ETV Bharat / health

টাইপ ২ ডায়েবেটিছে বিকল কৰিব পাৰে আপোনাৰ মগজুৰ কাৰ্যক্ষমতা; কিন্তু কেনেকৈ - Alzheimer Disease - ALZHEIMER DISEASE

Alzheimer's Disease: সকলো অভ্যন্তৰীণ অংগৰ ক্ষতি অনিয়ন্ত্ৰিত ডায়েবেটিছৰ চিন হ’লেও এতিয়া অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে এই সমস্যাৰ বাবে মগজুৰ কাৰ্যক্ষমতাও সমানে বিকল হ’ব পাৰে । ডায়েবেটিছ যিমানেই সোনকালে হ’ব সিমানেই পিছৰ জীৱনত এলঝেইমাৰ ৰোগ হোৱাৰ সম্ভাৱনা বেছি । তৌফিক ৰশ্বিদৰ এক প্ৰতিবেদন...

Connecting Type 2 Diabetes and Alzheimer's Disease: Study Says Uncontrolled Sugar Affect the Brain
টাইপ ২ ডায়েবেটিছে বিকল কৰিব পাৰে আপোনাৰ মগজুৰ কাৰ্যক্ষমতা; কিন্তু কেনেকৈ (ETV BHARAT)
author img

By Toufiq Rashid

Published : Mar 29, 2024, 6:01 AM IST

ডায়েবেটিছে মগজুকে ধৰি অন্য অংগসমূহৰো ক্ষতি কৰিব পাৰে বুলি হয়তো আপুনি নিশ্চয় জানে ৷ কিন্তু দীৰ্ঘদিন ধৰি গৱেষকসকলে ডায়েবেটিছৰ জ্ঞানমূলক কাৰ্যৰ অৱক্ষয়ৰ সৈতে সম্পৰ্কৰ কথা কোৱাৰ বিপৰীতে, বেছিভাগেই ডিমেনচিয়া, এতিয়া অধ্যয়নসমূহে অধিক ভয়ংকৰ ছবি এখন দাঙি ধৰিছে ৷

নতুন আৰু উন্নত গৱেষণাৰ পৰা দেখা গৈছে যে টাইপ ২ ডায়েবেটিছৰ আগতীয়া আৰম্ভণি আৰু এলঝেইমাৰ ৰোগৰ আশংকাৰ মাজত সম্পৰ্ক আছে ৷ ডায়েবেটিছ যিমানেই সোনকালে হ’ব সিমানেই বয়স বঢ়াৰ লগে লগে এলঝেইমাৰ ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱাৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি হৈ গৈ থাকিব ৷ কিছুমান গৱেষণাৰ পৰা এয়াও দেখা গৈছে যে এলঝেইমাৰ ৰোগত আক্ৰান্ত প্ৰায় ৮১ শতাংশ লোকৰো টাইপ ২ ডায়েবেটিছ থাকে ৷

টেক্সাছ এ এণ্ড এম বিশ্ববিদ্যালয়ে ডায়েবেটিছ আৰু এলঝেইমাৰ ৰোগৰ সম্পৰ্ক স্থাপন কৰা আৰু আমেৰিকান ছ’চাইটি ফৰ বায়’কেমিষ্ট্ৰি এণ্ড মলিকুলাৰ বায়’লজীৰ বাৰ্ষিক সভাত উপস্থাপন কৰা এক অধ্যয়নৰ প্ৰাৰম্ভিক তথ্যই দেখুৱাইছে যে আন্ত্ৰিক অংশত থকা এটা প্ৰ’টিন দায়ী হ’ব পাৰে ৷ গৱেষকসকলে তেওঁলোকৰ পৰীক্ষাত এন্দুৰ ব্যৱহাৰ কৰি এই লিংকটো পৰীক্ষা কৰিছিল ৷ এই তথ্যসমূহ এতিয়াও প্ৰকাশ আৰু সমনীয়াৰ পৰ্যালোচনা কৰা হোৱা নাই ৷

বিজ্ঞানীসকলে প্ৰকাশ কৰা অনুসৰি উচ্চ প্ৰ’টিনযুক্ত খাদ্য খালে jak3 নামৰ প্ৰ’টিন এটা দমন হয় ৷ এই প্ৰটিন নথকা এন্দুৰত প্ৰদাহ দেখা গৈছিল, প্ৰদাহ প্ৰথমে অন্ত্ৰৰ পৰা আৰম্ভ হয়, যকৃতলৈ যায় আৰু শেষত মগজুলৈ-বিকশিত হয় পিছৰ পৰ্যায়ত এলঝেইমাৰৰ লক্ষণ ৷ গৱেষকসকলে অৱশ্যে কয় যে নিয়ন্ত্ৰিত ডায়েবেটিছ, ভাল আৰু স্বাস্থ্যকৰ খাদ্য, জীৱনশৈলীৰ পৰিৱৰ্তনে এই আশংকা হ্ৰাস কৰিব পাৰে ৷

  • ইয়াৰ আঁৰৰ বিজ্ঞান

চিকিৎসকে কয় যে কেৱল তেজত অত্যধিক শৰ্কৰা বাকী আছে ৷ ডায়েবেটিছ বিশেষজ্ঞ তথা ফৰ্টিছ চিডিঅ’চিৰ অধ্যক্ষ ডাঃ আনুপ মিছৰাই কয় যে, "অংগৰ অৱক্ষয় ডায়েবেটিছৰ এটা চিহ্ন ৷ যিহেতু ডায়েবেটিছে শৰীৰৰ সকলো অংগকে প্ৰভাৱিত কৰে বুলি জনা যায় ই মগজুতো প্ৰভাৱ পেলায় ৷"

ডাঃ মিশ্ৰৰ মতে, যেতিয়া ডায়েবেটিছ নিয়ন্ত্ৰিত নহয় তেতিয়া অত্যধিক শৰ্কৰা তেজত থাকে আৰু সময়ৰ লগে লগে মগজুকে ধৰি আন সকলো অংগত প্ৰভাৱ পৰে ৷ তেওঁ লগতে কয়, "প্ৰথমতে ডায়েবেটিছে সৰু ৰক্তবাহী নলী বন্ধ কৰি ৰাখে বুলি জনা যায় গতিকে মগজুলৈ তেজৰ যোগান বাধাগ্ৰস্ত হয় ৷ যেতিয়া ই কিছু সময়ৰ ভিতৰত হয়, তেতিয়া মগজুৰ কিছুমান অংশও প্ৰভাৱিত হয় ৷

আমোদজনক কথাটো হ’ল ডায়েবেটিছ ৰোগ নিৰ্ণয়ৰ সৈতে মিল থকা ডিমেনচিয়াৰ আশংকা – ডায়েবেটিছ হোৱাৰ বয়স যিমান কম হ’ব সিমানেই ডিমেনচিয়া হোৱাৰ সম্ভাৱনা বেছি ৷ "ইয়াৰ স্পষ্ট ব্যাখ্যা আছে, যদি মগজুটো অধিক বছৰ শৰ্কৰাৰ সংস্পৰ্শলৈ থাকে তেন্তে ক্ষতি অধিক হ'ব ৷ গতিকে কম বয়সতে ডায়েবেটিছ হোৱা লোকৰ ক্ষেত্ৰত এলঝেইমাৰ বা ডিমেনচিয়া হোৱাৰ সম্ভাৱনা বেছি'' ৷

গতিকে যেতিয়া ৰক্ত শৰ্কৰাৰ মাত্ৰা স্বাভাৱিক পৰিসৰৰ বাহিৰত থাকে তেতিয়া ই মগজুৰ স্নায়ু আৰু ৰক্তবাহী নলীৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত স্মৃতিশক্তি বিকল, মেজাজৰ পৰিৱৰ্তন, ওজন বৃদ্ধি, হৰম’নৰ পৰিৱৰ্তন আদি সমস্যাৰ সৃষ্টি হয় ৷

বিশেষজ্ঞসকলে কয় যে, উচ্চ ৰক্ত শৰ্কৰাৰ সৈতে বিটা-এমাইল’ইড নামৰ প্ৰ’টিনৰ টুকুৰাৰ অধিক মাত্ৰাৰ সম্পৰ্ক আছে ৷ যেতিয়া এইবোৰ একেলগে গোট খায়, তেতিয়া ই আপোনাৰ মগজুৰ স্নায়ুকোষৰ মাজত আবদ্ধ হৈ পৰে আৰু সংকেতবোৰ বন্ধ কৰি দিয়ে ৷ ইজনে সিজনৰ লগত কথা পাতিব নোৱাৰা স্নায়ুকোষবোৰ এলঝেইমাৰৰ এটা মূল বৈশিষ্ট্য ৷

  • টাইপ ২ ডায়েবেটিছৰ চিকিৎসা

ইয়াত মূল কথাটো হ’ল ডায়েবেটিছৰ যত্ন আৰু স্বাভাৱিক শৰ্কৰাৰ মাত্ৰা বজাই ৰখা ৷ টাইপ ২ ডায়েবেটিছৰ চিকিৎসাৰ লক্ষ্য হ’ল ইয়াৰ ফলত অন্যান্য স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাৰ সৃষ্টি নহয় ৷

  • চিকিৎসা আৰু ইনচুলিন থেৰাপী

খাদ্য আৰু ব্যায়াম - স্বাস্থ্যসন্মত খাদ্য আৰু নিয়মীয়া ব্যায়াম গুৰুত্বপূৰ্ণ ৷

নিৰীক্ষণ - ৰক্ত শৰ্কৰাৰ মাত্ৰা নিয়মীয়াকৈ নিৰীক্ষণ কৰা ৷

আত্ম-যত্ন আৰু সুস্থ জীৱনশৈলী বজাই ৰখা ৷ যিকোনো শাৰীৰিক বা আৱেগিক প্ৰত্যাহ্বান পৰিচালনা কৰিবলৈ পৰিয়াল আৰু চিকিৎসকৰ পৰা এটা ভাল সহায় ব্যৱস্থা ৷

  • ডায়েবেটিক ডায়েট কেয়াৰ

আপেল- আপেলৰ গ্লাইচেমিক ইনডেক্স কম ৷ অতিৰিক্তভাৱে ভিটামিন চিৰ পৰিমাণ বেছি আৰু অৱশ্যেই চৰ্বিমুক্ত ৷

কাঠবাদাম- মেগনেছিয়ামৰ বাবে শৰীৰে নিজৰ ইনচুলিন অধিক ফলপ্ৰসূভাৱে ব্যৱহাৰ কৰাত সহায় কৰে ৷

চিয়া বীজ- প্ৰ’টিন আৰু কেলচিয়ামযুক্ত ইহঁতে শৰীৰৰ ওজন স্বাভাৱিক বজাই ৰখাতো সহায় কৰে ৷

হালধি- কাৰকুমিনে শৰ্কৰা নিয়ন্ত্ৰণত সহায় কৰাৰ কথা ৷

আন সহায়ক খাদ্য হ’ল বীন, কেমোমিল চাহ, অটমিল, আৰু ব্লুবেৰী ৷

ক্ষীণ মাংস(lean meats) আৰু কণী খাব লাগে ৷

নাৰিকল তেল, অলিভ অইল, আৰু সৰিয়হৰ তেল আদি স্বাস্থ্যকৰ চৰ্বি ব্যৱহাৰ কৰক ৷

কাৰ্বহাইড্ৰেট কমকৈ খাব লাগে ৷

লগতে পঢ়ক: World Alzheimers Day 2023: এলঝাইমাৰ ৰোগৰ কি ? ইয়াৰ কাৰণ আৰু লক্ষণসমূহ কি কি ?

ডায়েবেটিছে মগজুকে ধৰি অন্য অংগসমূহৰো ক্ষতি কৰিব পাৰে বুলি হয়তো আপুনি নিশ্চয় জানে ৷ কিন্তু দীৰ্ঘদিন ধৰি গৱেষকসকলে ডায়েবেটিছৰ জ্ঞানমূলক কাৰ্যৰ অৱক্ষয়ৰ সৈতে সম্পৰ্কৰ কথা কোৱাৰ বিপৰীতে, বেছিভাগেই ডিমেনচিয়া, এতিয়া অধ্যয়নসমূহে অধিক ভয়ংকৰ ছবি এখন দাঙি ধৰিছে ৷

নতুন আৰু উন্নত গৱেষণাৰ পৰা দেখা গৈছে যে টাইপ ২ ডায়েবেটিছৰ আগতীয়া আৰম্ভণি আৰু এলঝেইমাৰ ৰোগৰ আশংকাৰ মাজত সম্পৰ্ক আছে ৷ ডায়েবেটিছ যিমানেই সোনকালে হ’ব সিমানেই বয়স বঢ়াৰ লগে লগে এলঝেইমাৰ ৰোগত আক্ৰান্ত হোৱাৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি হৈ গৈ থাকিব ৷ কিছুমান গৱেষণাৰ পৰা এয়াও দেখা গৈছে যে এলঝেইমাৰ ৰোগত আক্ৰান্ত প্ৰায় ৮১ শতাংশ লোকৰো টাইপ ২ ডায়েবেটিছ থাকে ৷

টেক্সাছ এ এণ্ড এম বিশ্ববিদ্যালয়ে ডায়েবেটিছ আৰু এলঝেইমাৰ ৰোগৰ সম্পৰ্ক স্থাপন কৰা আৰু আমেৰিকান ছ’চাইটি ফৰ বায়’কেমিষ্ট্ৰি এণ্ড মলিকুলাৰ বায়’লজীৰ বাৰ্ষিক সভাত উপস্থাপন কৰা এক অধ্যয়নৰ প্ৰাৰম্ভিক তথ্যই দেখুৱাইছে যে আন্ত্ৰিক অংশত থকা এটা প্ৰ’টিন দায়ী হ’ব পাৰে ৷ গৱেষকসকলে তেওঁলোকৰ পৰীক্ষাত এন্দুৰ ব্যৱহাৰ কৰি এই লিংকটো পৰীক্ষা কৰিছিল ৷ এই তথ্যসমূহ এতিয়াও প্ৰকাশ আৰু সমনীয়াৰ পৰ্যালোচনা কৰা হোৱা নাই ৷

বিজ্ঞানীসকলে প্ৰকাশ কৰা অনুসৰি উচ্চ প্ৰ’টিনযুক্ত খাদ্য খালে jak3 নামৰ প্ৰ’টিন এটা দমন হয় ৷ এই প্ৰটিন নথকা এন্দুৰত প্ৰদাহ দেখা গৈছিল, প্ৰদাহ প্ৰথমে অন্ত্ৰৰ পৰা আৰম্ভ হয়, যকৃতলৈ যায় আৰু শেষত মগজুলৈ-বিকশিত হয় পিছৰ পৰ্যায়ত এলঝেইমাৰৰ লক্ষণ ৷ গৱেষকসকলে অৱশ্যে কয় যে নিয়ন্ত্ৰিত ডায়েবেটিছ, ভাল আৰু স্বাস্থ্যকৰ খাদ্য, জীৱনশৈলীৰ পৰিৱৰ্তনে এই আশংকা হ্ৰাস কৰিব পাৰে ৷

  • ইয়াৰ আঁৰৰ বিজ্ঞান

চিকিৎসকে কয় যে কেৱল তেজত অত্যধিক শৰ্কৰা বাকী আছে ৷ ডায়েবেটিছ বিশেষজ্ঞ তথা ফৰ্টিছ চিডিঅ’চিৰ অধ্যক্ষ ডাঃ আনুপ মিছৰাই কয় যে, "অংগৰ অৱক্ষয় ডায়েবেটিছৰ এটা চিহ্ন ৷ যিহেতু ডায়েবেটিছে শৰীৰৰ সকলো অংগকে প্ৰভাৱিত কৰে বুলি জনা যায় ই মগজুতো প্ৰভাৱ পেলায় ৷"

ডাঃ মিশ্ৰৰ মতে, যেতিয়া ডায়েবেটিছ নিয়ন্ত্ৰিত নহয় তেতিয়া অত্যধিক শৰ্কৰা তেজত থাকে আৰু সময়ৰ লগে লগে মগজুকে ধৰি আন সকলো অংগত প্ৰভাৱ পৰে ৷ তেওঁ লগতে কয়, "প্ৰথমতে ডায়েবেটিছে সৰু ৰক্তবাহী নলী বন্ধ কৰি ৰাখে বুলি জনা যায় গতিকে মগজুলৈ তেজৰ যোগান বাধাগ্ৰস্ত হয় ৷ যেতিয়া ই কিছু সময়ৰ ভিতৰত হয়, তেতিয়া মগজুৰ কিছুমান অংশও প্ৰভাৱিত হয় ৷

আমোদজনক কথাটো হ’ল ডায়েবেটিছ ৰোগ নিৰ্ণয়ৰ সৈতে মিল থকা ডিমেনচিয়াৰ আশংকা – ডায়েবেটিছ হোৱাৰ বয়স যিমান কম হ’ব সিমানেই ডিমেনচিয়া হোৱাৰ সম্ভাৱনা বেছি ৷ "ইয়াৰ স্পষ্ট ব্যাখ্যা আছে, যদি মগজুটো অধিক বছৰ শৰ্কৰাৰ সংস্পৰ্শলৈ থাকে তেন্তে ক্ষতি অধিক হ'ব ৷ গতিকে কম বয়সতে ডায়েবেটিছ হোৱা লোকৰ ক্ষেত্ৰত এলঝেইমাৰ বা ডিমেনচিয়া হোৱাৰ সম্ভাৱনা বেছি'' ৷

গতিকে যেতিয়া ৰক্ত শৰ্কৰাৰ মাত্ৰা স্বাভাৱিক পৰিসৰৰ বাহিৰত থাকে তেতিয়া ই মগজুৰ স্নায়ু আৰু ৰক্তবাহী নলীৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত স্মৃতিশক্তি বিকল, মেজাজৰ পৰিৱৰ্তন, ওজন বৃদ্ধি, হৰম’নৰ পৰিৱৰ্তন আদি সমস্যাৰ সৃষ্টি হয় ৷

বিশেষজ্ঞসকলে কয় যে, উচ্চ ৰক্ত শৰ্কৰাৰ সৈতে বিটা-এমাইল’ইড নামৰ প্ৰ’টিনৰ টুকুৰাৰ অধিক মাত্ৰাৰ সম্পৰ্ক আছে ৷ যেতিয়া এইবোৰ একেলগে গোট খায়, তেতিয়া ই আপোনাৰ মগজুৰ স্নায়ুকোষৰ মাজত আবদ্ধ হৈ পৰে আৰু সংকেতবোৰ বন্ধ কৰি দিয়ে ৷ ইজনে সিজনৰ লগত কথা পাতিব নোৱাৰা স্নায়ুকোষবোৰ এলঝেইমাৰৰ এটা মূল বৈশিষ্ট্য ৷

  • টাইপ ২ ডায়েবেটিছৰ চিকিৎসা

ইয়াত মূল কথাটো হ’ল ডায়েবেটিছৰ যত্ন আৰু স্বাভাৱিক শৰ্কৰাৰ মাত্ৰা বজাই ৰখা ৷ টাইপ ২ ডায়েবেটিছৰ চিকিৎসাৰ লক্ষ্য হ’ল ইয়াৰ ফলত অন্যান্য স্বাস্থ্যজনিত সমস্যাৰ সৃষ্টি নহয় ৷

  • চিকিৎসা আৰু ইনচুলিন থেৰাপী

খাদ্য আৰু ব্যায়াম - স্বাস্থ্যসন্মত খাদ্য আৰু নিয়মীয়া ব্যায়াম গুৰুত্বপূৰ্ণ ৷

নিৰীক্ষণ - ৰক্ত শৰ্কৰাৰ মাত্ৰা নিয়মীয়াকৈ নিৰীক্ষণ কৰা ৷

আত্ম-যত্ন আৰু সুস্থ জীৱনশৈলী বজাই ৰখা ৷ যিকোনো শাৰীৰিক বা আৱেগিক প্ৰত্যাহ্বান পৰিচালনা কৰিবলৈ পৰিয়াল আৰু চিকিৎসকৰ পৰা এটা ভাল সহায় ব্যৱস্থা ৷

  • ডায়েবেটিক ডায়েট কেয়াৰ

আপেল- আপেলৰ গ্লাইচেমিক ইনডেক্স কম ৷ অতিৰিক্তভাৱে ভিটামিন চিৰ পৰিমাণ বেছি আৰু অৱশ্যেই চৰ্বিমুক্ত ৷

কাঠবাদাম- মেগনেছিয়ামৰ বাবে শৰীৰে নিজৰ ইনচুলিন অধিক ফলপ্ৰসূভাৱে ব্যৱহাৰ কৰাত সহায় কৰে ৷

চিয়া বীজ- প্ৰ’টিন আৰু কেলচিয়ামযুক্ত ইহঁতে শৰীৰৰ ওজন স্বাভাৱিক বজাই ৰখাতো সহায় কৰে ৷

হালধি- কাৰকুমিনে শৰ্কৰা নিয়ন্ত্ৰণত সহায় কৰাৰ কথা ৷

আন সহায়ক খাদ্য হ’ল বীন, কেমোমিল চাহ, অটমিল, আৰু ব্লুবেৰী ৷

ক্ষীণ মাংস(lean meats) আৰু কণী খাব লাগে ৷

নাৰিকল তেল, অলিভ অইল, আৰু সৰিয়হৰ তেল আদি স্বাস্থ্যকৰ চৰ্বি ব্যৱহাৰ কৰক ৷

কাৰ্বহাইড্ৰেট কমকৈ খাব লাগে ৷

লগতে পঢ়ক: World Alzheimers Day 2023: এলঝাইমাৰ ৰোগৰ কি ? ইয়াৰ কাৰণ আৰু লক্ষণসমূহ কি কি ?

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.