মুম্বাই : অৱশেষত জল্পনা-কল্পনাৰ অৱসান । মহাৰাষ্ট্ৰত বিগত প্ৰায় এটা পষেক ধৰি চলি থকা ৰাজনৈতিক অস্থিৰতাৰ অন্ত পৰিল । মাৰাঠা ৰাজ্যখনৰ ৰাজনীতিত বিজেপি নেতৃত্বাধীন মিত্ৰজোঁট মহাযুটিৰ মাজত দেখা দিয়া অচলাৱস্থাৰ অৱসান ঘটিছে । প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী দেৱেন্দ্ৰ ফাড়নভিছ বিজেপি বিধায়িনী দলৰ নেতা হিচাপে নিৰ্বাচিত হৈছে । দেৱেন্দ্ৰ ফাড়নভিছে বৃহস্পতিবাৰে সন্ধিয়া ৫.৩০ বজাত ৰাজ্যখনৰ পৰৱৰ্তী মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপত গ্ৰহণ কৰিব ।
কৰ্প'ৰেটৰৰ পৰা তিনিবাৰ মুখ্যমন্ত্ৰীলৈ দেৱেন্দ্ৰ ফাড়নভিছৰ ৰাজনৈতিক যাত্ৰা
১৯৭০ চনৰ ২২ জুলাইত নাগপুৰত জন্মগ্ৰহণ কৰা ফাড়নভিছৰ সম্পূৰ্ণ নাম হৈছে দেৱেন্দ্ৰ গংগাধৰ ফাড়নভিছ ।
জৰুৰীকালীন অৱস্থা জাৰি কৰাৰ বাবে স্থানীয় ইন্দিৰা কনভেণ্ট স্কুলত পঢ়িবলৈ অস্বীকাৰ : দেৱেন্দ্ৰ ফাড়নভিছৰ পিতৃ গংগাধৰ ৰাও ফাড়নভিছক জৰুৰীকালীন অৱস্থাত কাৰাগাৰলৈ প্ৰেৰণ কৰা হৈছিল । দেশত জৰুৰীকালীন অৱস্থা জাৰি কৰিছিল তদানীন্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী ইন্দিৰা গান্ধীয়ে । ইন্দিৰা গান্ধীৰ এই সিদ্ধান্তত ক্ষুব্ধ হৈ দেৱেন্দ্ৰ ফাড়নভিছে স্থানীয় ইন্দিৰা কনভেণ্ট স্কুলত পঢ়িবলৈ অস্বীকাৰ কৰে আৰু আৰ এছ এছৰ দ্বাৰা পৰিচালিত সৰস্বতী বিদ্যালয়ত পঢ়িবলৈ স্থিৰ কৰে ।
ফাড়নভিছৰ শৈক্ষিক কেৰিয়াৰ অতি ঈৰ্ষণীয় । তেওঁ নাগপুৰ আইন মহাবিদ্যালয়ৰ পৰা আইনৰ স্নাতক । তেওঁ বিজনেছ মেনেজমেণ্টত স্নাতকোত্তৰ আৰু ডি এছ ই বাৰ্লিনৰ পৰা প্ৰজেক্ট মেনেজমেণ্টত ডিপ্ল'মাও লাভ কৰিছে ।
কম বয়সতে পিতৃহাৰা হৈছিল : দেৱেন্দ্ৰ ফাড়নভিছে মাতৃ ১৭ বছৰ বয়সতে পিতৃক হেৰুৱাইছিল ।
ৰাজনৈতিক জীৱনৰ আৰম্ভণি : দেৱালত ৰং কৰা আৰু পোষ্টাৰ লগোৱা : তেওঁৰ প্ৰাৰম্ভিক ৰাজনৈতিক যাত্ৰা দেৱালত ৰং কৰা আৰু ৰাজনৈতিক পোষ্টাৰ লগোৱাৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল । ইয়াৰ দ্বাৰা তেওঁ তৃণমূল ৰাজনীতিত প্ৰৱেশ কৰিছিল ।
ফাড়নভিছ এগৰাকী মডেল আছিল : ৰাজনীতিত প্ৰৱেশ কৰাৰ পূৰ্বে ফাড়নভিছে নাগপুৰত এখন কাপোৰৰ দোকানত মডেল হিচাপে কাম কৰিছিল । তেওঁ অংশগ্ৰহণ কৰা বিজ্ঞাপনটোৱে বৃহৎ সফলতা আনিছিল ।
মহাবিদ্যালয়ত পঢ়ি থকা সময়ত এ বি ভি পিৰ সদস্য : ১৯৮৬ চনৰ পৰা ১৯৮৯ চনলৈ মহাবিদ্যালয়ত অধ্যয়ন কৰি থকা সময়ত ফাড়নভিছ এ বি ভি পিৰ এগৰাকী সক্ৰিয় সদস্য আছিল ।
ৰাজনীতিত প্ৰৱেশ : অতি কম বয়সতে তেওঁ ১৯৯২ চনত ৰাজনৈতিক কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল । ২২ বছৰ বয়সত তেওঁ নাগপুৰ পৌৰ নিগমৰ কৰ্প'ৰেটৰ হৈ একেৰাহে দুটা কাৰ্যকাল অতিবাহিত কৰিছিল । এই কৃতিত্বই তেওঁক মহাৰাষ্ট্ৰৰ ৰাজনীতিত এক পৰিচিত নাম কৰি তুলিছিল ।
ভাৰতৰ দ্বিতীয় কনিষ্ঠতম মেয়ৰ : ১৯৯৭ চনত ২৭ বছৰ বয়সত তেওঁ নাগপুৰৰ কনিষ্ঠতম মেয়ৰ আৰু ভাৰতৰ দ্বিতীয় কনিষ্ঠতম মেয়ৰ হয় ।
বিধায়ক হিচাপে নিৰ্বাচিত : ১৯৯৯ চনত তেওঁ নাগপুৰ পশ্চিমৰ পৰা মহাৰাষ্ট্ৰ বিধানসভাৰ সদস্য হিচাপে নিৰ্বাচিত হৈছিল । তেওঁ কংগ্ৰেছৰ অশোক ধাৱাড়ৰ বিৰুদ্ধে মাত্ৰ ৯,০৮৭ টা ভোটত বিজয় সাব্যস্ত কৰিছিল ।
- ২০০১ চনত তেওঁ বি জে ৱাই এমৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উপ-সভাপতি হয় ।
- ২০০৪ চনত নাগপুৰ পশ্চিমৰ পৰা ৰাজ্যিক বিধানসভা নিৰ্বাচনত ফাড়নভিছে কংগ্ৰেছ প্ৰাৰ্থী দেশমুখ ৰণজিৎবাবুক ১৭,৬১০ টা ভোটত পৰাজিত কৰে ।
- ২০০৯ চনত দেৱেন্দ্ৰ ফাড়নভিছে নাগপুৰ দক্ষিণ পশ্চিমৰ পৰা প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰে আৰু পুনৰ বিধানসভা নিৰ্বাচনত জয়লাভ কৰে । তেওঁ কংগ্ৰেছৰ বিকাশ পাণ্ডুৰং থাকৰেক পৰাস্ত কৰিছিল ।
- 2010 চনত মহাৰাষ্ট্ৰৰ বিজেপিৰ সাধাৰণ সম্পাদক হিচাপে নিযুক্ত ।
- ২০১৩ চনত ফাড়নভিছক মহাৰাষ্ট্ৰ বিজেপিৰ সভাপতি হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হৈছিল । ইয়াৰ দ্বাৰা তেওঁৰ ৰাজনৈতিক প্ৰভাৱ শক্তিশালী হৈছিল ।
- মহাৰাষ্ট্ৰৰ কনিষ্ঠতম মুখ্যমন্ত্ৰী : ২০১৪ চনৰ ৩১ অক্টোবৰত মহাৰাষ্ট্ৰৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হোৱাৰ সময়ত ফাড়নভিছৰ বয়স আছিল ৪৪ বছৰ । ইয়াৰ দ্বাৰা তেওঁ ৰাজ্যখনৰ কনিষ্ঠতম মুখ্যমন্ত্ৰী হৈ পৰে ।
মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে তেওঁৰ প্ৰথম কাৰ্যকালৰ মুখ্য বিষয়সমূহ
ৰাজনৈতিক পৰ্যবেক্ষকসকলে ফাড়নভিছক এগৰাকী ধৈৰ্যশীল শ্ৰোতা আৰু বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত বিস্তৃত জ্ঞান থকা 'কাম কৰা ব্যক্তি' হিচাপে উল্লেখ কৰে ।
তেওঁ এগৰাকী পাণ্ডিত্যপূৰ্ণ আৰু জনসাধাৰণৰ মাজত জনপ্ৰিয় ৰাজনীতিবিদ হিচাপেও পৰিলক্ষিত হয় ।
তেওঁৰ প্ৰথম পাঁচ বছৰীয়া কাৰ্যকালত কেইবাটাও গুৰুত্বপূৰ্ণ কাম হৈছিল । ইয়াৰ ভিতৰত আছে মাৰাঠা সংৰক্ষণ, জলযুক্ত শিৱৰ পানী সংৰক্ষণ আঁচনি, নাগপুৰ-মুম্বাই জ্ঞান কৰিড'ৰ, কৃষি ঋণ ৰেহাই আৰু মেট্ৰ' ৰে'ল নেটৱৰ্কৰ সম্প্ৰসাৰণ ।
মাৰাঠা কোটা আন্দোলনৰ ফলত তেওঁৰ চৰকাৰৰ অস্তিত্ব ৰক্ষাৰ প্ৰতি ভাবুকি সৃষ্টি হৈছিল । কিন্তু ফাড়নভিছে প্ৰতিবাদকাৰীসকলৰ ওচৰলৈ গৈ চাকৰি আৰু শিক্ষাত সংৰক্ষণৰ দাবীৰ অনুমোদন আৰু আইন প্ৰণয়ন কৰাৰ বাবে ৰাজ্যিক পিচপৰা শ্ৰেণী আয়োগ গঠন কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰিছিল । একেদৰে, ঋণ ৰেহাইৰ ধন বেংকক দিয়াৰ পৰিৱৰ্তে তেওঁ আশ্বাস দিছিল যে এই ধনখিনি পোনপটীয়াকৈ কৃষকসকলৰ একাউণ্টলৈ স্থানান্তৰ কৰা হ'ব ।
তিনিদিনীয়া মুখ্যমন্ত্ৰী : ২০১৯ চনৰ ২৩ নৱেম্বৰ তাৰিখে দেৱেন্দ্ৰ ফাড়নভিছে বৃহৎ ৰাজনৈতিক অস্থিৰতাৰ পিছত পুনৰ মহাৰাষ্ট্ৰৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপত গ্ৰহণ কৰে । তেওঁ নেচনেলিষ্ট কংগ্ৰেছ পাৰ্টীৰ অজিত পাৱাৰৰ সমৰ্থনত চৰকাৰ গঠন কৰিছিল । কিন্তু তিনি দিনৰ পিছতে তেওঁ পদত্যাগ কৰে ।
উপ-মুখ্যমন্ত্ৰী : বিজেপিয়ে একনাথ সিন্দেৰ নেতৃত্বত শিৱসেনা গোটৰ সৈতে চৰকাৰ গঠন কৰাৰ সময়ত ২০২২ চনৰ ৩০ জুনত তেওঁ মহাৰাষ্ট্ৰৰ উপ-মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপত গ্ৰহণ কৰে ।
মহাৰাষ্ট্ৰৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশত তেওঁৰ ভূমিকা : ফাড়নভিছে তেওঁৰ কাৰ্যকালত আন্তঃগাঁথনি সম্প্ৰসাৰণ, নগৰ নৱীকৰণ আৰু ঔদ্যোগিক বিকাশক প্ৰাথমিকতা দিছিল । মহাৰাষ্ট্ৰক এক মুখ্য অৰ্থনৈতিক কেন্দ্ৰ হিচাপে স্থান দিছিল ।
তেওঁৰ অভিলেখ আৰু অন্যান্য প্ৰশস্তি
- অভিলেখ : ২০১৪ চনৰ অক্টোবৰত ফাড়নাভিছ মহাৰাষ্ট্ৰৰ ১৮ সংখ্যক মুখ্যমন্ত্ৰী হয় । তেওঁ ৰাজ্যখনৰ প্ৰথম বিজেপি নেতৃত্বাধীন চৰকাৰৰ নেতৃত্ব দিয়ে । তেওঁ ৩১ অক্টোবৰ, ২০১৪ চনৰ পৰা ১২ নৱেম্বৰ, ২০১৯ চনলৈ সেৱা আগবঢ়ায় । দেৱেন্দ্ৰ ফাড়নভিছে বিগত 47 বছৰত সম্পূৰ্ণ পাঁচ বছৰৰ কাৰ্যকাল সম্পূৰ্ণ কৰা মহাৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰথম মুখ্যমন্ত্ৰী হোৱাৰো অভিলেখ গঢ়ে আৰু মহাৰাষ্ট্ৰৰ সামগ্ৰিক ইতিহাসত কেৱল দ্বিতীয়গৰাকী পূৰ্ণকালৰ মুখ্যমন্ত্ৰী । শৰদ পাৱাৰৰ পিচত 44 বছৰ বয়সত ফাড়নভিছ ৰাজ্যখনৰ আটাইতকৈ কনিষ্ঠ মুখ্যমন্ত্ৰী হয় ।
- দেশৰ দ্বিতীয় কনিষ্ঠতম মেয়ৰ : দেৱেন্দ্ৰ ফাড়নভিছ ভাৰতৰ দ্বিতীয় কনিষ্ঠতম মেয়ৰ হৈছিল । 27 বছৰ বয়সত তেওঁ নাগপুৰৰ আটাইতকৈ কনিষ্ঠ মেয়ৰ হয় । আনহাতে, 21 বছৰ বয়সত তেওঁ কৰ্প'ৰেটৰ হ'বলৈ সক্ষম হয় ।
- বঁটা : ২০০২-২০০৩ চনত কমনৱেলথ সংসদীয় সংস্থাই তেওঁক শ্ৰেষ্ঠ সাংসদৰ বঁটা প্ৰদান কৰে । আনহাতে, ২০১৬ চনত বিদৰ্ভত তেওঁৰ উৎকৃষ্ট কামৰ বাবে তেওঁক নাগভূষণ বঁটা প্ৰদান কৰা হৈছিল ।
- চাণক্য : এগৰাকী চতুৰ ৰাজনীতিবিদ আৰু ধৈৰ্যশীল ব্যক্তি ফাড়নভিছক প্ৰায়ে 'চাণক্য' বুলি উল্লেখ কৰা হয় ।
- মহাৰাষ্ট্ৰৰ ৰাজনীতিৰ 'মিষ্টাৰ ক্লিন' : ফাড়নভিছ দুৰ্নীতিৰ অভিযোগৰ কলঙ্কৰ পৰা মুক্ত হৈ আছে । ফাড়নভিছক পূৰ্বৰ কংগ্ৰেছ-এন চি পি চৰকাৰক অভিযুক্ত জলসিঞ্চন কেলেংকাৰীৰ বাবে দূৰলৈ ঠেলি পঠোৱাৰ কৃতিত্ব দিয়া হয় ।
- অটল বিহাৰী বাজপেয়ীৰ দ্বাৰা প্ৰশংসিত : অটল বিহাৰী বাজপেয়ীৰ নেতৃত্বত এন ডি এ চৰকাৰ কেন্দ্ৰত থকাৰ সময়ত নাগপুৰৰ বাসিন্দা অধিবক্তা আপ্পা চাহেব ঘাটাটেয়ে তদানীন্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী অটল বিহাৰী বাজপেয়ীক দেৱেন্দ্ৰৰ বিষয়ে কৈছিল । তেতিয়া বাজপেয়ীয়েও এই আদৰ্শ বিধায়কজনক লগ কৰিবলৈ ইচ্ছা প্ৰকাশ কৰিছিল । ইয়াৰ পিচত ফাড়নভিছে প্ৰধানমন্ত্ৰীক সাক্ষাৎ কৰিবলৈ অধিবক্তা ঘাটেটৰ সৈতে দিল্লীলৈ যায় । বৈঠকৰ পিচতে প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে দেৱেন্দ্ৰৰ প্ৰশংসা কৰি কয়, "ৱাও কি স্মাৰ্ট মডেল বিধায়ক ।"
- মিউজিক ভিডিঅ'ত অভিনয় : দেৱেন্দ্ৰ ফাড়নভিছ আৰু তেওঁৰ পত্নী অমৃতা দুয়োৱে 'মুম্বাই ৰিভাৰ এন্থেম' শীৰ্ষক এটা টি-ছিৰিজ মিউজিক ভিডিঅ'ত ভুমুকি মাৰিছিল ।
- বাজেটৰ ওপৰত গ্ৰন্থ প্ৰকাশ : দেৱেন্দ্ৰ ফাড়নভিছৰ বৌদ্ধিক সামৰ্থ্যক এই কথাৰ পৰা বিচাৰ কৰিব পাৰি যে তেওঁ মাৰাঠী ভাষাত তিনিখন গ্ৰন্থ লিখিছে । ইয়াৰে ভিতৰত এখন হৈছে 'বাজেট কেনেকৈ বুজিব আৰু পঢ়িব' ।
ফাড়নভিছে লাভ কৰা বঁটাসমূহ
- কমনৱেলথ সাংসদ সন্থাৰ দ্বাৰা 2002-2003 চনৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ সাংসদ বঁটা ।
- পুনেৰ মুক্তচান্দৰ দ্বাৰা প্ৰয়াত প্ৰমোদজী মহাজনৰ স্মৃতিত শ্ৰেষ্ঠ সাংসদৰ বঁটা ।
