নেশ্যনেল ডেস্ক, ১৪ মে' : বিভিন্ন ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত গ্ৰীষ্ম প্ৰৱাহৰ সতৰ্কবাণী জাৰি কৰিছে ভাৰতীয় বতৰ বিজ্ঞান বিভাগে । ইতিমধ্যে উৎকট গৰমৰ বাবে দেশৰ ভিন্ন অঞ্চলৰ লোকসকলে সমস্যাৰ সন্মুখীন হৈছে । ইয়াৰ মাজতে এক নতুন প্ৰতিবেদন প্ৰকাশ পাইছে য'ত দাবী কৰা হৈছে যে মানৱ-সৃষ্ট জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ ফলত উৎপন্ন হোৱা অত্যাধিক গৰমে এপ্ৰিল মাহত কেৱল ভাৰতৰে নহয় সমগ্ৰ এছিয়াৰ কোটি কোটি লোকক প্ৰভাৱিত কৰিছে । উৎকট গৰমৰ বাবে বিভিন্নজনৰ মৃত্যুৰো খবৰ পোৱা গৈছে ।
যোৱা এপ্ৰিল মাহত সমগ্ৰ এছিয়াত তীব্ৰ গ্ৰীষ্ম প্ৰৱাহৰ প্ৰভাৱ দেখা গৈছে । সমগ্ৰ মহাদেশত বহু লোকৰ মৃত্যুৰো কাৰণ এই গ্ৰীষ্ম প্ৰৱাহ আছিল । শেহতীয়া তথ্য অনুসৰি গ্ৰীষ্ম প্ৰৱাহৰ কৱলত পৰি বাংলাদেশত ২৮ গৰাকী, ভাৰতত ৫ গৰাকী আৰু গাজাত ৩ গৰাকী লোকৰ মৃত্যু হৈছে । আনহাতে এই বছৰ থাইলেণ্ড আৰু ফিলিপাইনছত তীব্ৰ গৰমৰ বাবে মৃত্যুৰ সংখ্যা বৃদ্ধিৰ খবৰ পোৱা গৈছে ।
ৱৰ্ল্ড ৱেডাৰ এট্ৰিবিউচনৰ শেহতীয়া প্ৰতিবেদন অনুসৰি যোৱা এপ্ৰিলত এছিয়াত তীব্ৰ গ্ৰীষ্ম প্ৰৱাহ দেখা গৈছে । দক্ষিণ আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত, ম্যানমাৰ, লাউচ আৰু ভিয়েটনামত এপ্ৰিল মাহত গৰমৰ অভিলেখ ভংগ কৰিছে । ফিলিপাইনছত নিশাও সৰ্বাধিক গৰম অনুভৱ কৰা দেখা গৈছে । ভাৰতত তাপমাত্ৰা ৪৬ ডিগ্ৰী চেণ্টিগ্ৰেডত উপনীত হৈছে ।
প্ৰতিবেদন অনুসৰি পশ্চিম এছিয়াতো গৰম অত্যাধিক আছিল, পেলেষ্টাইন আৰু ইজৰাইলৰ তাপমাত্ৰা ৪০ ডিগ্ৰী চেণ্টিগ্ৰেডৰ অধিক আছিল । এপ্ৰিল মাহটো বিশ্বব্যাপী গৰমৰ দিশৰ পৰা অভিলেখ সৃষ্টিকাৰী মাহ আছিল ।
প্ৰতিবেদনটোৱে এই গ্ৰীষ্ম প্ৰৱাহৰ ফলত সমগ্ৰ এছিয়াত কেইটামান মৃত্যুৰ হে ইংগিত দিছে যদিও এই সময়ছোৱাত এছিয়াত সম্ভৱত: শ শ গ্ৰীষ্ম-সম্পৰ্কীয় মৃত্যু হোৱাৰ সম্ভাৱনাৰ কথা উল্লেখ কৰিছে । গৰমৰ ফলত শস্য নষ্ট হোৱা, পশুধনৰ মৃত্যু, পানীৰ অভাৱ, মাছৰ মৃত্যু, বিদ্যালয় বন্ধ হোৱা আৰু গৰমৰ বাবে ভাৰতৰ কেৰালাত কম ভোটদানৰ কথাও প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা হৈছে ।
ভাৰতত গ্ৰীষ্ম প্ৰৱাহ
প্ৰতিবেদনখনে কেৰালা আৰু ওড়িশাকে ধৰি সমগ্ৰ ভাৰতত গ্ৰীষ্ম প্ৰৱাহৰ (Heat Wave) ফলত হোৱা মৃত্যুৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিছে । ইয়াত আৰু কোৱা হৈছে যে ৰাজ্য আৰু কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলবোৰত তাপমাত্ৰা বৃদ্ধি হোৱাৰ লগে লগে চৰকাৰে ইয়াৰ প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ বহুতো ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিছিল, বিশেষকৈ শিশুসকলৰ ক্ষেত্ৰত ।
এনে পৰিপ্ৰেক্ষিতত ঝাৰখণ্ড, কেৰালা, ওড়িশাত কেইবাখনো বিদ্যালয়ে তেওঁলোকৰ শ্ৰেণী স্থগিত ৰাখিছে আনহাতে একাংশ ৰাজ্যই বিভিন্ন কাৰ্যকলাপৰ ওপৰতো নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰিছে । ইয়াৰ ফলত লোকসভা নিৰ্বাচনৰ প্ৰথম দুটা পৰ্যায়ত ভোটদানৰ হাৰো কম হৈছে ।
দক্ষিণ এছিয়াত, শেহতীয়া বছৰবোৰত একাধিক প্ৰত্যক্ষ এট্ৰিবিউচন অধ্যয়নকে ধৰি বসন্তকালৰ তাপমাত্ৰাৰ ওপৰত অধ্যয়ন কৰা হৈছে । ২০২২ চনত, উত্তৰ-পশ্চিম ভাৰত আৰু দক্ষিণ পাকিস্তানত মাৰ্চ-এপ্ৰিলত গ্ৰীষ্মৰ সম্ভাৱনা ৩০ গুণ অধিক আৰু ১ ডিগ্ৰী চেলচিয়াছ বৃদ্ধি হৈছিল ।
প্ৰতিবেদনৰ মতে ২০২৩ চনৰ এপ্ৰিল মাহত ভাৰতৰ কিছু অংশত দুসপ্তাহ ধৰি আৰ্দ্ৰ তাপ, বাংলাদেশ, থাইলেণ্ড আৰু লাও পিডিআৰ জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হোৱা দেখা গৈছিল; ভাৰত আৰু বাংলাদেশত ইয়াৰ সম্ভাৱনা ৩০ গুণ আৰু তীব্ৰতা প্ৰায় ২ ডিগ্ৰী চেলচিয়াছ বৃদ্ধি পাইছিল আৰু থাইলেণ্ড আৰু লাও পিডিআৰত জলবায়ু পৰিৱৰ্তন অবিহনে এই সকলোবোৰ অসম্ভৱ আছিল আৰু ২.৩ ডিগ্ৰী চেলচিয়াছ তাপমাত্ৰা বৃদ্ধি হৈছিল ।
প্ৰতিবেদনখনত উল্লেখ কৰা হৈছে যে শেহতীয়া বছৰবোৰত নথিভুক্ত কৰা এই গ্ৰীষ্ম প্ৰৱাহ আৰু তাপমাত্ৰা বৃদ্ধি প্ৰকৃতিৰ ওপৰত মানুহৰ কাৰ্যকলাপৰ ফলত হোৱাৰ সম্ভাৱনা অধিক ।
২০২৪ চনৰ এপ্ৰিল মাহৰ চৰম পৰিস্থিতিৰ বাবেও একে ফলাফল দেখা গৈছে । যদিও প্ৰমাণ আছে যে এল নিনো ঘটনাই ভাৰতত গ্ৰীষ্ম প্ৰৱাহৰ সম্ভাৱনা আৰু তীব্ৰতা বৃদ্ধি কৰে, এনে পৰিস্থিতিত ইয়াৰ প্ৰভাৱ কম হোৱাৰ পিচতো তাপমাত্ৰা বৃদ্ধিৰ ক্ষেত্ৰত বিশ্বব্যাপী গড় পৃষ্ঠৰ উষ্ণতা (জিএমএছটি)ৰ ভূমিকা হ্ৰাস নকৰে ।
প্ৰতিৰোধৰ ঘৰুৱা ৰণনীতি
বিজ্ঞানৰ প্ৰগতি আৰু নগৰীকৰণৰ সৈতে প্ৰচণ্ড গৰমৰ পৰা পৰিত্ৰাণ পাবলৈ ঘৰ বা কৰ্মস্থলীত এয়াৰ কণ্ডিচনাৰ (এচি)ৰ ব্যৱহাৰ এক সাধাৰণ উপায় হৈ পৰিছে । এচিৰ ব্যৱহাৰে নিৰ্গমন বৃদ্ধি কৰাৰ লগতে শক্তিৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰিব পাৰে যদিও যিসকলে ইয়াক ব্যৱহাৰ আৰু বহন কৰিব পাৰে তেওঁলোকৰ বাবে ই আভ্যন্তৰীণ গৰমৰ পৰা পৰিত্ৰাণৰ এক স্পষ্ট ৰণনীতি হৈ আছে । বৰ্ধিত উপাৰ্জন আৰু দ্ৰুত নগৰীকৰণৰ সৈতে এচি ইউনিটবোৰৰ মালিকীস্বত্ব লক্ষণীয়ভাৱে বৃদ্ধি পাইছে । ই ভাৰতত আটাইতকৈ জনপ্ৰিয় প্ৰতিৰোধ প্ৰণালী হিচাপে প্ৰতিবেদনখনত উল্লেখ কৰা হৈছে ।
নগৰ পৰিকল্পনা
প্ৰতিবেদন অনুসৰি, দক্ষিণ আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াত বিশ্বৰ কেইখনমান বৃহৎ আৰু দ্ৰুতগতিত বিকশিত চহৰ আছে । বহু ক্ষেত্ৰত অপৰিকল্পিত উন্নয়ন, কংক্ৰিট আন্তঃগাঁথনি বৃদ্ধি, বন ধ্বংস আৰু পানীৰ ক্ষতি আৰু দুৰ্বল আন্তঃগাঁথনি হোৱাৰ ফলত সকলোৱে নগৰীয় তাপ দ্বীপৰ প্ৰভাৱত পৰিছে ।
ভাৰত, বাংলাদেশ আৰু এছিয়াৰ অন্যান্য উন্নয়নশীল দেশসমূহতো একে ধৰণৰ দিশ দেখা যাব পাৰে । ভালদৰে প্ৰস্তুত কৰা বা পৰিকল্পিত নগৰ পৰিকল্পনাই এক স্বাস্থ্যকৰ পৰিৱেশ বজাই ৰাখিব পাৰে, যি অৱশেষত বৰ্ধিত তাপ হ্ৰাস কৰিব পাৰে ।
কৃষি, পানী, শ্ৰমিকৰ সুৰক্ষাৰ ওপৰত প্ৰভাৱ
প্ৰতিবেদনখনত উল্লেখ কৰা হৈছে যে কেনেদৰে এই বৰ্ধিত তাপমাত্ৰাই কৃষি উদ্যোগ আৰু ভাৰতৰ দৰে দেশক গুৰুতৰভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে, যাক সমগ্ৰ বিশ্বতে ব্ৰেড বাস্কেট বুলি গণ্য কৰা হয় । ইয়াৰ গুৰুতৰ প্ৰতিক্ৰিয়া হ'ব পাৰে বুলি প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰিছে ।
প্ৰতিবেদন অনুসৰি বহুতো দেশত বিগত বছৰবোৰত অত্যাধিক গৰম, খৰাং আৰু অন্যান্য পৰিস্থিতিৰ সন্মুখীন হৈছে । যাৰ ফলত বৰ্তমানৰ গ্ৰীষ্ম প্ৰৱাহৰ ঘটনাৰ পৰা এনে প্ৰভাৱবোৰ প্ৰতিৰোধ কৰাৰ বাবে তাৰ মোকাবিলা কৰাৰ ক্ষমতা হ্ৰাস পাইছে, যাৰ ফলত কৃষক, জলসম্পদ আৰু কৃষি প্ৰণালীৰ ওপৰত বৰ্ধিত আৰু প্ৰণালীবদ্ধ চাপ পৰিছে ।
এইবছৰৰ এপ্ৰিলৰ গ্ৰীষ্ম প্ৰৱাহে পুনৰ এবাৰ দক্ষিণ আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ কৃষিক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে । যাৰ ফলত শস্যৰ ক্ষতি, শস্যৰ উৎপাদন হ্ৰাস, পশুধনৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলাইছে আৰু ফলস্বৰূপে খাদ্যৰ মূল্য বৃদ্ধি হোৱা দেখা গৈছে ।
প্ৰতিবেদন অনুসৰি সমগ্ৰ ভাৰতত, এপ্ৰিলত হোৱা চৰম গ্ৰীষ্ম প্ৰৱাহৰ ঘটনাই লাখ লাখ লোকৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ বিপদাশংকা সৃষ্টি কৰিছে কিয়নো ৫০ শতাংশৰো অধিক কৰ্মচাৰী কৃষিত নিয়োজিত হৈ আছে ।
কৃষক, মাছমৰীয়া, নিৰ্মাণ শ্ৰমিক আৰু লাইনমেনৰ পৰা আৰম্ভ কৰি পথৰ বিক্ৰেতালৈকে বাহিৰত কাম কৰা শ্ৰমিকসকল তীব্ৰ তাপমাত্ৰাৰ সন্মুখীন হৈছে ।
সমগ্ৰ ভাৰততে, অসহনীয় গৰমৰ পৰিস্থিতিত অনানুষ্ঠানিক শ্ৰমিকসকলকো প্ৰভাৱিত কৰিছে । অধ্যয়নবোৰে সমগ্ৰ দক্ষিণ ভাৰতত প্ৰচণ্ড গ্ৰীষ্মৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ কৰ্মক্ষেত্ৰত কল্যাণমূলক সুবিধাৰ প্ৰয়োজনীয়তা দেখুৱাইছে ।
গ্ৰীষ্ম পৰিকল্পনা
দক্ষিণ আৰু দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ দেশসমূহে ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু উপ-ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰীষ্ম কাৰ্য পৰিকল্পনা বিকশিত কৰা আৰম্ভ কৰিছে আৰু ভাৰতে অধিক প্ৰাসঙ্গিকভাৱে উপযুক্ত গ্ৰীষ্ম ৰণনীতিৰ বাবে ৰাজ্যিক পৰ্যায়ৰ গ্ৰীষ্ম কাৰ্য পৰিকল্পনাত অগ্ৰণী ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছে ।
প্ৰতিবেদন অনুসৰি পৰিকল্পনাবোৰত যথেষ্ট অগ্ৰগতি হৈছে যদিও গুৰুত্বপূৰ্ণ ব্যৱধান আছে । যেনে আঁচনিবোৰৰ বাবে প্ৰায়ে কম পুঁজি আৱণ্টন কৰা হয়, স্থানীয় প্ৰসংগৰ হিচাপ নাৰাখে, সঠিক চিনাক্তকৰণৰ অভাৱ আৰু দুৰ্বল গোটবোৰক লক্ষ্য কৰা নহয় আৰু ম্যাদৰ মূল্যাঙ্কনৰ অভাৱ হয় । তথাপিও, এই বছৰ ভাৰতে ব্যাপক গ্ৰীষ্ম-স্বাস্থ্য পূৰ্বানুমান কাৰ্য পৰিকল্পনা আৰু #BeatTheHeat অভিযান কাৰ্যকৰীভাৱে ৰূপায়ণ কৰি আহিছে ।
