বিশেষ প্ৰতিবেদন, 12 জুন : বৃহস্পতিবাৰে প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে এইবাৰৰ গ্ৰুপ অৱ ছেভেন (জি-৭) শীৰ্ষ সন্মিলনত অংশগ্ৰহণৰ বাবে ইটালীলৈ ৰাওনা হোৱাৰ লগে লগে আজিৰ বিশ্বত বহুপক্ষীয়তাবাদৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতৰ ভূমিকা আৰু গ্ল’বেল ছাউথৰ কণ্ঠক প্ৰসাৰিত কৰাৰ গুৰুত্ব পুনৰ চৰ্চালৈ আহিছে ৷ লোকসভা নিৰ্বাচনৰ পাচত তৃতীয়বাৰৰ বাবে কাৰ্যভাৰ গ্ৰহণ কৰাৰ পিচত এয়া হ’ব মোদীৰ প্ৰথমটো বিদেশ ভ্ৰমণ ৷ এই ভ্ৰমণে এই কাৰণেও তাৎপৰ্য বহন কৰিছে যে, ভাৰতে জি-২০ৰ অধ্যক্ষৰ পদ গ্ৰহণ কৰাৰ এবছৰ নৌহওঁতেই এই ভ্ৰমণ কাৰ্যসূচী আহিছে ৷
2019 চনৰ পৰা জি-৭ শীৰ্ষ সন্মিলনত এয়া হ’ব মোদীৰ একেৰাহে পঞ্চম অংশগ্ৰহণ ৷ এতিয়ালৈকে ভাৰতে জি-৭ শীৰ্ষ সন্মিলনৰ আউটৰিচ সন্মিলনত 11 বাৰ অংশগ্ৰহণ কৰিছে ৷ বৃহস্পতিবাৰে ৰাওনা হোৱাৰ পূৰ্বে সংবাদ মাধ্যমৰ সন্মুখত বৈদেশিক সচিব বিনয় কোৱাট্ৰাই কয় যে 14 জুন হৈছে এইবাৰৰ জি-৭ সন্মিলনৰ আউটৰিচ সন্মিলনৰ মূল দিন ৷
"জি-৭ সন্মিলনত ভাৰতৰ নিয়মীয়া অংশগ্ৰহণে শান্তি, নিৰাপত্তা, উন্নয়ন আৰু পৰিৱেশ সংৰক্ষণকে ধৰি বিশ্বব্যাপী প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ সমাধানৰ চেষ্টাত ভাৰতে ধাৰাবাহিকভাৱে আগবঢ়োৱা প্ৰচেষ্টাৰ বৰ্ধিত স্বীকৃতি আৰু অৱদানৰ প্ৰতি স্পষ্টভাৱে আঙুলিয়াই দিয়ে ৷" কোৱাট্ৰাই কয় ৷ তেওঁ লগতে কয় যে, "জি-৭ সন্মিলনত ভাৰতৰ অংশগ্ৰহণ বিশেষ গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰণ শেহতীয়াকৈ জি-২০ ভাৰতৰ সভাপতিত্ব অনুষ্ঠিত হৈছে ৷ ভাৰতে এতিয়ালৈকে ভইচ অফ দ্য গ্লোবেল ছাউথ ছামিটৰ দুখন অধিৱেশন অনুষ্ঠিত কৰিছে ৷"
ইয়াত উল্লেখ কৰিব লগীয়া যে যোৱা বছৰ ছেপ্টেম্বৰত নতুন দিল্লীত অনুষ্ঠিত জি-২০ সন্মিলনৰ সময়ত ভাৰতে আফ্ৰিকান ইউনিয়নক আন্তঃচৰকাৰী মঞ্চত অনাৰ বাবে উদ্যোগ লৈছিল য'ত আগতে 19 খন সাৰ্বভৌম ৰাষ্ট্ৰ আৰু ইউৰোপীয় ইউনিয়ন আছিল | যি বিশ্ব অৰ্থনীতিৰ সৈতে সম্পৰ্কিত মুখ্য সমস্যা যেনে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিত্তীয় স্থিৰতা, জলবায়ু পৰিৱৰ্তন প্ৰশমন আৰু বহনক্ষম বিকাশ আদিৰ সমাধানৰ বাবে কাম কৰে ৷ গ্ল’বেল ছাউথৰ গৰিষ্ঠসংখ্যক দেশ আফ্ৰিকান দেশসমূহে গঠন কৰে ৷ ইফালে কোৱাট্ৰাই কয় যে জি-৭ সন্মিলনত আমি (ভাৰত) সদায় গ্ল’বেল ছাউথৰ বিষয়বোৰ উত্থাপন কৰোঁ ৷
বৈদেশিক সচিবগৰাকীয়ে লগতে ব্যাখ্যা কৰে যে 13 ৰ পৰা 15 জুনলৈ ইটালীৰ আপুলিয়াত অনুষ্ঠিত হ'বলগীয়া এই বছৰৰ জি-৭ সন্মিলনত চাৰিটা গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয়ৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হ'ব : ৰাছিয়া আৰু ইউক্ৰেইনৰ মাজত আৰু পশ্চিম এছিয়াত ইজৰাইল আৰু হামাছৰ মাজত হোৱা যুদ্ধ; উন্নয়নশীল ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ সৈতে সম্পৰ্ক, বিশেষকৈ আফ্ৰিকা আৰু ইণ্ডো-পেচিফিক অঞ্চলৰ ওপৰত গুৰুত্ব দি; জলবায়ু পৰিৱৰ্তন আৰু খাদ্য সুৰক্ষাৰ সৈতে সম্পৰ্ক থকা প্ৰব্ৰজন; আৰু কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা (এ আই) ৷
"জি-৭ সন্মিলনৰ সময়ত প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে জি-৭ ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ নেতাসকলৰ সৈতে দ্বিপাক্ষিক বৈঠকো অনুষ্ঠিত কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে"- কোৱাট্ৰাই কয় ৷ লগতে তেওঁ কয় যে এইবোৰৰ বিৱৰণ যেতিয়াই নিৰ্ধাৰিত কৰা হ'ব তেতিয়াই ভাগ-বতৰা কৰা হ'ব ৷
ভাৰতৰ উপৰিও আয়োজক ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে ইটালী, আলজেৰিয়া, আৰ্জেণ্টিনা, ব্ৰাজিল, ইজিপ্ত, কেনিয়া, মৌৰিতানিয়া, চৌদি আৰৱ, দক্ষিণ আফ্ৰিকা, টিউনিচিয়া, তুৰস্ক আৰু সংযুক্ত আৰৱ এমিৰেটছক জি-৭ সন্মিলনৰ বাবে আউটৰিচ ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে আমন্ত্ৰণ জনোৱা হৈছে ৷ কোৱাট্ৰাই কয় যে ইটালী ভ্ৰমণৰ সময়ত মোদী আৰু তেওঁৰ ইটালীৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী জৰ্জিয়া মেলোনিৰ মাজত এখন দ্বিপাক্ষিক বৈঠকো অনুসূচীত কৰা হৈছে ৷
জি-৭ কি আৰু ইয়াৰ বাৰ্ষিক সন্মিলনবোৰে কিয় গুৰুত্ব বহন কৰে ?
জি-7 হৈছে কানাডা, ফ্ৰান্স, জাৰ্মানী, ইটালী, জাপান, ইউ কে আৰু আমেৰিকা যুক্তৰাজ্যৰে গঠিত এক আন্তঃচৰকাৰী ৰাজনৈতিক আৰু অৰ্থনৈতিক মঞ্চ; ইয়াৰ উপৰিও, ইউৰোপীয় ইউনিয়ন হৈছে এক "গণনা নকৰা সদস্য" | ইয়াক বহুত্ববাদ, উদাৰ গণতন্ত্ৰ আৰু প্ৰতিনিধিত্বমূলক চৰকাৰৰ অংশীদাৰী মূল্যবোধৰ চাৰিওফালে সংগঠিত কৰা হয় | জি-৭ সদস্যসকল হৈছে মুখ্য আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধিৰ (আই এম এফ) প্ৰধান উন্নত অৰ্থনীতি ৷
1973 চনত বিত্ত মন্ত্ৰীসকলৰ এক অস্থায়ী সমাৱেশৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা, জি-7 তেতিয়াৰ পৰা মুখ্য গোলকীয় সমস্যাবোৰৰ সমাধানৰ আলোচনা আৰু সমন্বয়ৰ বাবে এক আনুষ্ঠানিক, উচ্চ-পৰ্যায়ৰ স্থান হৈ পৰিছে, বিশেষকৈ বাণিজ্য, নিৰাপত্তা, অৰ্থনীতি আৰু জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ ক্ষেত্ৰত ৷ প্ৰতিজন সদস্যৰ চৰকাৰ বা ৰাষ্ট্ৰৰ মুৰব্বী, ইউৰোপীয় ইউনিয়নৰ আয়োগৰ সভাপতি আৰু ইউৰোপীয় পৰিষদৰ সভাপতিৰ সৈতে, জি-7 সন্মিলনত বছৰি মিলিত হয় ৷ জি-7 আৰু ইউৰোপীয় ইউনিয়নৰ অন্যান্য উচ্চ পদস্থ বিষয়াসকলে গোটেই বছৰজুৰি মিলিত হয় ৷
লগতে পঢ়ক : ভাৰত-চীন দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্ক শক্তিশালী কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি চীনৰ ৰাষ্ট্ৰদূতৰ - President Droupadi Murmu
ৰাছিয়াক 1997 চনৰ পৰা ৰাজনৈতিক মঞ্চত যোগ দিয়া হৈছিল, যাক পৰৱৰ্তী বছৰত জি-8 বুলি জনা যায় ৷ 2014 চনৰ মাৰ্চ মাহত, ক্ৰিমিয়াৰ সংযুক্তিৰ পিচত ৰাছিয়াক অনিৰ্দিষ্ট কালৰ বাবে নিলম্বিত কৰা হয়, য'ত এই ৰাজনৈতিক মঞ্চৰ নাম জি-7 লৈ হয় ৷ জানুৱাৰী 2017-ত, ৰাছিয়াই জি-8-ৰ পৰা স্থায়ীভাৱে প্ৰত্যাহাৰ কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰে ৷
জি-৭ সন্মিলনে সদস্য দেশসমূহক তেওঁলোকৰ অৰ্থনৈতিক নীতিসমূহৰ সমন্বয় ৰখাৰ বাবে এক মঞ্চ প্ৰদান কৰে ৷ তেওঁলোকৰ সামূহিক অৰ্থনৈতিক ওজনৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত, এই সিদ্ধান্তবোৰে বিশ্বব্যাপী অৰ্থনৈতিক প্ৰৱণতা আৰু স্থিৰতাক প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে ৷
ঐতিহাসিকভাৱে, জি-7-এ বিশ্বব্যাপী অৰ্থনৈতিক সংকটৰ প্ৰতি সঁহাৰি দিয়াত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে, যাৰ ভিতৰত আছে 1980-ৰ দশকৰ ঋণ সংকট, 1997 এছিয়াৰ বিত্তীয় সংকট আৰু 2008 চনৰ বিশ্বব্যাপী বিত্তীয় সংকট ৷ এই সন্মিলনসমূহে বিশ্বৰ নেতাসকলৰ মাজত প্ৰত্যক্ষ আৰু অনানুষ্ঠানিক আলোচনা, কূটনৈতিক সম্পৰ্ক বৃদ্ধি আৰু উত্তেজনা হ্ৰাস কৰাৰ অনুমতি দিয়ে ৷
যদিও মুখ্যতঃ অৰ্থনৈতিক, জি-7-এ সন্ত্ৰাসবাদ, অপ্ৰসাৰণ আৰু আঞ্চলিক সংঘাতকে ধৰি বিশ্বব্যাপী নিৰাপত্তাৰ বিষয়বোৰ ক্ৰমান্বয়ে সমাধান কৰিছে ৷
জি-৭-এ উন্নয়নমূলক সাহায্যৰ প্ৰচাৰ আৰু গোলকীয় অসমতা দূৰ কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে ৷ এইডছ, যক্ষ্মা আৰু মেলেৰিয়াৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ অত্যাধিক ঋণগ্ৰস্ত দৰিদ্ৰ দেশসমূহ (এইচ আই পি চি) উদ্যোগ আৰু গোলকীয় পুঁজিৰ দৰে পদক্ষেপবোৰক জি-7-এ সমৰ্থন কৰে ৷ জি-৭-এ জলবায়ু পৰিৱৰ্তন, কাৰ্বন নিৰ্গমন হ্ৰাস কৰা, নৱীকৰণযোগ্য শক্তিৰ প্ৰচাৰ আৰু পেৰিছ চুক্তিৰ দৰে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চুক্তিক সমৰ্থন কৰাৰ ওপৰতো অধিক গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে ৷
লগতে পঢ়ক : বাংলাদেশ ভ্ৰমণৰ বাবে নৰেন্দ্ৰ মোদীক নিমন্ত্ৰণ শ্বেখ হাছিনাৰ - Oath taking ceremony of Narendra Modi as PM
জি-৭ সন্মিলনৰ সময়ত আউট ৰিচ ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে ভাৰতৰ গুৰুত্ব কি?
জি-৭ দেশ আৰু নতুন দিল্লী দুয়োখন দেশৰ বাবে এক আউট ৰিচ ৰাষ্ট্ৰ হিচাপে জি-৭ ৰ সৈতে ভাৰতৰ সম্পৰ্ক গুৰুত্বপূৰ্ণ ৷ ভাৰত হৈছে বিশ্বৰ দ্ৰুততম বিকাশশীল মুখ্য অৰ্থনীতিবোৰৰ ভিতৰত এক বৃহৎ আৰু যুৱ জনসংখ্যাৰ সৈতে যি ইয়াৰ গতিশীল বজাৰত অৰিহণা যোগায় ৷ বিশ্বৰ পঞ্চম সৰ্ববৃহৎ অৰ্থনীতি হিচাপে, ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক নীতি আৰু বিকাশৰ বিশ্বব্যাপী প্ৰভাৱ আছে ৷
দক্ষিণ এছিয়া আৰু ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলত স্থিৰতা বজাই ৰখাত ভাৰতে এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে ৷ ইয়াৰ কৌশলগত গুৰুত্ব আঞ্চলিক নিৰাপত্তা, সন্ত্ৰাসবাদ বিৰোধী প্ৰচেষ্টা আৰু নিয়ম-আধাৰিত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় শৃংখলা বজাই ৰখাৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত স্বীকৃত ৷ জি-৭ প্ৰচাৰত ভাৰতৰ অংশগ্ৰহণে এছিয়াত চীনৰ বৰ্ধিত প্ৰভাৱৰ প্ৰতিসন্তুলন হিচাপে ইয়াৰ স্থিতি প্ৰতিফলিত কৰে ৷ আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ, জাপান আৰু অষ্ট্ৰেলিয়াৰ সৈতে কোৱাডত ভাৰতৰ যোগদানে জি-7ৰ সৈতে ইয়াৰ সম্পৰ্কক পৰিপূৰক কৰে, ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলত সহযোগিতামূলক প্ৰচেষ্টাক শক্তিশালী কৰে ৷ ভাৰতৰ অন্তৰ্ভুক্তিয়ে এক বহুমেৰু বিশ্ব শৃংখলা ৰক্ষা কৰাত সহায় কৰে, বিশ্ব শাসনত বিভিন্ন কণ্ঠস্বৰ নিশ্চিত কৰে ৷
জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ বিশ্বব্যাপী প্ৰচেষ্টাত ভাৰত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ খেলুৱৈ ৷ ইয়াৰ উচ্চাভিলাষী নৱীকৰণযোগ্য শক্তিৰ লক্ষ্য আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় জলবায়ু চুক্তিত অংশগ্ৰহণৰ সৈতে, বিশ্বব্যাপী স্থিৰতা প্ৰচেষ্টাৰ বাবে ভাৰতৰ সহযোগিতা অপৰিহাৰ্য ৷
ভাৰত আৰু 2024 চনৰ জি-৭ সন্মিলনৰ আয়োজক ৰাষ্ট্ৰ ইটালীৰ মাজৰ সম্পৰ্কৰ অৱস্থা কি?
কোৱাট্ৰাই উল্লেখ কৰাৰ দৰে, মোদী আৰু মেলোনীয়ে জি-৭ সন্মিলনৰ সময়ত দ্বিপাক্ষিক বৈঠক অনুষ্ঠিত কৰিব ৷ দুয়োগৰাকী প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে যোৱা বছৰ ডিচেম্বৰত ইউ এ ইত COP28 সন্মিলনৰ সময়ত শেষবাৰৰ বাবে সাক্ষাৎ কৰিছিল ৷
"যোৱা এবছৰত ভাৰত-ইটালীৰ আদান-প্ৰদান তীব্ৰ হৈ পৰিছে," বৈদেশিক সচিবগৰাকীয়ে কয় ৷ "যোৱা বছৰ মাৰ্চ মাহত ইটালীৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ ভাৰত ভ্ৰমণৰ সময়ত, দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্ক, প্ৰতিৰক্ষা, ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয়, শক্তি আৰু বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দি এক কৌশলগত অংশীদাৰীত্বলৈ উন্নীত কৰা হৈছিল ৷"
ইটালী হৈছে ইউৰোপীয় ইউনিয়নত ভাৰতৰ চতুৰ্থ সৰ্ববৃহৎ বাণিজ্যিক অংশীদাৰ ৷ দুয়োখন দেশৰ মাজত দ্বিপাক্ষিক বাণিজ্য বৰ্তমান 15 বিলিয়ন ডলাৰ ৷ ইটালীত 200,000 জন প্ৰবাসী ভাৰতীয় আছে ৷
লগতে পঢ়ক : ইউৰোপীয় সংসদ নিৰ্বাচন: অতি সোঁপন্থী দলৰ উত্থানে কিহৰ ইংগিত দিছে ? - European Parliament elections
