ఓరుగల్లు ప్రజలు పులకరించిపోతున్నారు. ఎన్నో ఏళ్ల తమ స్వప్నం నిజమైన తరుణాన్ని ఆస్వాదిస్తున్నారు. ములుగు జిల్లా వెంకటాపురం మండలం పాలంపేటలోని రామప్ప ఆలయానికి యునెస్కో.. ప్రపంచ వారసత్వ హోదా ఇవ్వడంతో యావత్ తెలంగాణ మురిసిపోయింది. కాపాడుకుంటే విశ్వవాప్త గుర్తింపు పొందే ఎన్నో కట్టడాలు తెలంగాణ సిగలో తొణికిసలాడుతున్నాయి.
రామప్ప ఆలయ చరిత్ర..
1213లో కాకతీయుల కాలంలో నిర్మించిన ఈ ఆలయంలో సుమారు 110 సంవత్సరాల పాటు ధూపదీప నైవేద్యాలతో వైభవంగా పూజలు కొనసాగాయి. ముస్లిం రాజుల దండయాత్రతో కాకతీయుల ప్రస్థానం ముగియడంతో సుమారు 550 సంవత్సరాల పాటు ఎలాంటి ఆదరణ లేక చిట్టడవుల్లో, కారుచీకట్లలో కమ్ముకుపోయింది. నిజాం రాజుల దగ్గర పనిచేసే సామంత రాజు ఆసీఫ్‌జాహీల్‌ వేటకు వచ్చిన సమయంలో ఆలయం ఆయన కంట పడింది. 1900లో ఆయన దానిని గుర్తించి దేవాలయం అంచులు పడిపోకుండా సిమెంట్‌ దిమ్మెలను ఏర్పాటు చేయించారు. పరిసరాలను పరిశుభ్రం చేసి వెలుగులోకి తీసుకువచ్చినట్లు చరిత్రకారులు చెబుతున్నారు. 1951లో పురావస్తు శాఖ దీనిని ఆధీనంలోకి తీసుకుంది. అంచెలంచెలుగా అభివృద్ధి చేస్తూ ఎన్ని ఇబ్బందులు ఎదురైనా సవాల్‌గా తీసుకుని యునెస్కో మెప్పు పొందేలా తీర్చిదిద్దారు. దీంతో ఇప్పుడు ప్రపంచ వారసత్వ హోదా సాధ్యమైంది.
అడుగులు పడ్డాయిలా..
- యునెస్కో గుర్తింపు దక్కిందంటే దాని వెనకాల ఎంతో మంది ప్రయాస, ఎన్నో ఏళ్ల శ్రమ దాగి ఉంది. ఒకటి కాదు రెండు కాదు ఏకంగా 11 ఏళ్లుగా ఎంతో ఓపిగ్గా ప్రభుత్వం, ప్రజాప్రతినిధులు, అధికారులు, కాకతీయ హెరిటేజ్‌ ట్రస్టు సభ్యులు కృషి చేశారు. ప్రతి దశను దాటుతూ ఆదివారం లక్ష్యాన్ని చేరుకున్నారు. 2010 నుంచి 2021 వరకు ఒక్కో అడుగు ఎలా పడిందో ఓసారి పరిశీలిద్దాం.
- 2010 - కాకతీయులు నిర్మించిన కట్టడాలు యునెస్కో గుర్తింపు పొందాలనే యోచనతో ప్రభుత్వం ఒక కమిటీని నియమించింది.
- 2012 - రామప్పతో పాటు పలు గుళ్ల విశేషాలను చెబుతూ యునెస్కోకు పంపేందుకు ఒక ప్రతిపాదన తయారు చేశారు. మిగతావి యునెస్కో నిబంధనలకు తగ్గట్టు లేవని దీన్ని విరమించుకొన్నారు.
- 2016 - టెంటెవివ్‌ జాబితాలో చేర్చేందుకు సమగ్ర వివరాలతో పుస్తకాన్ని రూపొందించి కేంద్ర ప్రభుత్వానికి సమర్పించారు.
- 2018 - ఆలయ ప్రత్యేకతలన్నీ పొందుపరుస్తూ తుది డోసియర్‌ (వివరాలు, పటాలు, చిత్రాలతో కూడిన పుస్తకం)ను ప్యారిస్‌లోని యునెస్కో కార్యాలయానికి పంపారు.
- 2019 సెప్టెంబరు 25 - యునెస్కో ప్రతినిధి వాసు పోష్యనందన ఇక్కడికి వచ్చారు. గుడిని సందర్శించి గుర్తింపునకు అర్హత ఉందా.. అనే కోణంలో రెండు రోజుల పాటు అణువణువూ పరిశీలించారు.
- 2019 నవంబరు 22 - కాకతీయ హెరిటేజ్‌ ట్రస్టు సభ్యుడు పాండురంగారావు, విశ్రాంత ఐఏఎస్‌, ప్రభుత్వ సలహాదారు పాపారావు, ఆర్కిటెక్ట్‌ సూర్యనారాయణ మూర్తి ప్యారిస్‌కు వెళ్లారు.
- 2020 జులై - కరోనా వల్ల చైనాలో జరగాల్సిన ఓటింగ్‌ ప్రక్రియ వాయిదా పడింది.
- 2021 జూన్‌ 23 - హోదాపై మంత్రులు శ్రీనివాస్‌గౌడ్‌, దయాకర్‌రావు, సత్యవతి రాథోడ్‌, ఎమ్మెల్సీ శ్రీనివాస్‌రెడ్డి అప్పటి కేంద్ర పర్యాటక శాఖ మంత్రిని కలిశారు.
- జులై 6 - గుడి చిత్రాలు అధికారిక వెబ్‌సైట్లో పొందుపరిచిన యునెస్కో. జులై 16 - చైనాలోని ఫుజి వేదికగా హెరిటేజ్‌ కమిటీ సమావేశం ప్రారంభం. జులై 25 - ప్రపంచ వారసత్వ హోదా ఇస్తూ యునెస్కో ప్రకటన.
గుర్తింపు వెనుక ఆయన!
రామప్పకు ప్రపంచ వారసత్వ సంపద గుర్తింపు రావడానికి కీలకమైన వ్యక్తి వాసుపోష్యనందన.. 2019 సెప్టెంబరు 24వ తేదీన యునెస్కో తరఫున ఆయన వరంగల్‌ నగరానికి చేరుకున్నారు. హంగులు ఆర్భాటాలు లేకుండా నిరాడంబరంగా, ఒంటరిగా వచ్చారు. మూడు రోజుల పాటు నక్కలగుట్టలోని హరిత కాకతీయ హోటల్‌లో బస చేశారు. జిల్లాకు చెందిన అధికారులతో రామప్పకు వెళ్లి వచ్చేవారు. క్షేత్రస్థాయి సిబ్బందితో సైతం భాష తెలియనప్పటికీ నవ్వుతూ పలకరించేవారు. పర్యటన ముగిసి వెళ్లే రోజున తన గుర్తుగా హరిత హోటల్‌లో మొక్క నాటారు. ఆయన సానుకూల ప్రతిపాదనలు ప్రపంచ గుర్తింపునకు కారణమయ్యాయి.