దర్యాప్తులో నాణ్యత లోపం... నేరగాళ్ల పాలిట వరం

మా అమ్మాయి మిస్సయిందండి... అంటూ పోలీసుల స్టేషన్​కు వస్తే... కొంతమంది పోలీసులు నిర్లక్ష్యంగా ఎక్కడికో వెళ్లి ఉంటుంది... వస్తుందిలే అని మాట్లాడుతుంటారు. ఆ నిర్లక్ష్యమే... నేరగాళ్ల పాలిట వరంగా మారుతోంది. ఒకవేళ కేసు నమోదు చేసినా... దర్యాప్తులో నాణ్యత లోపించడం. ఒకవేళ నేరస్థుడు పట్టుబడ్డా... తూతూమంత్రం దర్యాప్తు కారణంగా శిక్షలు పడకుండా తప్పించుకుంటున్నారు. అందుకే రాష్ట్రంలో శిక్షల శాతం జాతీయ సగటు కంటే తక్కువగా ఉంటున్నాయి.

మొదటి నేరం ఛేదించగలిగితే... రెండోనేరం నివారించవచ్చు. పోలీసులు అనుసరించాల్సిన ఈ మౌలిక సూత్రం నానాటికీ పలచనమవుతోంది. 17 హత్యలు చేసిన ఎరుకల శ్రీను ఉదంతమే ఇందుకు నిదర్శనం. మొదటి హత్యను సమర్థంగా దర్యాప్తు చేసి నిందితుడ్ని పట్టుకోగలిగి ఉంటే... 16 మంది ప్రాణాలు నిలబడేవి. కారణాలు ఏవైనా కావొచ్చు కేసు దర్యాప్తులో పోలీసుల వైఫల్యం ప్రజల ప్రాణాల మీదకు తెస్తోంది. దర్యాప్తులో నాణ్యత లోపిస్తుండటం నేరగాళ్ల పాలిట వరమవుతోంది.

మహబూబ్​నగర్​ జిల్లాలో 17మందిని హత్య చేసిన ఎరుకల శ్రీను ఉదంతం ఇప్పుడు పోలీసుశాఖలోనూ... చర్చనీయాంశంగా మారింది. 2007 నుంచి మొదలైన ఈ హత్యల పరంపర ఈనెల 26న పట్టుబడే వరకూ కొనసాగింది. కాళ్లకు కడియాలు, మెడలో నగల కోసం మహిళలను మభ్య పెట్టి శివార్లలోకి తీసుకెళ్ళి హతమార్చేవాడు. ఈ మహిళలకు సంబంధించి ఆయా పోలీస్ స్టేషన్​లలో మిస్సింగ్‌ కేసులు కూడా నమోదయ్యాయి. కానీ పోలీసులకు యథావిధిగా మిస్సింగ్ కేసులపై ఉండే చిన్నచూపు కారణంగా సరిగా చర్యాప్తు జరగలేదనే ఆరోపణలు వినిపిస్తున్నాయి.

హజీపూర్​లోనూ నిర్లక్ష్యమే!

ఇదొక్కటే కాదు హజీపూర్​లో ముగ్గురు బాలికలపై అత్యాచారం చేసి హతమార్చిన శ్రీనివాసరెడ్డి ఉదంతం కూడా ఇలాంటిదే. 2015 ఏప్రిల్​లో ఓ బాలికపై అత్యాచారం చేసి హత్యచేసిన శ్రీనివాసరెడ్డి గతేడాది మేలో పట్టుబడే వరకూ మొత్తం ముగ్గురి ప్రాణాలు తీశాడు. మొదటి బాలిక కనిపించకుండా పోయినప్పుడు ఫిర్యాదు చేసినా... పోలీసులు పట్టించుకోలేదని అప్పుడే శ్రద్ధ చూపి ఉంటే మిగతా రెండు హత్యలు జరిగేవి కాదని బాలిక తల్లిదండ్రులు వాపోయారు.

తగ్గుతున్న శిక్షలు... పెరుగుతున్న నేరాలు

ఒకప్పుడు రాష్ట్రంలో సగటు శిక్షలు 40 శాతానికి మించి ఉండేవి. కానీ ఇప్పుడిది 35.8 శాతమని జాతీయ నేరాలు నమోదు సంస్థ 2017 గణాంకాలు చెబుతున్నాయి. ఇది జాతీయ సగటు 48.8 శాతం కంటే తక్కువ. పోలీసులు నమోదు చేసిన అభియోగాలు న్యాయస్థానంలో వీగిపోయాయంటే అందుకు కారణం నేరం నిరూపించడానికి తగిన ఆధారాలు సేకరించలేకపోయారనే. ఆధారాలు సేకరించడం, వాటిని గుదిగుచ్చి న్యాయస్థానం ఆమోదించేలా ఆభియోగపత్రం సిద్ధం చేయడం నైపుణ్యంతో కూడిన పని కానీ ఇక్కడే లెక్క తప్పుతోంది.

ఒక్కో అధికారికి సగటున 50కి పైగా కేసులు

పోలీసులపై మితిమీరిన పనిభారం కూడా దర్యాప్తు నాణ్యతను దెబ్బతీస్తోంది. రాజేంద్రనగర్ పోలీస్ స్టేషన్లో ఏడాదికి 2 వేల కేసుల వరకూ నమోదవుతున్నాయి. ఇక్కడ ఒక్కో అధికారి సగటున సంవత్సరానికి 50కి పైగా కేసులు దర్యాప్తు చేయాల్సి వస్తోంది. ఈ స్థాయిలో కాపోయినా రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ఇదే పరిస్థితి. స్టేషన్ సిబ్బంది ఏకకాలంలో అనేక విధులు నిర్వర్తిస్తుండటం వల్ల ఏకాగ్రత చూపలేకపోతున్నారు. ఫలితంగా దర్యాప్తు ముందుకు సాగడంలేదు.

క్షేత్రస్థాయి దర్యాప్తుపై చిన్నచూపు

సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అందుబాటులోకి రావడంతో ఇప్పుడు జరిగే ప్రతినేరం దర్యాప్తు దాని చుట్టూనే తిరుగుతోంది. దర్యాప్తు అధికారులు కాలు కదపకుండా, నేరస్థలానికి వెళ్ళకుండా, సాక్ష్యులను విచారించకుండా కేవలం సెల్‌ఫోన్‌ వివరాల ఆధారంగానే దొంగని పట్టుకునేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారు. కేవలం సాంకేతిక అంశాల పైనే పూర్తిగా ఆధారపడుతున్నారు. క్షేత్రస్థాయి దర్యాప్తు మరిచిపోవడం వల్ల విలువైన ఆధారాలు సేకరించలేకపోతున్నారు.

నగరంలో సగటున 50 నేరాలు

నేరస్థలంలో ఆధారాలు సేకరించేలా ప్రతి సబ్​డివిజన్​కు ఒక క్లూస్‌టీం ఏర్పాటు చేయాలని అధికారులు పెట్టుకున్న లక్ష్యం నెరవేరలేదు. సగటున రోజుకు 50 వరకూ నేరాలు జరిగే హైదరాబాద్ కమిషనరేట్ పరిధిలో ఒక్కటంటే ఒక్కటే క్లూస్‌ టీం ఉందంటే పరిస్థితి అర్థం చేసుకోవచ్చు. రాచకొండకు అదీ లేదు. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ఇంచుమించు ఇదే పరిస్థితి ఏ నేరం జరిగినా స్థానికంగా పోలీసులతోనూ పనికానిచ్చేస్తున్నారు. ఆధారాలు సేకరించడం అనేది అత్యంత సునిశిత దృష్టితో కూడుకున్న అంశం ఇందులో సరైన శిక్షణ, అనుభవం ఉన్న వారివల్లే ఇది సాధ్యమవుతుంది. చాలా సందర్భాల్లో ఆధారాలు కంటికి కనిపించవు. వాటిని వెతికి పట్టుకోవాలి. ఇందులో నైపుణ్యం లేని పోలీసులతోనే పని కానిచ్చేస్తుండటంతో దర్యాప్తు నాణ్యత దెబ్బతింటోంది.

దర్యాప్తులో లోపించిన నాణ్యత

దర్యాప్తులో నాణ్యత లోపించిన అంశాన్ని గుర్తించిన అధికారులు ఇప్పుడు దీన్ని మెరుగుపరిచేందుకు అధికారులు చర్యలు చేపట్టారు. అందులో భాగంగా స్టేషన్ స్థాయిలోనే సిబ్బందికి ప్రత్యేక శిక్షణ ఇవ్వబోతున్నారు. రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ఏకరూప పోలీసింగ్ ఉండేలా తీసుకుంటున్న చర్యల్లో భాగంగా పోలీస్ స్టేషన్లలో దర్యాప్తు విధానాన్ని కూడా పర్యవేక్షిస్తున్నారు. నేరం జరిగిన వెంటనే నేరస్థుడ్ని పట్టుకోవడం, శిక్షపడేలా చేయడమే ఉద్దేశంగా దర్యాప్తు నాణ్యతను పెంచేందుకు కృషి చేస్తున్నారు. అధికారుల ప్రయత్నం ఫలవంతం కావడానికి మరికొంత సమయం పడుతుంది.

ఆయేషా కేసులోనూ అంతే

ఉమ్మడి రాష్ట్రంలో సంచలనం సృష్టించిన ఆయేషామీరా కేసులో ప్రధాన నిందితుడిగా పోలీసులు అభియోగాలు మోపిన సత్యంబాబు నిర్దోషి అని హైకోర్టు తేల్చి చెప్పింది. సత్యంబాబే నిందితుడు అనడానికి సరైన ఆధారాలు లేవని స్పష్టం చేసింది. హైదరాబాద్ అంబర్ పేటలో కుటుంబ కలహాల కారణంగా ఐదుగుర్ని హతమార్చిన కేసులో ఆధారాలు లేని కారణంగా తొమ్మిది మంది నిందితులపై మోపిన అభియోగాలను కొట్టేసిన న్యాయస్థానం వారిని నిరపరాధులుగా విడుదల చేసింది.

ఇవీ చూడండి: వనపర్తి సరళాసాగర్ జలాశయానికి గండి... వృథాగా పోతున్న నీరు