అప్పట్లో మార్కెట్‌ రెండంకెల వృద్ధి సాధిస్తుందనీ అంచనా వేశారు. పై తరహాలోనే గడచిన ఆరేడేళ్లలో భారత్‌లో అంకుర పరిశ్రమల ఏర్పాటు ఊపందుకుంది. ప్రఖ్యాత సంస్థల నుంచి మేధాసంపత్తిగల యువ మానవ వనరులను ఆకర్షించడంలో విజయవంతమయ్యారు. పైగా, ఏంజెల్‌ పెట్టుబడిదారులు, హైనెట్‌వర్త్‌ ఇండివిడ్యువల్స్‌ (హెచ్‌ఎన్‌ఐ) నుంచి ‘సీడ్‌ క్యాపిటల్‌’ సేకరించారు. తరవాతి దశలో జపాన్‌, అమెరికా, చైనా వంటి దేశాల అంతర్జాతీయ వెంచర్‌ క్యాపిటల్‌ సంస్థలు, ఇతర దేశీయ సంస్థల నుంచి మూలధనాన్ని సేకరించారు.
కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు 'భారత్‌లో తయారీ' లక్ష్య సాధనకు ప్రణాళికల్ని సిద్ధం చేసుకుంటూ, అంకురాల ఏర్పాటుకు అవసరమైన ప్రోత్సాహక వ్యవస్థను నెలకొల్పే దిశగా సహాయ సహకారాల్ని అందించాయి. అయితే, ప్రస్తుత గందరగోళ మార్కెట్‌ పరిస్థితుల్లో అంకుర వ్యాపారాన్ని నిర్వహించడం, అంకురాలను విజయవంతమైన వ్యాపార సంస్థలుగా తీర్చిదిద్దడం ఓ సవాలుగా మారిందని చెప్పాలి. అనేక అంకురాలను యువతే నెలకొల్పింది. ప్రస్తుత పరీక్షా సమయంలో వారికి మార్గదర్శకుల అవసరం ఎంతైనా ఉంది.
గాలి బుడగ
నవకల్పనలు, పరిశోధన, అభివృద్ధి వంటి ప్రక్రియల్ని ప్రోత్సహించనిదే అంకుర పరిశ్రమలేవీ విజయవంతంగా సాగలేవన్న గ్రహింపు అందరికీ అవసరం. 80 శాతానికిపైగా అంకురాలు సేవల రంగంలోనే ఉన్నాయి. వీటి ద్వారా యువ మేనేజర్లు చిన్న వయసులోనే డబ్బులు సంపాదించడం పరిపాటిగా మారింది. కొవిడ్‌ కారణంగా అదంతా గాలిబుడగలా పేలిపోయే ప్రమాదం ఏర్పడింది. 2008-’14 మధ్యకాలంలో ప్రపంచ మార్కెట్‌- సంక్షోభంతో నిండిపోయింది. సబ్‌ప్రైమ్‌, యూరో, గ్రీస్‌, చైనాలో యువాన్‌ కరెన్సీ విలువ పతనం వంటి సంక్షోభాలు ఎదురయ్యాయి. 1930ల నాటి మహామాంద్యం కాలం నుంచీ ఈ తరహా సంక్షోభాల ధోరణి కొనసాగుతూనే ఉంది. కరోనా తాజా దాడి ఆ క్రమంలో మరో పెను ఉత్పాతం.
ముందుకు సాగే అవకాశం
అనిశ్చితితో కూడిన ప్రస్తుత మాంద్యం వాతావరణంలో వ్యాపార సంస్థలు సుస్థిరంగా సాగడానికి నవకల్పనల్ని ఆశ్రయించాల్సిందే. అంతా సజావుగా సాగితే, కొవిడ్‌ మహమ్మారి వల్ల మార్కెట్లు తిరోగమనానికి బదులుగా ముందుకు సాగే అవకాశమూ ఉంది. అయితే మార్కెట్లను ముందుకు ఉరికించడం అంత తేలికైన విషయం కాదు. తీవ్రపోటీ మధ్య సాగే ప్రపంచ మార్కెట్లలో చక్కని సామర్థ్యాన్ని కనబరచేలా అంకురాలకు ప్రోత్సాహం కల్పించాలి. మద్దతుగా నిలవాలి. వంద కోట్ల డాలర్ల పెట్టుబడితో ఏర్పాటైన ప్రముఖ భారతీయ అంకుర పరిశ్రమలు ప్రపంచ దిగ్గజాల నుంచి పెట్టుబడులు పొందాయి. టెన్సెంట్‌, అలీబాబా, సాఫ్ట్‌బ్యాంక్‌, యాంట్‌ ఫైనాన్షియల్స్‌, డీడీచుక్సింగ్‌ వంటి చైనా, జపాన్‌లకు చెందిన వెంచర్‌ మూలధన సంస్థలు, భారత్‌కు చెందిన ప్రముఖ అంకురాలైన ఓయోరూమ్స్‌, ఓలా, బైజూస్‌ వంటివాటిలో పెట్టుబడులు పెట్టాయి.
మరోవైపు భారత్‌కు చెందిన పెద్ద సంఖ్యలో అంకురాలకు నిధుల్ని సమీకరించుకోవడం కష్టతరంగా మారింది. ఇప్పటివరకు భారతీయ వెంచర్‌ క్యాపిటల్‌ సంస్థలైన బ్లూమ్‌ వెంచర్స్‌, యాక్సెల్‌ పార్ట్‌నర్స్‌ తదితర సంస్థలు కొన్ని అంకురాల్లో భారీ స్థాయిలో పెట్టుబడులు పెట్టాయి. వెంచర్‌ క్యాపిటల్‌ సంస్థలు అంకురాల్లో యాక్సిలరేటర్లు, ఇంక్యుబేటర్లుగా పెట్టుబడులు పెడుతున్నాయి. ప్రస్తుతం కొవిడ్‌ కారణంగా పలు చైనా వెంచర్‌ క్యాపిటల్‌ సంస్థలు నిధుల్ని సమకూర్చే విషయంలో తీవ్ర ఒత్తిడిలో ఉన్నాయి. క్యాపిటల్‌ మార్కెట్లు దెబ్బతిని, తిరోగమనం దిశగా జారుతుండటంతో జపాన్‌, కొరియా, అమెరికాకు చెందిన వెంచర్‌ క్యాపిటల్‌ సంస్థల పెట్టుబడుల ప్రభావం భారతీయ అంకురాలపై పడే అవకాశం ఉంది. అలాంటి సంస్థలకు ఇది ఆందోళనకరమైన విషయమే. అదేవిధంగా, భారత్‌కు చెందిన ఏంజెల్‌ పెట్టుబడిదారులు, హెచ్‌ఎన్‌ఐలు ఓయోరూమ్స్‌ తదితర అంకురాల్లో నుంచి తమ పెట్టుబడుల్ని ఉపసంహరించుకునే ప్రమాదం కనిపిస్తోంది.