ప్రదర్శనకు.. రాజ్యాంగ అసలు ప్రతి

భారత ప్రజలకు పూర్తి స్వేచ్ఛ, సమానత్వం, సోదరభావంపై భరోసా కల్పిస్తుంది రాజ్యాంగం. నేడు ఏ కొంచెం స్థాయిలోనైనా ప్రజలు దోపిడీ, పీడన నుంచి విముక్తి పొంది, స్వతంత్రంగా జీవించగలుగుతున్నారంటే అది రాజ్యాంగం కల్పించిన హక్కుల మూలంగానే. యావద్దేశం దేని ఆధారంగా నడుస్తుందో.. దానికి సంబంధించి 16 అసలు ప్రతులు ఉన్నాయి. వాటిల్లో ఒకటి అత్యంత భద్రత మధ్య మధ్యప్రదేశ్​లో ఉంది. దాని విశేషాలు చూసేద్దామా..

భారత రాజ్యంగం.. దేశ గమనానికి మార్గసూచీ. ప్రజలు, ఇతరుల హక్కులకు భంగం కలిగించకుండా స్వేచ్ఛగా జీవించేందుకు భరోసా కల్పిస్తుంది. ఇంతటి విశిష్ఠ పుస్తకానికి సంబంధించిన కాపీలు మనం ఇంతకుముందు చూసే ఉంటాం. కానీ అసలైన ప్రతి(ఒరిజినల్​ డాక్యుమెంట్​)ని ఎప్పుడైనా చూశారా? దేశంలో వేరువేరు ప్రాంతాల్లో భద్రపరిచిన 16 కాపీల్లో మధ్యప్రదేశ్​లోని గ్వాలియర్​ సెంట్రల్​ లైబ్రరీలో ఉంది ఓ అసలు ప్రతి.

గ్వాలియర్​లో గర్వకారణం..

రాజ్యాంగం

1956 మార్చి 31 నుంచి రాజ్యంగం అసలు ప్రతిని గ్వాలియర్​లో భద్రపరిచారు. అసలు ప్రతిని తమ రాష్ట్రంలో ఉండటాన్ని గర్వంగా భావిస్తున్నామంటున్నారు లైబ్రరీ మేనేజర్ వివేక్ సైనీ.

"1956 మార్చి 31 నుంచి ఈ ప్రతిని సెంట్రల్ లైబ్రరీలో భద్రపరుస్తున్నాం. ఐదారేళ్లుగా సామాన్య ప్రజలకు నవంబర్​ 26, ఆగస్టు 15, జనవరి 26న ప్రదర్శనకు ఉంచుతున్నాం. దీనిని చూడటానికి చాలామంది వస్తుంటారు. అయితే ఈసారి.. కొవిడ్​ కారణంగా ఎక్కువ మందికి అవకాశం లభించలేదు. చాలా మంది దీని గురించి ఆరాతీస్తూ ఉంటారు. వెయ్యేళ్లైన ఈ పుస్తకం భద్రంగా ఉంటుంది. అంత జాగ్రత్తగా పెట్టాం. బంగారపు పూతను పుస్తక తయారీలో వినియోగించారు. జవహర్​లాల్ నెహ్రూ, అంబేడ్కర్ వంటి మహానేతల సంతకాలు ఇందులో ఉన్నాయి."

- వివేక్ సైనీ, లైబ్రరీ మేనేజర్

భద్ర పరిచే విధానం-ప్రత్యేకత

రాజ్యంగ అసలు ప్రతి

మన రాజ్యాంగ ప్రతి ముద్రించినది కాదు. స్వయంగా చేతితో రాసినది. భూమి మీద చేతితో రాసిన అతిపెద్ద రాజ్యంగం మనదే. దానిని ప్రేమ్ బిహారి నారాయణ్.. ఇటలీ శైలీలో అందంగా రాశారు. రాజ్యాంగాన్ని డెహ్రాడూన్​లో ముద్రించారు. ప్రతి పేజీని శాంతినికేతన్​కు చెందిన చిత్రకారులు రామ్​మోహన్​ సిన్హా, నందలాల్​ బోస్​ సుందరంగా రూపొందించారు.

హిందీ, ఇంగ్లీష్ భాషల్లో రాజ్యాంగ అసలు ప్రతిని రాశారు. అందుకోసం నల్ల ఇంకును వాడారు. దానికి ఆక్సిజన్​ తోడైతే కాలక్రమేనా ఇంకు ఆవిరైపోతుంది. అయితే సుదీర్ఘకాలం పాటు పుస్తకం భద్రంగా ఉండేలా గాలి చొరబడకుండా, హీలియం నింపిన బాక్సులో ఉంచుతారు. దానిపై నిరంతర పర్యవేక్షణ ఉంటుంది. ఏడాదికోసారి గ్యాస్​ ఛాంబర్​ను ఖాళీ చేస్తారు. 2 నెలలకు ఓసారి పరిశీలిస్తారు.

రాజ్యాంగ కాపీ

అతి పురాతన మహోన్నత పుస్తకం తమ రాష్ట్రంలో భద్రపరచడం గర్వంగా భావిస్తున్నారు గ్వాలియర్​ ప్రజలు.

"రాజ్యాంగ మూల ప్రతిని సెంట్రల్​ లైబ్రరీలో ఉంచడం మా గ్వాలియర్​ ప్రజలందరికీ గర్వకారణం. అది ఇక్కడ సురక్షితంగా ఉంది. ప్రజలకు దీనిని చూపించడం ఎంతో ప్రయోజనకరం."

-రాకేశ్ శర్మ, గ్వాలియర్​ వాసి

అతిపెద్ద రాజ్యాంగం..

రాజ్యాంగం

ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద రాజ్యాంగం భారత దేశానిదే. దాదాపు 300 మంది 2 ఏళ్లకు పైగా శ్రమించి, ఎన్నో దేశాల రాజ్యాంగాలను క్షున్నంగా పరిశీలించి రూపొందించిన అత్యుత్తమ రాజ్యాంగం మనది. రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించే కార్యక్రమం 1947 ఆగస్టు 29న మొదలై 1949 నవంబర్​ 26 నాటికి పూర్తయింది. 1950 జనవరి 26 నుంచి అమల్లోకి వచ్చింది. 22 భాగాలు, 448 అధికరణలు, 12 షెడ్యూళ్లు ఉన్నాయి భారత రాజ్యాంగంలో.

పుస్తకంలోని ప్రతి పేరా ఆరంభంలో ఓ ప్రత్యేకమైన ప్రతీకాత్మక చిత్రాన్ని వేశారు. దేశం ఆధారపడి నడిచే రాజ్యాంగాన్ని చూడటం గర్వంగా ఉందని అక్కడికొచ్చే విద్యార్థులు చెబుతుంటారు.

రాజ్యాంగ కాపీ

ఇదీ చూడండి:మహా చారిత్రక పత్రం.. మన రాజ్యాంగం