ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਦਮਿਸ਼ਕ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਦੇ ਦੂਤਾਵਾਸ ਕੰਪਲੈਕਸ 'ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੱਲੋਂ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਕੁਦਸ ਫੋਰਸ ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ ਸਮੇਤ ਸੱਤ ਫੌਜੀ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਲਗਭਗ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਤਹਿਰਾਨ ਨੇ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪਰਾਕਸੀਜ਼ ਦੀ ਫੌਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ 'ਤੇ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ।
ਈਰਾਨ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਅਸੀਂ ਸੀਰੀਆ ਵਿਚ ਈਰਾਨੀ ਵਣਜ ਦੂਤਘਰ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਜ਼ਿਆਨਵਾਦੀ ਇਕਾਈ ਦੇ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਇਕ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ। ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਡਰੋਨਾਂ ਨਾਲ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਟੀਚਿਆਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਇਨਪੁਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਦੁਆਰਾ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਰੇ 185 ਡਰੋਨ ਅਤੇ 35 ਕਰੂਜ਼ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ 110 ਵਿੱਚੋਂ 103 ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਅਮਰੀਕਾ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਫਰਾਂਸ, ਜਾਰਡਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੁਆਰਾ ਤਾਲਮੇਲ ਵਾਲੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੀ। ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਰੱਖਿਆ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੁਝ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੇਵਾਤਿਮ ਏਅਰ ਬੇਸ ਨੂੰ ਮਾਰੀਆਂ, ਪਰ ਕੋਈ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹਮਲੇ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਏਅਰਬੇਸ ਤੋਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਦੇ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਤਹਿਰਾਨ ਸ਼ਾਸਨ 'ਤੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦਾ ਦਬਾਅ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਹਮਲਾ ਈਰਾਨ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੋ ਬਾਈਡਨ ਨੇ ਹਮਲੇ 'ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, 'ਮੈਂ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ, ਪਰ ਮੇਰੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੇਰ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜਲਦੀ ਹੋਵੇਗਾ।'
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਮਲਾ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੀ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਈਰਾਨ ਦੇ ਉੱਚ ਦਰਜੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਹਵਾਈ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਇਹ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਨੇ ਹਮਲੇ 'ਤੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ, 'ਅਸੀਂ ਰੋਕਿਆ, ਅਸੀਂ ਪਿੱਛੇ ਧੱਕਿਆ, ਇਕੱਠੇ ਅਸੀਂ ਜਿੱਤਾਂਗੇ।'
ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਅਤੇ ਤੇਲ ਅਵੀਵ ਨੇ ਹਮਲੇ ਦੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਸਮੇਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਜਾਂ ਈਰਾਨ ਨੇ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਆਪਣਾ ਚਿਹਰਾ ਬਚਾਉਣ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਵਧਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ?
ਇਸ ਸਾਲ ਜਨਵਰੀ 'ਚ ਈਰਾਨ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਤੋਂ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਈਰਾਨ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਫਿਰ ਕੂਟਨੀਤੀ ਸੰਭਾਲੀ। ਤਣਾਅ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਆਮ ਵਾਂਗ ਹੋ ਗਈ। ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਜਾਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੈਂਪਾਂ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਾਰਿਆ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਫੌਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਵਧਣ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਘੇਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਟਕਰਾਅ ਵਿੱਚ ਨਾ ਪੈਣ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵੀ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ, ਓਮਾਨ ਅਤੇ ਕੁਵੈਤ ਅਤੇ ਕਤਰ ਨੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਨੂੰ ਈਰਾਨ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਬੇਸ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਆਪਣਾ ਹਮਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਈਰਾਨ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ 'ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ (ਦਮਿਸ਼ਕ ਹਮਲੇ ਦਾ ਬਦਲਾ) ਬੰਦ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ'। ਇਸ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, 'ਜੇਕਰ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਸ਼ਾਸਨ ਇਕ ਹੋਰ ਗਲਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਈਰਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿਚਕਾਰ ਟਕਰਾਅ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸੰਦੇਸ਼ ਦੁਹਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਹਿਰਾਨ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਿਰਫ਼ ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਵੀ ਈਰਾਨੀ ਫੌਜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਸੀ। ਈਰਾਨ, ਫਲਸਤੀਨ, ਲੇਬਨਾਨ, ਸੀਰੀਆ ਅਤੇ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਜਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਹਿਰਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਟੀਚੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲਏ ਹਨ। ਇਸ ਹਮਲੇ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੰਬਿਤ ਇਰਾਦਾ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਵੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਪੂਰੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦੇਵੇਗੀ। ਅਰਬ ਦੇਸ਼ ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਬੰਦ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਗੇ। ਈਰਾਨੀ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਬਾਲਾਕੋਟ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਬਾਲਾਕੋਟ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਬੰਬ ਸੁੱਟ ਕੇ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਦਕਿ ਭਾਰਤੀ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਵਿੰਗ ਕਮਾਂਡਰ ਅਭਿਨੰਦਨ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ।
ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਚੁੱਪੀ ਕਾਰਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਜਿੱਤ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ। ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਹੀ ਅਰਥ ਹੈ।