ਪੰਜਾਬ

punjab

ETV Bharat / bharat

1996 'ਚ ਬੇਲਗਾਮ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ ਲਈ 456 ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੇ ਲੜੀ ਸੀ ਚੋਣ, ਇਸ ਚੋਣ ਨੇ ਖਿਚਿਆ ਸੀ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਧਿਆਨ - 456 candidates from Belgaum

1996 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਲਗਾਮ ਤੋਂ 456 ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੇ ਚੋਣ ਲੜੀ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਏਕੀਕਰਨ ਸਮਿਤੀ ਨੇ 452 ਉਮੀਦਵਾਰ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਪੜ੍ਹੋ ETV ਭਾਰਤ ਦੀ ਖਾਸ ਰਿਪੋਰਟ...

1996 s lok sabha election caught the attention of the entire country with 456 candidates from Belgaum
1996 'ਚ ਬੇਲਗਾਮ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ ਲਈ 456 ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੇ ਲੜੀ ਚੋਣ

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Mar 31, 2024, 1:19 PM IST

ਬੇਲਗਾਮ:ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਲੋਕ ਸਭਾ ਅਤੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮੀਦਵਾਰ ਲੜਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਿਆ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਇਸ ਸੀਟ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ 301 ਅਤੇ ਫਿਰ 456 ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੇ ਚੋਣ ਲੜੀ ਸੀ। ਜੀ ਹਾਂ, ਬੇਲਗਾਮ ਦੀਆਂ ਦੋ ਅਹਿਮ ਚੋਣਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵੋਟਰ ਆਈਡੀ ਕਾਰਡ ਅਤੇ ਜਮ੍ਹਾ ਰਾਸ਼ੀ ਵਧ ਗਈ। 1985 ਅਤੇ 1996 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਕਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਇਸ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਿਆ ਸੀ।

ਇਲਜ਼ਾਮ ਸੀ ਕਿ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਏਕੀਕਰਣ ਸਮਿਤੀ (ਐਮਈਐਸ) ਜਾਅਲੀ ਵੋਟਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਬੇਰੋਕ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਜਿੱਤ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕੰਨੜ ਲੜਾਕਿਆਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਅਪੀਲ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਬੇਲਗਾਮ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ 301 ਉਮੀਦਵਾਰ ਖੜ੍ਹੇ : ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਾ ਮਿਲਣ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਵਿੱਚ ਲੜਾਕਿਆਂ ਨੇ 1985 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਬੇਲਗਾਮ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ 301 ਉਮੀਦਵਾਰ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੰਨੜ ਪੱਖੀ ਲੜਾਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ, ਅਖਬਾਰ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ, ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮੈਂਬਰ ਚੋਣ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਆ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਬੈਲਟ ਪੇਪਰਾਂ ਦੀ ਛਪਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਬੇਰੋਕ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਨੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਹੈ। ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਆਖਰਕਾਰ MES ਸਮਰਥਿਤ ਉਮੀਦਵਾਰ ਆਰ.ਐਸ. ਮਾਨੇ ਨੇ ਜਿੱਤ ਕੇ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ ਸੀ।

ਚੋਣਾਂ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ : 1996 ਵਿੱਚ, MES ਨੇ ਇਸ ਵੱਖਰੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਕੰਨੜਿਗਾਸ ਦੁਆਰਾ 1985 ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 456 ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਇਹ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਵੀ ਵੱਡੀ ਸਿਰਦਰਦੀ ਸੀ। ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਬੈਲਟ ਪੇਪਰ ਛਾਪਣ ਅਤੇ ਚੋਣਾਂ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਚੋਣਾਂ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਜਨਤਾ ਦਲ ਵਲੋਂ ਸ਼ਿਵਾਨੰਦ ਕੌਜਲਗੀ, ਭਾਜਪਾ ਵਲੋਂ ਬਾਬਾ ਗੌੜਾ ਪਾਟਿਲ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਭਾਕਰ ਕੋਰ ਨੇ ਚੋਣ ਲੜੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਈਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਜਨਤਾ ਦਲ ਦੇ ਸ਼ਿਵਾਨੰਦ ਕੌਜਲਗੀ ਨੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ।

452 ਐਮਈਐਸ ਉਮੀਦਵਾਰ:ਕਾਂਗਰਸ, ਭਾਜਪਾ, ਜਨਤਾ ਦਲ ਅਤੇ ਕੇਸੀਪੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਤੋਂ ਚਾਰ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੇ ਚੋਣ ਲੜੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਹੋਰ 452 ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੇ ਐਮਈਐਸ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੋਈ ਵੀ ਐਮਈਐਸ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨਹੀਂ ਜਿੱਤਿਆ। ਇਹ ਬੇਲਾਗਾਵੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕੰਨੜ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਸੀ ਕਿ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਚਾਹਿਆ ਜਿੱਤ ਦਿੱਤੀ। ਸੀਨੀਅਰ ਕੰਨੜ ਕਾਰਕੁਨ ਅਸ਼ੋਕ ਚੰਦਰਗੀ ਨੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਚੋਣਾਂ ਨੇ ਸਿਆਸੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਡਿਊਟੀ ਬੜੀ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨਾਲ ਨਿਭਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਯਾਦ ਦਿਵਾਇਆ ਕਿ ਬੈਲਟ ਪੇਪਰ ਚਾਰ ਜਾਂ ਪੰਜ ਪੰਨਿਆਂ ਦਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੋਟਰ ਸੋਚ ਸਮਝ ਕੇ ਵੋਟ ਪਾਉਂਦੇ ਸਨ।

ਬੇਲਗਾਮ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਚਾਰ ਵਾਰ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੇ:ਉਸ ਸਮੇਂ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਜਨਤਾ ਦਲ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਫਿਰ ਐਚਡੀ ਦੇਵਗੌੜਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ। ਬੇਲਗਾਮ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਚਾਰ ਵਾਰ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੇ ਐਸ.ਬੀ. ਸਿਡਲ ਤੋਂ ਟਿਕਟ ਖੁੰਝ ਗਈ। ਇਸ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬੇਲਗਾਵੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਡਾ.ਪ੍ਰਭਾਕਰ ਕੋਰ ਨੇ ਚੋਣ ਲੜੀ ਸੀ। ਦੇਸ਼ 'ਚ ਚੋਣਾਂ ਖਤਮ ਹੋਣ ਅਤੇ ਵਾਜਪਾਈ ਸਰਕਾਰ ਡਿੱਗਣ ਅਤੇ ਦੇਵਗੌੜਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੇਲਗਾਮ ਸੀਟ 'ਤੇ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋਈ। ਇੱਥੋਂ ਜਨਤਾ ਦਲ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਸ਼ਿਵਾਨੰਦ ਕੌਜਲਾਗੀ ਚੁਣੇ ਗਏ। ਭਾਜਪਾ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜਨ ਵਾਲੇ ਬਾਬਾ ਗੌੜਾ ਪਾਟਿਲ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਰਹੇ।

ABOUT THE AUTHOR

...view details