ആലാപനം കൊണ്ടും ശബ്‌ദ മാധുര്യം കൊണ്ടും സംഗീത പ്രേമികളെ വിസ്‌മയിപ്പിച്ച അതുല്യ പ്രതിഭയാണ് മുഹമ്മദ് റഫി. സംഗീതത്തോട് ഇത്തിരി മുഹബത്ത് മതി റഫി പെട്ടെന്ന് ഖല്‍ബില്‍ കയറാന്‍. അത്രയേറെ മനോഹരമാണ് റഫിയുടെ പാട്ടുകള്‍. ഇന്ത്യയിലുട നീളം റഫിയുടെ ആരാധകരാണ്.
എന്നാല്‍ ഇങ്ങ് കേരളത്തില്‍ മുഹമ്മദ് റഫിയുടെ പാട്ടുകള്‍ മാത്രം പാടുന്ന ഗായകരുള്ള ഒരു നഗരമുണ്ട്. അവരുടെ ചുണ്ടുകളില്‍ എന്നും റഫിയുടെ പാട്ടുകളാണ്. ഖല്‍ബില്‍ തേനൊഴുകുന്ന ആ നഗരമാണ് കോഴിക്കോട്.വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് മുന്‍പ് മുഹമ്മദ് റഫി നേരിട്ടെത്തി പാട്ടുപാടിയതിന്‍റെ ഓര്‍മ്മകളാണ് ഇന്നും കോഴിക്കോട്ടുകാര്‍ക്കുള്ളത്. അത്രത്തോളം ആ ശബ്‌ദത്തെ ആഘോഷിക്കുന്നുണ്ട്.
കോഴിക്കോട് മാനാഞ്ചിറയില്‍ മൂന്ന് മൈക്കിലാണ് റഫി പാടിയിരുന്നത്. 36 സൗണ്ട് ബോകസുകളിലായി റഫിയുടെ മനോഹരമായ ഈണങ്ങള്‍ സദസിനെ കേള്‍ക്കാന്‍ തുടങ്ങി. അന്ന് കേരളത്തിന്‍റെ വടക്കേയറ്റത്ത് നിന്നു പോലും റഫിയുടെ പാട്ടുകേള്‍ക്കാനായി അളുകള്‍ വന്നു.
ഇന്ത്യന്‍ ചലച്ചിത്രരംഗത്തെ ഒരു പിന്നണി ഗായകനായിരുന്നു മുഹമ്മദ് റഫി. 1924 ഡിസംബര്‍ 24 നാണ് ആ അതുല്യ കലാകാരന്‍ ജനിക്കുന്നത്. ഇന്ത്യയിലെ പഞ്ചാബിലെ അമൃത്സര്‍ ജില്ലയിലെ മജിതയ്ക്കടുത്തുള്ള കോട്‌ല സുല്‍ത്താന്‍ സിങ് എന്ന ഗ്രാമത്തിലാണ് റഫിയുടെ ജനനം. ജന്മിയായിരുന്ന ഹാജിഅലി മുഹമ്മദിന്‍റെയും അല്ലാരാഹ മുഹമ്മദ് ശാഫിയുടെയും മകനായിരുന്നു റഫി.
റഫി എന്ന പേരിനര്‍ത്ഥം തന്നെ പദവികള്‍ ഉയര്‍ത്തുന്നവന്‍ എന്നാണ്. കുട്ടിക്കാലത്ത് റഫിയെ സംഗീതത്തിലേക്ക് ആകര്‍ഷിക്കാന്‍ ഒരു കാരണമുണ്ടായിരുന്നു. നാട്ടില്‍ വന്ന ഒരു ഫക്കീറായിരുന്നു അത്. ഫക്കീര്‍മാര്‍ പാടുന്ന പാട്ടുകള്‍ റഫി അനുകരിച്ചു പാടുമായിരുന്നു. ഫീക്കോ എന്നായിരുന്നു റഫിയുടെ പേര്.
ഉര്‍ദു, ഹിന്ദി, മറാഠി, തെലുഗ് തുടങ്ങി അനേകം ഭാഷകളില്‍ അദ്ദേഹം പാടിയിട്ടുണ്ട്. എന്നാല്‍ ഉര്‍ദു, ഹിന്ദി സിനിമകളില്‍ പാടിയ ഗാനത്തിലൂടെയാണ് മുഹമ്മദ് റഫിയെ സംഗീത പ്രേമികള്‍ ഓര്‍മിക്കുന്നത്. ദേശീയ അവാര്‍ഡും ആറ് തവണ ഫിലിംഫെയര്‍ അവാര്‍ഡ് നേടിയിട്ടുണ്ട്. 1967 ല്‍ പത്മശ്രീ ബഹുമതി നല്‍കി രാജ്യം അദ്ദേഹത്തെ ആദരിച്ചു.
സംഗീതത്തിലേക്കുള്ള ചുവട് വയ്‌പ്പ്
റഫിയുടെ സഹോദരി ഭര്‍ത്താവ് അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ സംഗീത വാസന കണ്ടെത്തുന്നത്. 1935-36 കാലത്ത്‌ റഫിയുടെ അച്ഛൻ ലാഹോറിലേക്ക്‌ സ്ഥലം മാറിയപ്പോൾ റഫിയും കുടുംബവും അങ്ങോട്ടു കുടിയേറിപ്പാർത്ത സമയത്തായിരുന്നു അത്. സംഗീതത്തില്‍ ആ കൊച്ചു പയ്യനെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാന്‍ തുടങ്ങിയതോടെ ഉസ്താദ്‌ ബഡേ ഗുലാം അലി ഖാൻ, ഉസ്താദ്‌ അബ്ദുൾ വാഹിദ്‌ ഖാൻ, പണ്ഡിത്‌ ജീവൻലാൽ മട്ടോ, ഫിറോസ്‌ നിസാമി എന്നിവരിൽ നിന്നുമായി റഫി ഹിന്ദുസ്ഥാനി സംഗീതം അഭ്യസിച്ചു.
ഒരിക്കൽ റഫിയും റഫിയുടെ സഹോദരീ ഭർത്താവ്‌ ഹമീദും കെ.എൽ. സൈഗാളിന്റെ സംഗീതക്കച്ചേരി കേൾക്കാൻ പോയതായിരുന്നു. വൈദ്യുതിതകരാറു കാരണം പരിപാടി അവതരിപ്പിക്കാൻ സൈഗാൾ തയ്യാറായില്ല. എന്നാല്‍ ആസ്വാദകരെ ആശ്വസിപ്പിക്കാൻ റഫി ഒരു പാട്ടു പാടട്ടെ എന്നു സഹോദരി ഭര്‍ത്താവ് ഹമീദ് സംഘാടകരോടു ചോദിച്ചു. അവരുടെ സമ്മത പ്രകാരം റഫി പാടി. അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ പതിമൂന്നാം വയസിലായിരുന്നു അത്.
വിവാഹം
മുറപ്പെണ്ണായ ബാഷിറയെയാണ് റഫി ആദ്യം വിവാഹം ചെയ്‌തിരുന്നത്. എന്നാല്‍ അവര്‍ ഇന്ത്യയിലേക്ക് വരാന്‍ കൂട്ടാക്കിയില്ല. പിന്നീട് അവരെ ഉപേക്ഷിച്ച് റഫി ഇന്ത്യയില്‍ നിന്ന് ബിൽ ഖിസിനെ വിവാഹം ചെയ്തു. ഷഹീദ്, ഖാലിദ്, ഹമീദ്, സാഹദ് എന്നീ ആൺമക്കളും പർവീൺ, യാശ്മിൻ, നസ്റിൻ എന്നീ പെൺമക്കളും റഫിക്കുണ്ട്. 1945 ല്‍ വര്‍ഷം തന്നെ റഫി തന്‍റെ ബന്ധുവായ, ബാഷിറയെ ജീവിത പങ്കാളിയായി തിരഞ്ഞെടുത്തു.