ಬೆಳಗಾವಿ: ಬೆಳಗಾವಿ ಹತ್ತು ಹಲವು ವಿಶೇಷತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರ. ರಾಜ್ಯ ರಾಜಕೀಯದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಘಟಾನುಘಟಿ ನಾಯಕರ ತವರೂರು ಕೂಡಾ ಹೌದು. ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಕೈಬಿಡುವ, ಮತ್ತೊಂದು ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ತಂದು ಕೂರಿಸುವ ತಾಕತ್ತು ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕಿದೆ. ಮೊದಲು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಭದ್ರಕೋಟೆಯಾಗಿದ್ದ ಬೆಳಗಾವಿ, ಕಳೆದ ಐದು ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ವಶದಲ್ಲಿದೆ. 14 ಬಾರಿ ಲಿಂಗಾಯತ ನಾಯಕರು ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಬೆಳಗಾವಿ ಲೋಕಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ 8 ವಿಧಾನಸಭೆ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ಬೆಳಗಾವಿ ಉತ್ತರ, ಬೆಳಗಾವಿ ಗ್ರಾಮೀಣ, ಬೆಳಗಾವಿ ದಕ್ಷಿಣ, ಅರಭಾವಿ, ಗೋಕಾಕ, ಸವದತ್ತಿ, ರಾಮದುರ್ಗ ಮತ್ತು ಬೈಲಹೊಂಗಲ. ಈ ಪೈಕಿ ಸದ್ಯ 5 ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಶಾಸಕರಿದ್ದರೆ, ಮೂರು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಯವರಿದ್ದಾರೆ. 1957ರಿಂದ ಇದುವರೆಗೆ ಎರಡು ಉಪಚುನಾವಣೆಗಳು ನಡೆದಿವೆ. 18 ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಕ್ಷೇತ್ರ ಕಂಡಿದೆ.
1957ರಿಂದ 2019ರವರೆಗೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ 11 ಬಾರಿ, ಜನತಾದಳ ಒಮ್ಮೆ ಹಾಗೂ ಬಿಜೆಪಿ 6 ಬಾರಿ ಜಯ ಗಳಿಸಿವೆ. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ 11 ಗೆಲುವಿನಲ್ಲಿ ಜಗಜೀವನ ರಾಂ ಗುಂಪಿನ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದಿಂದ 1971ರಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದ ಎ.ಕೆ.ಕೊಟ್ರಶೆಟ್ಟಿ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಿದ್ದರು. 1980ರಿಂದ 1991ರವರೆಗೆ ಸತತ 4 ಬಾರಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ನಿಂದ ಎಸ್.ಬಿ.ಸಿದ್ನಾಳ ಗೆದ್ದಿದ್ದರು. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಭದ್ರಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ 2004ರಿಂದ ಸತತವಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ ಗೆಲ್ಲುವ ಮೂಲಕ ಸುರೇಶ ಅಂಗಡಿ ಅವರು ಸಿದ್ನಾಳ ಅವರ ದಾಖಲೆ ಸರಿಗಟ್ಟಿದ್ದರು. ಸುರೇಶ ಅಂಗಡಿ ಅಕಾಲಿಕ ಸಾವಿನ ಬಳಿಕ ನಡೆದ ಉಪಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಪತ್ನಿ ಮಂಗಲಾ ಅಂಗಡಿ ಗೆದ್ದು, ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ತನ್ನ ಪಾರುಪತ್ಯ ಮುಂದುವರಿಸಿತು. ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಾಯತರ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವಿದ್ದರೂ ಎರಡು ಬಾರಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಸಮುದಾಯದ ಬಿ.ಎನ್.ದಾತಾರ್, ಒಮ್ಮೆ ಕುರುಬ ಸಮುದಾಯದ ಅಮರಸಿಂಹ ಪಾಟೀಲ, ಒಮ್ಮೆ ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯದ ಎನ್.ಎಂ.ನಬೀಸಾಬ ಲೋಕಸಭೆಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದರು. ಒಟ್ಟು 18 ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ 14 ಬಾರಿ ಲಿಂಗಾಯತ ಸಮುದಾಯದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳೇ ಗೆದ್ದು ಬಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಜಾತಿ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ: ಲಿಂಗಾಯತ ಮತದಾರರು 5.5 ಲಕ್ಷ, ಎಸ್ಸಿ-ಎಸ್ಟಿ 2.83 ಲಕ್ಷ, ಮರಾಠಾ 2.50 ಲಕ್ಷ, ಮುಸ್ಲಿಂ 3 ಲಕ್ಷ, ಕುರುಬ 2 ಲಕ್ಷ, ಜೈನ 50 ಸಾವಿರ, ಉಪ್ಪಾರ 80 ಸಾವಿರ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ 60 ಸಾವಿರ, ಲಂಬಾಣಿ 45 ಸಾವಿರ, ಹಣಬರ 20 ಸಾವಿರ ಮತದಾರರು ಇದ್ದಾರೆ.
| ಸಮುದಾಯ | ಮತದಾರರು |
|---|---|
| ಲಿಂಗಾಯತ | 5.5 ಲಕ್ಷ |
| ಎಸ್ಸಿ-ಎಸ್ಟಿ | 2.83 ಲಕ್ಷ |
| ಮರಾಠಾ | 2.50 ಲಕ್ಷ |
| ಮುಸ್ಲಿಂ | 3 ಲಕ್ಷ |
| ಕುರುಬ | 2 ಲಕ್ಷ |
| ಜೈನ | 50 ಸಾವಿರ |
| ಉಪ್ಪಾರ | 80 ಸಾವಿರ |
| ಬ್ರಾಹ್ಮಣ | 60 ಸಾವಿರ |
| ಲಂಬಾಣಿ | 45 ಸಾವಿರ |
| ಹಣಬರ | 20 ಸಾವಿರ |
ಈವರೆಗೆ ಗೆದ್ದ ಸಂಸದರ ಪಟ್ಟಿ:1957 ಹಾಗೂ 1962ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಎರಡೂ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ನಿಂದ ಬಿ.ಎನ್.ದಾತಾರ್ ಗೆದ್ದರೆ, 1963ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್.ವಿ.ಕೌಜಲಗಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ನಿಂದ, 1967ರಲ್ಲಿ ಎನ್.ಎಂ.ನಬೀಸಾಬ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ನಿಂದ, 1971ರಲ್ಲಿ ಎ.ಕೆ.ಕೊಟ್ರಶೆಟ್ಟಿ ಎನ್.ಸಿ.ಜಿ.(ಜಗಜೀವನ್ ರಾಮ್ ಗುಂಪು) ಪಕ್ಷದಿಂದ, 1977ರಲ್ಲಿ ಎ.ಕೆ.ಕೊಟ್ರಶೆಟ್ಟಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ನಿಂದ, 1980, 1984, 1989 ಮತ್ತು 1991ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ನಾಲ್ಕೂ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ನಿಂದ ಎಸ್.ಬಿ. ಸಿದ್ನಾಳ ಆಯ್ಕೆ ಆಗಿದ್ದಾರೆ.
1996ರಲ್ಲಿ ಶಿವಾನಂದ ಕೌಜಲಗಿ ಜನತಾದಳದಿಂದ, 1998ರಲ್ಲಿ ಬಾಬಾಗೌಡ ಪಾಟೀಲ ಬಿಜೆಪಿಯಿಂದ, 1999ರಲ್ಲಿ ಅಮರಸಿಂಹ ಪಾಟೀಲ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ನಿಂದ, 2004, 2009, 2014 ಮತ್ತು 2019ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಈ ನಾಲ್ಕೂ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಯಿಂದ ಸುರೇಶ ಅಂಗಡಿ ಗೆದ್ದರೆ, 2021ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಉಪಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿಯಿಂದ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಮಾಡಿದ್ದ ಅವರ ಪತ್ನಿ ಮಂಗಲ ಆಯ್ಕೆ ಆಗಿದ್ದರು.
| ಕ್ರ.ಸ | ವರ್ಷ | ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳ ಹೆಸರು | ಪಕ್ಷ |
|---|---|---|---|
| 1 | 1957 | ಬಿ.ಎನ್.ದಾತಾರ್ | ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ |
| 2 | 1962 | ಬಿ.ಎನ್.ದಾತಾರ್ | ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ |
| 3 | 1963 | ಹೆಚ್.ವ್ಹಿ.ಕೌಜಲಗಿ | ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ |
| 4 | 1967 | ಎನ್.ಎಂ.ನಬೀಸಾಬ್ | ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ |
| 5 | 1971 | ಎ.ಕೆ.ಕೊಟ್ರಶೆಟ್ಟಿ | ಎನ್.ಸಿ.ಜಿ |
| 6 | 1977 | ಎ.ಕೆ.ಕೊಟ್ರಶೆಟ್ಟಿ | ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ |
| 7 | 1980 | ಎಸ್.ಬಿ. ಸಿದ್ನಾಳ | ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ |
| 8 | 1984 | ಎಸ್.ಬಿ. ಸಿದ್ನಾಳ | ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ |
| 9 | 1989 | ಎಸ್.ಬಿ. ಸಿದ್ನಾಳ | ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ |
| 10 | 1991 | ಎಸ್.ಬಿ. ಸಿದ್ನಾಳ | ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ |
| 11 | 1996 | ಶಿವಾನಂದ ಕೌಜಲಗಿ | ಜನತಾದಳ |
| 12 | 1998 | ಬಾಬಾಗೌಡ ಪಾಟೀಲ | ಬಿಜೆಪಿ |
| 13 | 1999 | ಅಮರಸಿಂಹ ಪಾಟೀಲ | ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ |
| 14 | 2004 | ಸುರೇಶ ಅಂಗಡಿ | ಬಿಜೆಪಿ |
| 15 | 2009 | ಸುರೇಶ ಅಂಗಡಿ | ಬಿಜೆಪಿ |
| 16 | 2014 | ಸುರೇಶ ಅಂಗಡಿ | ಬಿಜೆಪಿ |
| 17 | 2019 | ಸುರೇಶ ಅಂಗಡಿ | ಬಿಜೆಪಿ |
| 18 | 2021 | ಮಂಗಲ ಸುರೇಶ ಅಂಗಡಿ | ಬಿಜೆಪಿ |
ಹಿಂದಿನ 5 ಚುನಾವಣೆಗಳ ವಿವರ: