ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನವನ್ನು 2025ರ ವೇಳೆಗೆ ಜೀವನ ವೇತನವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಧಾರವು ಸಮಸ್ತ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಗೆ ಖುಷಿಯ ಸುದ್ದಿಯಾಗಿದೆ. ವಸತಿ, ಆರೋಗ್ಯ, ಆಹಾರ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಬಟ್ಟೆಗಳ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಜೀವನ ವೇತನ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಸ್ಥೆ (ಐಎಲ್ಒ) (International Labor Organization -ILO) ಯೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನವನ್ನು ಜೀವನ ವೇತನದೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಈ ಕ್ರಮವು ಯೋಗ್ಯ ಜೀವನದ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ, ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಯೋಗಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಸುಸ್ಥಿರ ಸಮಾಜ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಲಿದೆ.
1948 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನ ಕಾನೂನನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಉದ್ಯೋಗದಾತರು ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ಕನಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟದ ಸಂಭಾವನೆಯಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ಜೀವನ ವೇತನವು ಕಾರ್ಮಿಕರ ಮೂಲಭೂತ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಏಳಿಗೆ ಹೊಂದಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಪಾದನೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಜೀವನ ವೇತನವು ಹೆಚ್ಚು ಸಮಾನ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನವು ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲೂ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಪ್ರದೇಶ, ಕೈಗಾರಿಕೆ, ಕೌಶಲ್ಯ ಮಟ್ಟ ಮತ್ತು ಕೆಲಸದ ಸ್ವರೂಪದಂತಹ ಅನೇಕ ಮಾನದಂಡಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. 2023 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಳಮಟ್ಟದ ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನವು ದಿನಕ್ಕೆ 178 ರೂ.ಗಳಷ್ಟಿತ್ತು. ಇದು ಕಳೆದ ಕೆಲ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸ್ಥಿರವಾಗಿದೆ. ಕೌಶಲ್ಯರಹಿತ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಸರಾಸರಿ ವೇತನವು ಕನಿಷ್ಠ ವೇತನ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ತಿಂಗಳಿಗೆ 2,250 ರಿಂದ 70,000 ರೂ. ಆಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸರಾಸರಿ ಮಾಸಿಕ ಸಂಬಳವು ತಿಂಗಳಿಗೆ ಕೇವಲ 29,400 ರೂ. ಆಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆದಾಯ ಅಸಮಾನತೆಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ಶ್ರೇಣಿಯ ವೇತನಗಳು ಸಹ ಒಂದು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವೇತನ, ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಹಣದುಬ್ಬರ ಈ ಎಲ್ಲ ಅಂಶಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ. ವೇತನ ನಿಗದಿಯ ಮಾನದಂಡಗಳು ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ಖರೀದಿ ಶಕ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಮೂಲಕ ಹಣದುಬ್ಬರದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಬಹುದು. ದೇಶೀಯ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಅಂಶಗಳು, ಸರ್ಕಾರದ ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಕ್ರಮಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಕೀರ್ಣ ಕ್ರಿಯೆಯು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಹಣದುಬ್ಬರದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ.
ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸಮಾನವಾಗಿ ತಲುಪುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಸುಸ್ಥಿರ ಜೀವನವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಆದಾಯ ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವುದು ಅವಶ್ಯಕ. ಆದಾಯ ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು 'ಗಿನಿ ಗುಣಾಂಕ'ವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಗುಣಾಂಕವು 0 ಮತ್ತು 1 ರ ನಡುವೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಶೂನ್ಯ ಗಿನಿ ಗುಣಾಂಕವು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಗುಣಾಂಕ 1 ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಗಿನಿ ಗುಣಾಂಕವು 2014-15 ರ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 0.472 ರಿಂದ 2022-23 ರ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 0.402 ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ ಎಂದು ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳಿಂದ ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ. ಆದಾಯ ಅಸಮಾನತೆಯ ಕುಸಿತವು ಗಳಿಕೆಯ ಪಿರಮಿಡ್ನ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ವಲಸೆಯ ಗಮನಾರ್ಹ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಜೀವನ ವೇತನವು ಆದಾಯ ಅಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲಿದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
ವೇತನ ಹಣದುಬ್ಬರವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಮಧ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಸರಕುಗಳ ಬೆಲೆಗಳು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಆತಂಕಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ. ಹಣದುಬ್ಬರವು ಏರಿಕೆಯಾದಾಗಲೂ ವೇತನಗಳು ಸ್ಥಿರವಾಗಿದ್ದರೆ ಅದು ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾದಾಗ ಜನರ ಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಜೀವನ ಮಟ್ಟ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಭಾವ್ಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇತರ ಹಲವಾರು ಉದಯೋನ್ಮುಖ ದೇಶಗಳ ಹಣದುಬ್ಬರಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಭಾರತದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ. 2013 ರಲ್ಲಿ ಸರಾಸರಿ ಹಣದುಬ್ಬರ ದರ ಶೇ 10.02 ರಷ್ಟಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಭಾರತದ ಹಣಕಾಸಿನ ಮತ್ತು ವಿತ್ತೀಯ ನೀತಿಗಳು ಫೆಬ್ರವರಿ 2024 ರ ವೇಳೆಗೆ ಹಣದುಬ್ಬರವನ್ನು ಶೇ 5.09 ಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿವೆ.