હૈદરાબાદ :ઇન્ટરનેશનલ કોર્ટ ઓફ જસ્ટિસે (ICJ) ઇઝરાયલને દક્ષિણ ગાઝાના વિસ્તાર રફાહમાં તાકીદે લશ્કરી હુમલાને રોકવાનો આદેશ આપ્યો છે. ઇઝરાયેલી સંરક્ષણ દળોએ મે મહિનાની શરૂઆતથી પેલેસ્ટિનિયન વસ્તી સામે ઘેરો ઘાલ્યો છે, છેલ્લા છ મહિનામાં ગાઝાના ઉત્તરીય ભાગોમાં તેઓએ કરેલી કાર્યવાહીનું પુનરાવર્તન કર્યું છે.
1948, નરસંહાર સંમેલન :આ ICJ આદેશ દક્ષિણ આફ્રિકાના કેસનું પરિણામ છે, જેમાં ઇઝરાયેલ પર 1948ના નરસંહાર સંમેલનનું ઉલ્લંઘન કરવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો અને યુએનના તમામ સભ્ય દેશો પક્ષકાર છે. ICJ ના આદેશ કાયદેસર રીતે બંધનકર્તા છે, પરંતુ અમલીકરણને લાગુ કરવા માટે સુરક્ષા પરિષદે ઠરાવ પસાર કરવો આવશ્યક છે.
નરસંહાર કરવો એ સૌથી ગંભીર ગુનો છે, જે કોઈ દેશ આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદામાં કરી શકે છે. અલબત્ત આ કોર્ટ તેના અંતિમ નિષ્કર્ષ પર આવે તે પહેલા તેને વર્ષો લાગશે. કારણ કે તે તમામ ઉપલબ્ધ પુરાવા અને જુબાનીની તપાસ કરે છે. પરંતુ તે દરમિયાન તે પેલેસ્ટિનિયનો પર ઇઝરાયેલના ખૂની હુમલાને રોકવા માટે કડક કામચલાઉ પગલાં પસાર કરી રહ્યું છે.
ICJ નો ચુકાદો :આ તાજેતરના કામચલાઉ પગલામાં ઇન્ટરનેશનલ કોર્ટ ઓફ જસ્ટિસે ચુકાદો આપ્યો છે કે, ઇઝરાયેલનું આક્રમણ ગાઝાના જીવનની પરિસ્થિતિઓમાં પેલેસ્ટિનિયન જૂથ અથવા આંશિક રૂપે ભૌતિક વિનાશ લાવી શકે છે, તેને રોકવું આવશ્યક છે. બિન-કાયદેસરની દ્રષ્ટિએ આંતરરાષ્ટ્રીય સિસ્ટમમાં આ સર્વોચ્ચ અદાલત ફરી એક વાર કહી રહી છે કે, ઇઝરાયેલ નરસંહાર કરવાની પ્રક્રિયામાં છે અને આને રોકવું પડશે.
ઈઝરાયેલે કર્યું આદેશનું ઉલ્લઘંન :ICJ એ નોંધ્યું કે, ઇઝરાયેલે આ કોર્ટના અગાઉના આદેશનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે. જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, ગાઝાને માનવતાવાદી સહાય આપવામાં આવે અને જો તેઓ આ પ્રદેશમાંથી બહાર કાઢવામાં આવેલા 800,000 પેલેસ્ટિનિયનોને સલામતી, પૂરતો ખોરાક, દવા અને આશ્રય આપી રહ્યા હોય તો ઇઝરાયેલ કોર્ટને માહિતી પ્રદાન કરે. વધુમાં તેઓ નરસંહારના આરોપોની તપાસ કરવા માટે સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ફેક્ટ ફાઇન્ડિંગ મિશન તપાસના કોઈપણ કમિશનને મંજૂરી આપે. કોર્ટે હમાસ દ્વારા લેવામાં આવેલા બંધકો માટે તેની ચિંતાઓને પુનરાવર્તિત કરી અને તેમની તાત્કાલિક અને બિનશરતી મુક્તિ માટે હાકલ કરી.
બંને પક્ષની દલીલ :ICJ એ આ રીતે દક્ષિણ આફ્રિકા અને ઇઝરાયેલ બંને પક્ષની દલીલો સાંભળ્યા પછી મૂળ કામચલાઉ પગલાંની પુનઃ પુષ્ટિ કરી 26 જાન્યુઆરીએ આદેશ આપ્યો હતો. ફરીથી 26 માર્ચે, ICJ એ ઇઝરાયેલને કોર્ટના કામચલાઉ પગલા અમલમાં મૂકવા હાકલ કરી કારણ કે જાન્યુઆરીમાં તેમના ચુકાદાથી ગાઝા પટ્ટીમાં પેલેસ્ટિનિયનોની આપત્તિજનક જીવન સ્થિતિ વધુ કથળી છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાનું ઉલ્લંઘન કરવાનું વલણ :ઇઝરાયેલ એ બાબતે સ્પષ્ટ છે કે તે ICJ ના આદેશોનું ઉલ્લંઘન કરવાનું ચાલુ રાખશે અને UN નો અનાદર કરતો રહેશે. ઇઝરાયેલે પહેલાથી જ અન્ય આંતરરાષ્ટ્રીય અદાલતને નકારી કાઢી છે. ઇન્ટરનેશનલ ક્રિમિનલ કોર્ટને (ICC) યુદ્ધ ગુનાઓ અને માનવતાવાદી કાયદાના ઉલ્લંઘન માટે આરોપી વ્યક્તિઓને દોષિત ઠેરવવાની સત્તા છે. ICC દ્વારા UN કર્મચારીઓ અને અધિકાર સંસ્થાઓ દ્વારા પૂરા પાડવામાં આવેલા વિગતવાર પુરાવાઓની તપાસ કર્યા પછી વડાપ્રધાન નેતન્યાહુને માનવતા વિરુદ્ધના ગુનાઓને કાયમી રાખવા માટે દોષિત ઠેરવ્યા હતા. તેણે નેતન્યાહુ, સંરક્ષણ પ્રધાન યોવ ગેલન્ટ અને હમાસના ટોચના નેતાઓ સામે ધરપકડ વોરંટ માટે અરજી કરી છે. ઈઝરાયેલ અને અમેરિકાએ આ આરોપોની મજાક ઉડાવી છે.
ઇઝરાયેલ તેના મૂળ રહેવાસીઓ પેલેસ્ટિનિયનોની આ ભૂમિને સંપૂર્ણપણે મુક્ત કરવાના તેના ઝિઓનિઝમ એજન્ડાને ચાલુ રાખવા માટે કટિબદ્ધ છે. સમગ્ર જમીન કબજે કરવાનો એજન્ડા છે. પહેલેથી જ ઈઝરાયેલે પેલેસ્ટીનીયનોને સમાન અધિકાર આપવાનો ઇનકાર કર્યો અને પ્રણાલીગત ભેદભાવ અથવા રંગભેદ લાગુ કર્યું છે. ઝિઓનિઝમ ઘણા યહૂદીઓ અને વિશ્વ સમુદાય જે ઇચ્છે છે તેની વિરુદ્ધ છે- જે ધર્મને ધ્યાનમાં લીધા વિના સહઅસ્તિત્વ અને સમાન અધિકારો પર આધારિત રાજ્ય છે.
ઇઝરાયેલ તમામ આંતરરાષ્ટ્રીય અને માનવતાવાદી કાયદાનો ભંગ કરવા માટે ઈચ્છુક અને સંકલ્પબદ્ધ છે. કારણ કે, તેને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને મોટાભાગના પશ્ચિમી દેશો તરફથી મળેલા બિનશરતી સમર્થનને કારણે તે તેના વર્તનને ધ્યાનમાં લીધા વિના અબજો ડોલરના શસ્ત્રો અને સહાય પ્રદાન કરે છે. ભારત સહિત વૈશ્વિક દક્ષિણે ઇઝરાયેલના વર્તનની નિંદા કરતા અને પેલેસ્ટિનિયન રાજ્યના અધિકારને માન્યતા આપતા યુએનના ડઝનેક ઠરાવોને સમર્થન આપ્યું છે.
હમાસ દ્વારા ઓક્ટોબર 7, 2023 ના હુમલા પછી પેલેસ્ટિનિયનો પરના આ અપ્રમાણસર હુમલામાં ઇઝરાયેલ દ્વારા 14,000 બાળકો સહિત 35,000 થી વધુ પેલેસ્ટિનિયનો માર્યા ગયા છે. શાળા, રહેઠાણો, હોસ્પિટલ વગેરે પર બોમ્બમારો કરવામાં આવ્યો છે. પેલેસ્ટિનિયનોને રફાહ જેવા સલામત વિસ્તારોમાં જવા માટે તેમના ઘર છોડવાની ફરજ પાડવામાં આવે છે- ગોળીબાર કરવામાં આવે છે, અને વારંવાર વિસ્થાપિત થાય છે.
યુએન રેપોર્ટર ફ્રાન્સેસ્કા અલ્બેનિસે યુએન હ્યુમન રાઇટ્સ કાઉન્સિલને આપેલા અહેવાલમાં ઇઝરાયેલ દ્વારા ત્રણ કૃત્યોની પુષ્ટિ કરી છે જે નરસંહારની રચના કરે છે. જેમાં જૂથના સભ્યોને ગંભીર રીતે શારીરિક અથવા માનસિક નુકસાન પહોંચાડવું; જૂથનો ભૌતિક વિનાશ લાવવા માટે ઇરાદાપૂર્વક શરતો લાદવી અને જૂથમાં જન્મ અટકાવવા પગલા લાદવા સામેલ છે.
વિશ્વ દ્વારા વાસ્તવિક સમયમાં જોયેલી ઇઝરાયેલની ક્રિયાઓ ઘણા લોકો દ્વારા નિંદા, ચિંતા અને એકતાના પગલાં તરફ દોરી જાય છે. અમે મોટાભાગના પશ્ચિમી અને વિશ્વવ્યાપી મોટા શહેરોમાં સૌથી મોટા અને સૌથી વધુ ટકાઉ શેરી વિરોધના સાક્ષી છીએ. યુ.એસ. વિયેતનામ યુદ્ધના વિરોધ પછી ક્યારેય ન જોયું હોય તેવા કેમ્પસ વિરોધમાં વધારો જોઈ રહ્યું છે. અગાઉ આરબ શેરીઓમાં અને ગ્લોબલ સાઉથની શેરીઓમાં વિરોધના મોજા જોવા મળ્યાં હતાં.
પેલેસ્ટિનિયન ઉદ્દેશ્ય માટે આ જાહેર સમર્થન, યુએનની બહુવિધ સંસ્થાઓ દ્વારા સમર્થિત અને તેમના અહેવાલો અને ખાસ કરીને ICJ અને ICCની ઘોષણાઓ એ કથાને અસરકારક રીતે પડકારી રહી છે કે ઇઝરાયેલ અને યુએસના મુખ્ય પ્રવાહના મીડિયા અને વર્ણનાત્મક સંચાલકો સખતપણે નિયંત્રણ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. . જે નેતાઓને ઇઝરાયલને ટેકો આપીને સંડોવણી બતાવવામાં આવી રહી છે તેઓ તેમની કાયદેસરતા અને કથા ગુમાવવાના ડરમાં છે.
હવે 146 રાજ્યો ઉપરાંત (યુએનના 193 સભ્ય દેશોમાંથી) આયર્લેન્ડ, નોર્વે અને સ્પેને પેલેસ્ટાઈન રાજ્યને ઔપચારિક રીતે માન્યતા આપી છે. આ પ્રકારનું સમર્થન દર્શાવે છે કે ઇઝરાયેલ અને યુએસ આ વિકટ પ્રશ્ન પર વધુને વધુ અલગ થઈ રહ્યા છે. તો યુનાઈટેડ નેશન્સ અને વૈશ્વિક બહુમતી નરસંહારને અટકાવવા, યુદ્ધવિરામની ખાતરી કરવા, મુક્ત પેલેસ્ટાઈનની ખાતરી કરવા માટે શું કરી શકે છે, જ્યારે ઈઝરાયેલ આંતરિક કાયદાઓ અને યુએનના નિર્ણયોનું ઉલ્લંઘન કરે છે અને યુએસ કોઈપણ કાર્યવાહીને વીટો કરે છે અને તેમને મુક્તિ આપે છે? તે સમય છે કે પેલેસ્ટાઈનની તરફેણમાં વૈશ્વિક બહુમતીએ નોંધવું જોઈએ કે નૈતિક શરમ અને અધિકૃતતા હવે કામ કરી રહી નથી. ઇઝરાયેલને 1949માં યુએનના ઠરાવ દ્વારા માન્યતા આપવામાં આવી હતી. યુએનમાં બદમાશ રમતા રાજ્યની માન્યતા રદ કરવાની હિંમત હોવી જોઈએ. તેમની પાસે આવું કરવાની શક્તિ છે. હવે તેઓએ ઇચ્છા શોધવી પડશે.
- લેખક : અનુરાધા ચેનોય (સહાયક પ્રોફેસર, જિંદાલ ગ્લોબલ યુનિવર્સિટી અને એસોસિયેટ ફેલો, ટ્રાન્સનેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ-ધ નેધરલેન્ડ)
- યુએનમાં પેલેસ્ટાઈનના સંપૂર્ણ સભ્યપદ માટે વધતા જતા સપોર્ટથી ઈઝરાયલ સાથેના સંઘર્ષમાં કેટલા અને કયા કયા ફેરફાર થશે ?
- હિંદ મહાસાગરમાં ભારત 'ધ નેટ સિક્યુરિટી પ્રોવાઈડર' અને 'ધ ફર્સ્ટ રિસ્પોન્ડર' તરીકે કેટલું 'વધુ' કારગર રહેશે? એક તાર્કીક વિશ્લેષણ
