છત્તીસગઢ :હજાર માઇલની મુસાફરી કરી સ્થળાંતર કરનાર પક્ષી વ્હિંબ્રેલને છત્તીસગઢમાં પ્રથમ વખત GSM-GPS ટેગ સાથે રેકોર્ડ કરવામાં આવ્યું છે. વ્હિંબ્રેલ પક્ષીને સ્થાનિક ભાષામાં "છોટા ગોંધ" પણ કહેવામાં આવે છે. પક્ષીવિદોની ટીમે ખૈરાગઢ બેમેતરા સરહદી વિસ્તારના ગિધવા પરસાદા વેટલેન્ડ પાસે આ પક્ષીને પોતાના કેમેરામાં કેદ કર્યું હતું.
પ્રવાસી પક્ષી વ્હિંબ્રેલ : વ્હિંબ્રેલ પોતાના પ્રભાવશાળી પ્રવાસ માટે જાણીતું છે. તે ઘણા મહાસાગરો અને મહાદ્વીપ પાર કરવામાં સક્ષમ છે. આ પક્ષીમાં અદ્ભુત ધીરજ અને જબરદસ્ત નેવિગેશન પાવર છે, જે અદ્ભુત રીતે કામ કરે છે. તેના માટે ઉત્તર ગોળાર્ધથી 4000-6000 હજાર કિલોમીટર દૂર ઉડાન ભરવી સામાન્ય બાબત છે. વિશિષ્ટ વળાંકવાળી ચાંચ અને ધારીદાર માથા સાથે વ્હિંબ્રેલ પક્ષી સરળતાથી શિકાર કરી શકે છે. આ એક દરિયાકાંઠાનું પક્ષી છે, તેથી પાણીમાં અને તેની આસપાસ જોવા મળતા તમામ જંતુઓ તેનો ખોરાક છે.
પ્રવાસી પક્ષીઓના અભ્યાસમાં મળશે : યાયાવર પક્ષી વ્હિંબ્રેલની શોધ છત્તીસગઢમાં યાયાવર પક્ષીઓના અભ્યાસમાં મહત્વની કડી બનશે. કારણ કે રાજ્યમાં પ્રથમ વખત જીપીએસ ફીટ કરેલા આ પક્ષીને ટ્રેક કરવામાં આવ્યું છે. યાયાવર પક્ષીઓની અવરજવરમાં છત્તીસગઢ મહત્ત્વનું સ્થાન ધરાવે છે. વ્હિંબ્રેલ પક્ષીનું મળવું આ વાતને સાબિત કરે છે.
પક્ષી પર મળ્યો GPS ટેગ :વ્હિંબ્રેલ પક્ષીના સંરક્ષણ માટે ઘણા પ્રયત્નો કરવામાં આવી રહ્યા છે. આ વ્હિંબ્રેલ પક્ષીનો રંગ પીળો હોવાથી એ નક્કી થાય છે કે તે ઉત્તરીય ગોળાર્ધના દેશોમાંથી આવે છે. સેટેલાઇટ ટેગીંગ અને GSM-GPSટેગની મદદથી તેના સ્થળાંતર અને પેટર્નને સતત ટ્રેક કરવામાં આવે છે.।TAG ટ્રેકિંગ દ્વારા સ્થળાંતર કરનારા પક્ષીઓ પર આબોહવા પરિવર્તનની અસરનો અભ્યાસ કરતા લોકોને મદદ મળે છે.
વ્હિંબ્રેલને ટ્રેક કરનારી ટીમ :પક્ષી પર GPS ટેગ લગાવવાનો અને તેને ટ્રેક કરવાનો ખર્ચ આશરે રૂ. 10 લાખ કે તેથી વધુ હોઈ શકે છે. તેના પર GPS-GSM ટેગ સૌર ઉર્જાથી ચાલતું ટ્રેકિંગ ઉપકરણ છે. જેનું નામ સોલર બેસ્ડ પ્લેટફોર્મ ટ્રાન્સમિટર ટર્મિનલ છે. (solar based platform transmeter terminal) પક્ષીવિદોની જે ટીમે વ્હીમ્બ્રેલ પક્ષીનો આ ફોટો લીધો તેમાં ડો.હિમાંશુ ગુપ્તા, જાગેશ્વર વર્મા અને અવિનાશ ભોઈનો સમાવેશ થાય છે. હાલમાં છત્તીસગઢમાં વ્હીમ્બ્રેલ બર્ડ ટ્રેક કરવામાં આવ્યા બાદ પક્ષી પ્રેમીઓમાં ખુશીનો માહોલ છે.
- પ્રવાસી પક્ષીઓના રક્ષણની જરૂરિયાતને ઉજાગર કરવાનું ટાણું, જાણો દિન મહાત્મ્ય - World Migratory Bird Day
- ગીરના જંગલમાં ઉનાળા દરમિયાન પશુ-પક્ષી અને પ્રાણી માટે કૃત્રિમ પાણીના સ્ત્રોત શરૂ કરાયા - Gir Forest Area