গুৱাহাটী, ৬ ছেপ্টেম্বৰ : আশাত বন্দী অসমৰ ৰাইজে পুনৰ এবাৰ আশাৰ ৰেঙণি দেখিছে । এক ঐতিহাসিক আৰু দীঘলীয়া সংগ্ৰামৰ মাজেৰে ‘অসম চুক্তি’ হৈছিল । ১৯৮৫ চনৰ ১৪ আগষ্টৰ মাজনিশা স্বাক্ষৰিত হৈছিল ঐতিহাসিক অসম চুক্তি । অবৈধ বাংলাদেশীৰ বিৰুদ্ধে চলা ছয় বছৰীয়া আন্দোলনৰ প্ৰেক্ষাপটত হোৱা ঐতিহাসিক অসম চুক্তিয়ে ৪০ বছৰত ভৰি দিলে । কিন্তু বিগত ৩৯ বছৰে কাৰ্যতঃ ৰূপায়ণ নহ'ল অসম চুক্তি ।
আজিও অসমে অনুপ্ৰৱেশৰ সমস্যাৰ পৰা মুক্ত হোৱা নাই । বিগত সময়ত অসম চুক্তিক লৈ কেৱল ৰাজনীতি কৰা হ'ল । বিশেষকৈ অসম চুক্তিৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ছয় নং দফা কাৰ্যকৰী কৰাৰ লৈ কেৱল আলোচনাৰ নামত আলোচনাই চলি আহিছে । এইবাৰ পুনৰ অসম চুক্তিৰ ছয় নং দফাৰ কাৰ্যকৰী কৰাক লৈ অসমৰ ৰাইজে আশাৰ ৰেঙণি দেখিছে । কাৰণ এইবাৰ অসম চৰকাৰে ছয় নং দফা কাৰ্যকৰী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত সময়সীয়া ধৰি দিছে ।
কেবিনেটত ছয় নং দফা ৰূপায়ণৰ সিদ্ধান্ত :
অসম চৰকাৰৰ লখিমপুৰত অনুষ্ঠিত হোৱা শেহতীয়া কেবিনেট বৈঠকত অসম চুক্তিৰ ছয় নং দফা ৰূপায়ণৰ ক্ষেত্ৰত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰা হয় । কেবিনেটত অসম চুক্তিৰ ছয় নং দফা কাৰ্যকৰী কৰাৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰৰ গৃহ মন্ত্ৰণালয়ে গঠন কৰা ন্যায়াধীশ (অৱসৰপ্ৰাপ্ত) বিপ্লৱ শৰ্মা আয়োগৰ পৰামৰ্শৰ সন্দৰ্ভত পুংখানুপুংখ আলোচনা কৰা হয় । কেবিনেটে বিপ্লৱ শৰ্মা আয়োগৰ ৬৭টা পৰামৰ্শৰ ভিতৰত ৫৭টা কাৰ্যকৰী কৰাৰ বাবে অনুমোদন জনায় । বাকী ১০টা পৰামৰ্শৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰৰ সৈতে আলোচনা কৰা হ’ব বুলি কেবিনেটত সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰা হয় । ১০ টা পৰামৰ্শ ৰূপায়ণ কৰিব কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ।
এই পৰামৰ্শসমূহ ষষ্ঠ অনুসূচী অঞ্চল আৰু বৰাক উপত্যকাৰ বাহিৰে ৰাজ্যজুৰি প্ৰযোজ্য হ’ব । লগতে এটা গোট গঠন কৰি সদৌ অসম ছাত্ৰ সন্থা আৰু অন্যান্য সংগঠনৰ সৈতে আলোচনা কৰি এক স্পষ্ট ৰূপৰেখা আৰু ৰূপায়ণৰ পৰিকাঠামো প্ৰস্তুত কৰাৰ সিদ্ধান্ত কেবিনেটত লোৱা হয় । আনহাতে পৰামৰ্শসমূহ ২০২৫ চনৰ ১৫ এপ্ৰিলৰ ভিতৰত কাৰ্যকৰী কৰা হ’ব বুলি কেবিনেটে সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰে । স্বাভাৱিকতে কেবিনেটৰ এই সিদ্ধান্তই আশাৰ বতৰা কঢ়িয়াই আনিছে । আছুকে ধৰি বিভিন্ন দল-সংগঠনে ইয়াক আদৰণি জনাইছে । অৱশ্যে সকলোৱে বিপ্লৱ শৰ্মা আয়োগৰ পৰামৰ্শসমূহ ৰাজহুৱা কৰাৰো দাবী জনাইছে ।
বিধানসভাৰ সদ্যসমাপ্ত অধিৱেশনতো চৰ্চা হৈছিল ছয় নং দফা :
অসম চুক্তিৰ ছয় নং দফা কাৰ্যকৰীকৰণ আৰু ইয়াৰ বাবে গঠন কৰা অৱসৰপ্ৰাপ্ত ন্যায়াধীশ বিপ্লৱ শৰ্মা আয়োগক লৈ বিধানসভাৰ সদ্যসমাপ্ত শৰৎকালীন অধিৱেশন উত্তপ্ত হৈ পৰিছিল । কংগ্ৰেছৰ ছয়গাঁও সমষ্টিৰ বিধায়ক ৰেকিবুদ্দিন আহমেদে এই সন্দৰ্ভত উত্থাপন কৰা প্ৰশ্নৰ কোনো সঠিক উত্তৰ নোপোৱাত বিৰোধীয়ে সদন উত্তপ্ত কৰি তুলিছিল । বিশেষকৈ চুক্তি ৰূপায়ণৰ প্ৰসংগত অসম চুক্তি ৰূপায়ণ বিভাগৰ মন্ত্ৰী অতুল বৰাই কংগ্ৰেছক সমালোচনা কৰাক লৈ উত্তপ্ত হৈ পৰিছিল সদন ।
কেতিয়া আৰু কিয় গঠন কৰা হৈছিল বিপ্লৱ শৰ্মা আয়োগ :
‘কা’ আন্দোলনৰ মাজতে ২০১৯ চনৰ ১৫ জুলাইত অসম চুক্তিৰ ছয় নং দফা কাৰ্যকৰী কৰিবলৈ কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰণালয়ে অসমত ১৩ জনীয়া এখন উচ্চস্তৰীয় কমিটী গঠন কৰি দিছিল । এই কমিটীৰ অধ্যক্ষ হিচাপে দায়িত্ব দিয়া হৈছিল অৱসৰপ্ৰাপ্ত ন্যায়াধীশ বিপ্লৱ কুমাৰ শৰ্মাক । এই কমিটীয়ে ৰাজ্যৰ আটাইবোৰ ৰাজনৈতিক দল-সংগঠন আৰু বিশিষ্ট ব্যক্তিৰ পৰামৰ্শ গ্ৰহণ কৰি ২০২০ চনৰ ১০ ফেব্ৰুৱাৰীত এখন প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুত কৰি উলিয়াইছিল ।
লক্ষ্যণীয় বিষয় যে উচ্চস্তৰীয় কমিটী গঠন সন্দৰ্ভত সংসদত কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰী অমিত শ্বাহে এই প্ৰতিবেদন আখৰে আখৰে পালন কৰা হ'ব বুলি কৈছিল । কেন্দ্ৰীয় মন্ত্ৰীগৰাকীৰ সেই প্ৰতিশ্ৰুতিৰ পিছত সেই সময়তো অসমৰ ৰাইজে আশাৰ সপোন দেখিছিল । কিন্তু প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুত হৈ উঠাৰ পিছত কেন্দ্ৰীয় গৃহমন্ত্ৰীগৰাকীয়ে ৰহস্যজনকভাৱে ইয়াক গ্ৰহণ নকৰিলে । উপায়ন্তৰ হৈ সেই সময়ৰ মুখ্যমন্ত্ৰী সৰ্বানন্দ সোণোৱালৰ হাততে এই প্ৰতিবেদন দাখিল কৰিলে বিপ্লৱ শৰ্মা আয়োগে । যদিও চুক্তি ৰূপায়নৰ দায়িত্ব কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ তথাপিও কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে এই চুক্তিৰ ছয় নং দফা কাৰ্যকৰীকৰণৰ দায়িত্ব অসম চৰকাৰৰ বুলিহে উল্লেখ কৰি বিষয়টোৰ পৰা আঁতৰি থাকিল ।
এই সন্দৰ্ভত দাখিল হোৱা এক আৰ টি আইৰ আবেদনত কেন্দ্ৰীয় গৃহ মন্ত্ৰণালয়ে স্পষ্টকৈ জনাইছিল যে ছয় নং দফা কাৰ্যকৰী সন্দৰ্ভত গঠন কৰা উচ্চস্তৰীয় কমিটীয়ে তেওঁলোকৰ প্ৰতিবেদন ৰাজ্য চৰকাৰক জমা দিছে । এই প্ৰতিবেদন কাৰ্যকৰী কৰাৰ দায়িত্ব প্ৰধানতঃ ৰাজ্য চৰকাৰৰ । লক্ষ্যণীয় বিষয় যে অসম চুক্তিৰ ছয় নং দফা কাৰ্যকৰীকৰণৰ বাবে কেন্দ্ৰীয় আইন সংশোধন কৰাৰ প্ৰয়োজন আছে । যিটো ৰাজ্য চৰকাৰৰ বাবে সম্ভৱ নহয় । অসম চৰকাৰে আইন সংশোধন কৰিব নোৱাৰে । ইয়াৰ দ্বাৰা সহজতে অনুমান কৰিব পাৰি যে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ অসম চুক্তিৰ ছয় নং দফা কাৰ্যকৰী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত কিমান গুৰুত্ব আছে ।
অসম চৰকাৰে গঠন কৰিছিল উপ-সমিতি :
কেন্দ্ৰীয় গৃহমন্ত্ৰী অমিত শ্বাহে বিপ্লৱ শৰ্মাৰ আয়োগৰ প্ৰতিবেদন সংসদৰ মজিয়াতে আখৰে আখৰে পালন কৰাৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিছিল যদিও কাৰ্যতঃ একো নহ’ল । ইয়াৰ পিছত ২০২১ চনত পুনৰ অসম চৰকাৰে আয়োগৰ প্ৰতিবেদনখন পৰীক্ষা কৰিবলৈ আন এক উপ-সমিতি গঠন কৰিছিল । এই কমিটীৰ সদস্য আছিল মন্ত্ৰী অতুল বৰা, অজন্তা নেওগ আৰু পীযুষ হাজৰীকা । লগতে আছিল সদৌ অসম ছাত্ৰ সন্থাৰ নেতৃত্ব । তিনিমাহৰ ভিতৰতে এই কমিটীয়ে বিপ্লৱ শৰ্মা আয়োগৰ প্ৰতিবেদন পৰীক্ষা কৰি এই সন্দৰ্ভত প্ৰতিদেবন দাখিল কৰাৰ কথা আছিল যদিও এই পৰ্যন্ত সেই সমিতিৰ কোনো প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুত হোৱা নাই ।
অসম চৰকাৰৰ তিনিগৰাকী মন্ত্ৰী আৰু সদৌ অসম ছাত্ৰ সন্থাৰ নেতৃত্বৰে গঠিত কমিটীখনে প্ৰতিবেদন প্ৰস্তুত কৰিব নোৱৰা বিষয়টো বিধানসভাৰ শেহতীয়া অধিৱেশনতে স্পষ্ট হৈছিল । বিধানসভাত মন্ত্ৰী অতুল বৰাই কৈছিল, ‘‘মুখ্যমন্ত্ৰী হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাই সাংবিধানিক আৰু বিধিগত দিশসমূহৰ ওপৰত যাতে কোনো প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হ'বলগীয়া নহয় তাৰ বাবে সেই প্ৰতিবেদন কাৰ্যকৰী কৰাৰ বিষয়ে চোৱাচিতা কৰিবলৈ এখন উপ-কমিটী গঠন কৰি দিছিল । এই উপ-কমিটীত আমাৰ লগতে আন দুগৰাকী মন্ত্ৰী অজন্তা নেওগ আৰু পীযুষ হাজৰীকা আৰু সদৌ অসম ছাত্ৰ সন্থাৰ উপদেষ্টা, সম্পাদকদ্বয় আছিল । যোৱা দিনবোৰত আমি ৫ বাৰ বৈঠকত মিলিত হৈছো । প্ৰতিটো দফা সন্দৰ্ভত আলোচনা কৰিছো । আমি অচিৰেই আৰু এলানি আলোচনাত বহিম । আমি আশা কৰিছো যে অহা ৩ মাহৰ ভিতৰত আমি স্পষ্টভাৱে ইয়াৰ এটা ৰূপৰেখা প্ৰস্তুত কৰিব পাৰিম আৰু আমি দাখিল কৰিব পাৰিম ।’’
অসম চুক্তিৰ ছয় নং দফা :
খিলঞ্জীয়া লোকৰ স্বাৰ্থ আৰু অধিকাৰ সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে স্বাক্ষৰিত হোৱা অসম চুক্তিত অসমীয়া মানুহৰ সামাজিক, সাংস্কৃতিক আৰু ভাষিক পৰিচয় আৰু ঐতিহ্য ৰক্ষা কৰা হ’ব বুলি উল্লেখ আছে । ইয়াৰ বাবে সংৰক্ষণ আৰু বিকাশৰ অৰ্থে সাংবিধানিক, আইনগত, প্ৰশাসনীয় ৰক্ষাকৱচ দিয়া হ'ব বুলি অসম চুক্তিৰ ৬নং দফাত উল্লেখ আছে । ছয় নং দফাত উল্লেখ থকা অনুসৰি, ‘‘সাংবিধানিক, আইনগত আৰু প্ৰশাসনিক নিৰাপত্তা প্ৰদানৰ ব্যৱস্থা কৰা । অসমীয়া সংস্কৃতি, ভাষা, সামাজিক আৰু ঐতিহাসিক ক্ষেত্ৰসমূহৰ নিৰাপত্তা সুনিশ্চিত কৰা ।’’
কিন্তু প্ৰকৃতাৰ্থত অসম চুক্তিৰ ছয় নং দফাৰ কাৰ্যকৰী আজিও সম্ভৱ হোৱা নাই । ঐতিহাসিক অসম চুক্তিৰ এই গুৰুত্বপূৰ্ণ দফাটো কাৰ্যকৰী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত সংশোধনক লৈও আলোচনা হৈছিল অসম বিধানসভাত । ২০১৭ চনৰ ৪ মাৰ্চত অসম বিধানসভাত ছয় নং দফাৰ সংশোধনৰ পৰিৱৰ্তে চুক্তিখন সম্পূৰ্ণ কাৰ্যকৰী কৰাৰ বাবে আৰু অসমীয়াৰ সাংবিধানিক ৰক্ষাকৱচৰূপে ইয়াৰ কাৰ্যকৰী কৰাৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্ব দিয়া হৈছিল । লক্ষ্যণীয় বিষয় যে অসম চুক্তিৰ ছয় নং দফা কাৰ্যকৰীৰ ক্ষেত্ৰত দেখা দিয়া আন এক সমস্যা আছিল অসমীয়াৰ সংজ্ঞা । এই দফাত অসমীয়া মানুহৰ সাংস্কৃতিক, সামাজিক আৰু ভাষিক পৰিচয় আৰু ঐতিহ্য ৰক্ষা তথা সংৰক্ষণ আৰু বিকাশৰ বাবে সাংবিধানিক, আইনগত আৰু প্ৰশাসনিক ব্যৱস্থাৰ কথা কোৱা হৈছিল ।