বিশেষ প্ৰতিবেদন, ২৬ ছেপ্টেম্বৰ : ২১ ছেপ্টেম্বৰত আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি জো বাইডেন, ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদী, অষ্ট্ৰেলিয়াৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী এণ্টনী এলবানিজ আৰু জাপানৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী কিছিদা ফুমিঅ'ই ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলৰ ভিতৰত সমস্যাৰ মোকাবিলাৰ বাবে চতুৰ্ভুজ নিৰাপত্তা আলোচনা (কোৱাড) কাৰ্যসূচী গ্ৰহণ কৰিবলৈ একত্ৰিত হয় । ইয়াতেই উইলমিংটন ঘোষণা-পত্ৰ গ্ৰহণ কৰা হয়, য'ত স্বাস্থ্যৰ পৰা আন্তঃগাঁথনিলৈকে প্ৰকল্পসমূহত সহযোগিতা ঘোষণা কৰা হৈছে ।
উইলমিংটন ঘোষণা-পত্ৰৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ঘোষণাসমূহ
কোৱাড সন্মিলনৰ ঘোষণাবোৰৰ ভিতৰত আছে বিশ্বজনীন স্বাস্থ্য আৰু স্বাস্থ্য সুৰক্ষা, আন্তঃগাঁথনি, ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় ল’জিষ্টিক নেটৱৰ্ক, গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু উদীয়মান প্ৰযুক্তি, উপকূলৰক্ষী বাহিনীৰ সহযোগিতা, সাগৰৰ তলৰ কেব'ল আৰু ডিজিটেল সংযোগ, ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলত প্ৰশিক্ষণৰ বাবে সামুদ্ৰিক পদক্ষেপ ইত্যাদি ।
ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলত কৰ্কট ৰোগৰ বোজা হ্ৰাস কৰিবলৈ আৰু মহামাৰী পুঁজিৰ বাবে নিৰন্তৰ সমৰ্থন আগবঢ়োৱাৰ বাবে কোৱাড দেশবোৰে এক নতুন পদক্ষেপ 'কোৱাড কৰ্কট মুনশ্বট' আৰম্ভ কৰিছে । বন্দৰ আন্তঃগাঁথনিৰ বিকাশৰ বাবে 'কোৱাড প'ৰ্টছ অব দ্য ফিউচাৰ পাৰ্টনাৰশ্বিপ' আৰম্ভ কৰা হৈছে, যাতে বন্দৰসমূহে সমগ্ৰ দেশজুৰি মহামাৰী, প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ আৰু চাইবাৰ বা সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণত জাহাজ, কাৰ্গো আৰু অন্যান্যৰ বাবে সঠিক সেৱা আৰু আন্তঃগাঁথনি বৰ্তাই ৰখাটো নিশ্চিত কৰিব পাৰে ।
অংশীদাৰ ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ মাজত অংশীদাৰী এয়াৰলিফ্ট ক্ষমতা সৃষ্টি কৰিবলৈ আৰু অঞ্চলটোত প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ ক্ষেত্ৰত দ্ৰুত আৰু অধিক দক্ষ অসামৰিক সঁহাৰি সক্ষম কৰাৰ বাবে তেওঁলোকৰ সামূহিক লজিষ্টিক শক্তিৰ সুবিধা লোৱাৰ বাবে এক 'কোৱাড ইণ্ডো-পেচিফিক লজিষ্টিক নেটৱৰ্ক' প্ৰকল্প আৰম্ভ কৰে ।
কোৱাডে ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলৰ লোকসকলৰ সুবিধাৰ বাবে মুক্ত ৰেডিঅ' এক্সেছ নেটৱৰ্ক (Open Radio Access Network, RAN), 5জি, কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা (Artificial Intelligence, AI), জৈৱ-প্ৰযুক্তি আৰু অৰ্ধপৰিবাহীৰ দৰে উদীয়মান প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ আৰু অৰ্থনৈতিক সমৃদ্ধি আৰু সংযোগত সহায় কৰাৰ বাবে এই প্ৰযুক্তিসমূহ প্ৰয়োগ কৰিবলৈ প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ । বৰ্ধিত সামৰিক লজিষ্টিক সহযোগিতাৰ অংশ হিচাপে, কোৱাড ৰাষ্ট্ৰসমূহে সহযোগিতা সামুদ্ৰিক সুৰক্ষা আৰু আন্তঃকাৰ্যকৰিতা বৃদ্ধিৰ বাবে আমেৰিকা, জাপান, অষ্ট্ৰেলিয়া আৰু ভাৰতীয় উপকূলৰক্ষী বাহিনীৰ কৰ্মীসকলক সংযোগ কৰি 2025 চনত অনুষ্ঠিত হ'বলগীয়া 'কোৱাড-এট-ছী শ্বিপ অবজাৰ্ভাৰ মিছন' ঘোষণা কৰে ।
'কেব'ল সংযোগ আৰু স্থিতিস্থাপকতাৰ বাবে কোৱাড অংশীদাৰিত্ব'ৰ জৰিয়তে, কোৱাড অংশীদাৰসকলে ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলত সাগৰৰ তলৰ কেব'ল নেটৱৰ্কসমূহ, যিবোৰ আঞ্চলিক আৰু বিশ্বৰ সুৰক্ষা আৰু সমৃদ্ধিৰ সৈতে সম্পৰ্কিত, সেইবোৰক সমৰ্থন আৰু শক্তিশালী কৰাটো অব্যাহত ৰখাৰ সিদ্ধান্ত লয় । কোৱাড নেতাসকলে 'ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলত প্ৰশিক্ষণৰ বাবে সামুদ্ৰিক উদ্যোগ' (Indo- Pacific Maritime Domain Awareness, IPMDA) ঘোষণা কৰে, যাতে আঞ্চলিক অংশীদাৰসকলক সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ পদ্ধতি আদান-প্ৰদান কৰিবলৈ আৰু অসামৰিক সামুদ্ৰিক সহযোগিতা উন্নত কৰা, তেওঁলোকৰ জল নিৰীক্ষণ আৰু সুৰক্ষিত কৰা, তেওঁলোকৰ আইন বলৱৎ কৰা আৰু বেআইনী আচৰণ প্ৰতিহত কৰাৰ বাবে আঞ্চলিক অংশীদাৰসকলক কাৰ্যকৰীভাৱে সঁজুলি ব্যৱহাৰ কৰাত সহায় কৰে ।
সন্মিলনখনে ইউ এন এছ চিৰ সংস্কাৰৰ জৰুৰী প্ৰয়োজনীয়তাৰ কথাও উপলব্ধি কৰে- এক সুৰক্ষিত চাইবাৰ সুৰক্ষা পৰিৱেশ গঢ়ি তোলা; জলবায়ুৰ আগতীয়া সতৰ্কতা ব্যৱস্থা শক্তিশালী কৰিবলৈ আৰু অত্যধিক বতৰ পৰিৱৰ্তনৰ ঘটনাৰ প্ৰভাৱ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ সমগ্ৰ দেশবোৰক সহায় কৰিবলৈ মহাকাশ সম্পৰ্কীয় প্ৰয়োগ; শক্তি দক্ষতা বৃদ্ধিৰ বাবে সামূহিক প্ৰচেষ্টা; সন্ত্ৰাসবাদৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰোধ; অপপ্ৰচাৰ আৰু জনসাধাৰণৰ প্ৰচেষ্টাৰ মোকাবিলা কৰা বিষয়ত ।
ভাৰতৰ মূল প্ৰতিশ্ৰুতিসমূহ
কোৱাড সন্মিলন, ২০২৪-ত ভাৰতৰ প্ৰতিশ্ৰুতিৰ উজান দেখা যায় । ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলত 7.5 নিযুত ডলাৰ মূল্যৰ এইচ পি ভি ছেম্পলিং কিট (HPV sampling kits), চিনাক্তকৰণ সঁজুলি আৰু গ্ৰীৱাৰ কৰ্কট ভেকছিন (cervical cancer vaccines) প্ৰদান কৰিবলৈ ভাৰত প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ । মহামাৰীৰ প্ৰস্তুতিৰ বাবে ভাৰতে জৰুৰীকালীন জনস্বাস্থ্য সঁহাৰিৰ বিষয়ে এখন কৰ্মশালা আয়োজন কৰিবলৈ আৰু এখন শ্বেতপত্ৰ মুকলি কৰিবলৈ দায়বদ্ধ । ভাৰতে ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলৰ শিক্ষাৰ্থীসকলক ভাৰতীয় অনুদানপ্ৰাপ্ত কাৰিকৰী প্ৰতিষ্ঠান এখনত 4 বছৰীয়া স্নাতক অভিযান্ত্ৰিক পাঠ্যক্ৰম গ্ৰহণ কৰিবলৈ 5 লাখ ডলাৰ মূল্যৰ পঞ্চাশটা কোৱাড বৃত্তি ঘোষণা কৰে । ভাৰতে ফিজি, কমোৰোছ, মাদাগাস্কাৰ আৰু চিচিলিত সৌৰ প্ৰকল্পৰ বাবে 2 নিযুত ডলাৰৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিছে ।
2025 চনত ভাৰতে উদ্বোধনী মৈত্ৰী কৰ্মশালা আয়োজন কৰিব আৰু উদ্বোধনী আঞ্চলিক বন্দৰ আৰু পৰিবহণ সন্মিলন আয়োজন কৰিবলৈও সাজু হ'ব । কেব'ল সংযোগ আৰু স্থিতিস্থাপকতাৰ বাবে কোৱাড অংশীদাৰিত্বৰ সমৰ্থনত ভাৰতে ভাৰত-প্ৰশান্ত মহাসাগৰীয় অঞ্চলত সাগৰৰ তলৰ কেব'ল ৰক্ষণাবেক্ষণ আৰু মেৰামতি ক্ষমতাৰ সম্প্ৰসাৰণ পৰীক্ষা কৰাৰ বাবে এক অধ্যয়ন আৰম্ভ কৰিছে । মৰিচাছক অত্যধিক বতৰ পৰিৱৰ্তনৰ ঘটনা আৰু জলবায়ুৰ প্ৰভাৱ নিৰীক্ষণ কৰাৰ বাবে প্ৰদান কৰা ভাৰতৰ মহাকাশ-ভিত্তিক ৱেব প’ৰ্টেলক অংশীদাৰী দেশবোৰে আদৰণি জনায় ।
সামূহিক সামুদ্ৰিক সুৰক্ষা পদ্ধতিত বাধা
কিন্তু যি এক সুৰক্ষা সংলাপ হিচাপে কোৱাডৰ সদস্যসকলে গোটটো সৃষ্টি কৰিছিল, সেই কাৰণৰ পৰা বিচ্যুত হৈছে । ভৌগোলিক অগ্ৰাধিকাৰ, আমেৰিকাৰ মিত্ৰজোঁটৰ নেটৱৰ্কৰ বাহিৰত ভাৰতৰ স্থান, অন্যান্য আঞ্চলিক নিৰাপত্তা প্ৰচেষ্টা আৰু চলিত বিশ্বজনীন উত্তেজনাই কোৱাডক এক বিস্তৃত সামৰিক আৰু প্ৰতিৰক্ষা কাৰ্যসূচী গ্ৰহণ কৰাত বাধা প্ৰদান কৰি আহিছে ।