নিউজ ডেস্ক, 26 আগষ্ট:উত্তৰ-পূবৰ ৰাজ্য ত্ৰিপুৰা আৰু সীমান্তৰ সিপাৰে বাংলাদেশত ধাৰাসাৰ বৰষুণ আৰু বানপানীৰ মাজত, ঢাকাত নতুন অন্তৱৰ্তীকালীন চৰকাৰে ক্ষমতা দখল পিছতেই ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ মাজত নদীৰ পানীৰ সমস্যা পুনৰ চৰ্চালৈ আহিছে ৷ বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে যোৱা বৃহস্পতিবাৰে বাংলাদেশৰ সংবাদ মাধ্যমত কৰা এই দাবী খণ্ডন কৰিছিল যে ত্ৰিপুৰাৰ গোমতী নদীৰ ডুম্বুৰ বান্ধ মুকলি হোৱাৰ ফলত বাংলাদেশৰ পূব সীমাত বানপানীৰ সাম্প্ৰতিক পৰিস্থিতি সৃষ্টি হৈছে।
বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে জাৰি কৰা এক বিবৃতিত কোৱা হৈছে, "আমি উল্লেখ কৰিব বিচাৰো যে ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ মাজেৰে বৈ যোৱা গোমতী নদীৰ অৱবাহিকা অঞ্চলত যোৱা কেইদিনমানত এই বছৰৰ আটাইতকৈ বেছি বৰষুণ হৈছে। বাংলাদেশৰ বানপানীৰ মুখ্য কাৰণ হৈছে বান্ধৰ তলৰ এই বৃহৎ অৱবাহিকাৰ পানী। ডুম্বুৰ বান্ধটো সীমান্তৰ পৰা যথেষ্ট দূৰত অৱস্থিত - 120 কিলোমিটাৰও অধিক। ই হৈছে এক নিম্ন উচ্চতাৰ (প্ৰায় 30 মিটাৰ) বান্ধ যি শক্তি উৎপাদন কৰে যি গ্ৰীডত শক্তি যোগান ধৰে আৰু যাৰ জৰিয়তে বাংলাদেশেও ত্ৰিপুৰাৰ পৰা 40 মেগাৱাট শক্তি আহৰণ কৰে।"
মন্ত্ৰালয়ে কয় যে প্ৰায় ১২০ কিলোমিটাৰৰ নদীপথত অমৰপুৰ, সোণামুৰা আৰু সোণামুৰা ২ ত তিনিটা পানীস্তৰ পৰ্যৱেক্ষণ স্থান আছে। মন্ত্ৰালয়ৰ বিবৃতিত আৰু কোৱা হৈছে, "সমগ্ৰ ত্ৰিপুৰা আৰু বাংলাদেশৰ কাষৰীয়া জিলাসমূহত ২১ আগষ্টৰ পৰা ধাৰাসাৰ বৰষুণ অব্যাহত আছে। প্ৰচুৰ জলপ্ৰবাহৰ ক্ষেত্ৰত, স্বয়ংক্ৰিয় মুক্তি দেখা গৈছে।”
বৃহস্পতিবাৰে ঢাকাত অন্তৱৰ্তীকালীন চৰকাৰৰ মুখ্য উপদেষ্টা মহম্মদ ইউনুছক সাক্ষাত কৰাৰ সময়ত বাংলাদেশত ভাৰতৰ উচ্চায়ুক্ত প্ৰণয় বাৰ্মাই একেটা কথা পুনৰাবৃত্তি কৰে। বাংলাদেশৰ সংবাদ মাধ্যমৰ প্ৰতিবেদনত বাৰ্মাৰ উদ্ধৃতি উল্লেখ কৰি কোৱা হৈছে যে বৈঠকত কোৱা হৈছিল যে ত্ৰিপুৰাৰ বানপানী এক "অতি অভূতপূৰ্ব দুৰ্যোগ", যাৰ ফলত ৫০,০০০ লোক স্থানচ্যুত হৈছে। তেওঁ কৈছিল যে ই সীমান্তৰ দুয়োফালে ধ্বংসলালীলাৰ সৃষ্টি কৰিছে।
এই ক্ষেত্ৰত ইউনুছে তেওঁৰ ফালৰ পৰা যৌথভাৱে বানপানী সমস্যা নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে বাংলাদেশ আৰু ভাৰতৰ মাজত এখন উচ্চ-পৰ্যায়ৰ সমিতি গঠনৰ প্ৰস্তাৱ দিছিল। তেওঁ কয় যে যদি বাংলাদেশ আৰু ভাৰতৰ মাজত এখন উচ্চ পৰ্যায়ৰ সমিতি গঠন কৰা হয়, তেন্তে দুয়োখন দেশে সমিতিখনৰ বৈঠক অনুষ্ঠিত কৰি যুটীয়াভাৱে ভয়ংকৰ বানপানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ সক্ষম হ'ব।
নিজৰ বিবৃতিত বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে কয় যে যিহেতু দুয়োখন দেশে উমৈহতীয়া সীমান্তক পাৰ কৰা ৫৪ খন নদী ভাগ-বাটোৱাৰা কৰে, নদীৰ পানীৰ সহযোগিতা আমাৰ দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্কৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ। "দ্বিপাক্ষিক পৰামৰ্শ আৰু কাৰিকৰী আলোচনাৰ জৰিয়তে জলসম্পদ আৰু নদীৰ পানী ব্যৱস্থাপনাৰ ক্ষেত্ৰত সমস্যা আৰু পাৰস্পৰিক উদ্বেগ সমাধান কৰিবলৈ আমি প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ," বিবৃতিটোত উল্লেখ কৰা হৈছে।
ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ মাজত আন্তঃসীমনা নদীবোৰ কি?
ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ মাজত 54 খন আন্তঃ সীমনা নদী আছে, যাৰ ভিতৰত গংগা, ব্ৰহ্মপুত্ৰ আৰু মেঘনা নদী প্ৰণালী আটাইতকৈ উল্লেখযোগ্য। এই নদীবোৰ হিমালয়ত উৎপন্ন হয়, ভাৰতৰ মাজেৰে প্ৰবাহিত হয়, আৰু বাংলাদেশত প্ৰৱেশ কৰে, যাৰ ফলত বাংলাদেশ ভাৰতৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত পানীৰ প্ৰবাহৰ ওপৰত যথেষ্ট নিৰ্ভৰশীল ।
মুখ্য নদীবোৰৰ উপৰিও, ফেনী, মনু, মুহুৰী, খোৱাই, গুমটি, ধৰলা আৰু দুধকুমাৰৰ দৰে অন্যান্য সীমাভেদী নদীবোৰেও পানী ভাগ-বতৰা আৰু ব্যৱস্থাপনাৰ সমস্যাৰ সন্মুখীন হৈছে। সৰু হ’লেও এই নদীবোৰ দুয়োখন দেশৰ স্থানীয় কৃষি, মীন পালন আৰু পৰিস্থিতিতন্ত্ৰৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ। ইয়াৰে বহুতো নদীৰ আনুষ্ঠানিক চুক্তি বা সন্ধি নাই, যাৰ ফলত বিবাদ আৰু অসংযোজিত ব্যৱস্থাপনা পদ্ধতিৰ সৃষ্টি হয়।
আন্তঃসীমনা নদীবোৰে কেনেদৰে বানপানীৰ বিপদাশংকা সৃষ্টি কৰে?
ভাৰত আৰু বাংলাদেশৰ মাজত আন্তঃসীমনা নদীৰ ফলত হোৱা বানপানীৰ বিষয়টো হৈছে এক গতানুগতিক আৰু গুৰুতৰ সমস্যা যি দুয়োখন দেশৰ লাখ লাখ লোকক প্ৰভাৱিত কৰে। ভৌগোলিক, জল বিজ্ঞান আৰু বতৰ বিজ্ঞানৰ কাৰকবোৰে, মানৱীয় আৰু আন্তঃগাঁথনিৰ বিকাশমূলক কাৰ্যকলাপৰ সৈতে মিলি অঞ্চলটোত সঘনাই হোৱা বিধ্বংসী বানপানীত অৰিহণা যোগায়।