বাকু:উন্নয়নশীল ৰাষ্ট্ৰসমূহক গোলকীয় উষ্ণতা সম্পৰ্কীয় সমস্যাৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাত সহায় কৰিবলৈ বছৰি ৩০০ বিলিয়ন ডলাৰ আৱণ্টনৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ জলবায়ু আলোচনাত চুক্তিখন প্ৰত্যাখ্যান কৰাৰ ক্ষেত্ৰত দেওবাৰে ভাৰত শীৰ্ষস্থানত আছিল ।
আজাৰবাইজানত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ জলবায়ু আলোচনাত হোৱা চুক্তিখনে দৰিদ্ৰ ৰাষ্ট্ৰসমূহক পৰিষ্কাৰ শক্তিলৈ পৰিৱৰ্তন কৰাত আৰু গোলকীয় উষ্ণতাৰ সৈতে খাপ খোৱাত সহায় কৰিবলৈ ধনী দেশসমূহে প্ৰদান কৰে । ভাৰতৰ হৈ এক বিবৃতি প্ৰদান কৰি অৰ্থনৈতিক পৰিক্ৰমা বিভাগৰ উপদেষ্টা চান্দনী ৰাইনাই কয় যে চুক্তিখন গ্ৰহণ কৰাৰ পৰ্বে তেওঁলোকক কথা ক'বলৈ দিয়া হোৱা নাই, যাৰ ফলত প্ৰক্ৰিয়াটোৰ ওপৰত তেওঁলোকৰ বিশ্বাস নাই । ৰাইনাই ভাৰতৰ আপত্তি দৰ্শাই কয়, "এয়া এক সামান্য পৰিমাণ, মই দুঃখিত যে আমি ইয়াক গ্ৰহণ কৰিব নোৱাৰো ।"
তেওঁ কয়, "অন্তৰ্ভুক্তি অনুসৰণ নকৰাৰ এনে কেইবাটাও ঘটনাৰ ধাৰাবাহিকতাত, দেশৰ স্থিতিক সন্মান নকৰা...আমি সভাপতিক অৱগত কৰিছিলো, আমি সচিবালয়ক জনাইছিলো যে আমি যিকোনো সিদ্ধান্তৰ পূৰ্বে এক বিবৃতি দিব বিচাৰো । অৱশ্যে, এয়া সকলোৱে চাব লাগে, ইয়াক মঞ্চৰ দ্বাৰা পৰিচালিত কৰা হৈছে । আমি অত্যন্ত হতাশ ।"
তেওঁ কয়, "লক্ষ্য বহুত সৰু আৰু বহুদূৰ ।" ৰাইনাই কয় যে এয়া ২০৩৫ চনৰ বাবে নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে, যি বহু দূৰত আছে । তেওঁ কয়, "সমীক্ষাই আমাক কয় যে ২০৩০ চনৰ ভিতৰত আমাক প্ৰতি বছৰে কমেও ১.৩ ট্ৰিলিয়ন আমেৰিকান ডলাৰৰ প্ৰয়োজন ।"
বাকুৰ COP29-ত হোৱা চুক্তিৰ মুখ্য বিষয়বোৰ :
৩০০ বিলিয়ন ডলাৰ
১৯৯২ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ দ্বাৰা স্থাপিত এক পৰিকাঠামোৰ অধীনত, ২৩ খন উন্নত দেশ আৰু ইউৰোপীয় ইউনিয়ন বিশেষকৈ বেছিভাগ উষ্ণ গেছ নিৰ্গমনৰ বাবে দায়বদ্ধ দেশে জলবায়ু বিত্তত অৰিহণা যোগাবলৈ বাধ্য ।
বাকু চুক্তিয়ে ২০৩৫ চনৰ ভিতৰত উন্নত দেশসমূহে প্ৰতি বছৰে কমেও ৩০০ বিলিয়ন ডলাৰ প্ৰদান কৰিব লগা ধনৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি কৰিছে । ই পূৰ্বৰ চুক্তিৰ অধীনত বৰ্তমান প্ৰয়োজন হোৱা ১০০ বিলিয়ন ডলাৰৰ তুলনাত অধিক । কিন্তু কিছুমান উন্নয়নশীল দেশৰ মতে বাকুত হোৱা ভৰপূৰ আলোচনাত দাবী কৰা ৫০০ বিলিয়ন ডলাৰ অতি কম ।
চুক্তিখনত কোৱা হৈছে যে চৰকাৰী বাজেট, ব্যক্তিগত খণ্ডৰ বিনিয়োগ আৰু অন্যান্য বিত্তীয় যোগানকে ধৰি 'বিভিন্ন উৎসৰ' পৰা এই ধন পোনপটীয়াকৈ আহিব । ই 'বৈকল্পিক উৎস'ৰ উদাহৰণ দাঙি ধৰে-বিমান আৰু সামুদ্ৰিক উদ্যোগ আৰু ধনী দেশসমূহৰ ওপৰত আলোচনাৰ অধীনত থকা সম্ভাব্য গোলকীয় কৰসমূহৰ প্ৰসংগ ।
আশা কৰা হৈছে যে উন্নত দেশবোৰৰ পৰা অহা ধনে ব্যক্তিগত বিনিয়োগ বৃদ্ধি কৰি এক উচ্চাভিলাষী লক্ষ্যত উপনীত হোৱাত সহায় কৰিব । চুক্তিখনত লিখা হৈছে - পৰৱৰ্তী দশকৰ ভিতৰত প্ৰতি বছৰে কমেও ১.৩ ট্ৰিলিয়ন ডলাৰ প্ৰদান কৰা হ'ব । ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ দ্বাৰা কমিছন কৰা বিশেষজ্ঞসকলে কৈছিল যে ২০৩৫ চনৰ ভিতৰত এই পৰিমাণৰ প্ৰয়োজন আছিল ।
ইউৰোপীয় ইউনিয়নৰ জলবায়ু আয়ুক্ত ৱপকে হোকেষ্ট্ৰাই চিঅ'পি-২৯ প্ৰতিনিধিসকলক কয়, "এই পুঁজিৰ সৈতে আৰু এই গাঁথনিৰ সৈতে আমি নিশ্চিত যে আমি ১.৩ ট্ৰিলিয়ন উদ্দেশ্যত উপনীত হ'ম ।"
চীনৰ ভূমিকা
আমেৰিকা আৰু ইউৰোপীয় ইউনিয়নে এতিয়াও উন্নয়নশীল হিচাপে তালিকাভুক্ত কিন্তু এতিয়া ধনী হৈ পৰা দেশবোৰক অন্তৰ্ভুক্ত কৰিবলৈ দাতাৰ আধাৰ বহল কৰিবলৈ জোৰ দিছিল । তেনে দেশৰ ভিতৰত আছে চীন আৰু চৌদি আৰৱ । কিন্তু বিশ্বৰ দ্বিতীয় সৰ্ববৃহৎ অৰ্থনীতি আৰু সেউজগৃহ গেছৰ শীৰ্ষ নিৰ্গমনকাৰী চীনে ইতিমধ্যে দ্বিপাক্ষিক সাহায্য প্ৰদান কৰা বুলি স্মৰণ কৰি নিজৰ স্থিতি সলনি কৰিবলৈ দৃঢ়তাৰে অস্বীকাৰ কৰিছে ।
চুক্তিখনত কোৱা হৈছে যে উন্নত ৰাষ্ট্ৰসমূহে ৩০০ বিলিয়ন ডলাৰ প্ৰদান কৰাত আগভাগ ল'ব -যাৰ অৰ্থ হৈছে যে আন দেশসমূহ যোগদান কৰিব পাৰে । এই চুক্তিয়ে উন্নয়নশীল দেশসমূহক অৱদান আগবঢ়াবলৈ উৎসাহিত কৰে যি স্বেচ্ছামূলক হৈ থাকিব । এক নতুনত্ব আছিল: চীনৰ দৰে উন্নয়নশীল দেশবোৰে বহুপাক্ষিক উন্নয়ন বেংকৰ জৰিয়তে প্ৰদান কৰা জলবায়ু বিত্ত ৩০০ বিলিয়ন ডলাৰৰ লক্ষ্যৰ বাবে গণনা কৰা হ'ব ।
হোকেষ্ট্ৰাই কয়, "এইটোও নিৰপেক্ষতা আৰু আমাৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ বিষয় যে এনে কৰাৰ সামৰ্থ্য থকা সকলোৱে অৰিহণা যোগাব লাগে । সেয়েহে, সমস্যাটোৰ আকাৰৰ পৰিপ্ৰেক্ষিতত, আমি অৱদানকাৰীৰ আধাৰ স্বেচ্ছামূলকভাৱে বৃদ্ধি কৰাটো ভাল ।"
ধনৰ অংশ
এই আলোচনাবোৰ উন্নয়নশীল বিশ্বৰ মাজত মতবিৰোধৰ বিষয়ো আছিল । নিম্নবিকশিত দেশসমূহৰ (এলডিচি) ব্লকে সুধিছিল যে ই প্ৰতি বছৰে ২২০ বিলিয়ন ডলাৰ লাভ কৰিব, আনহাতে এলায়েন্স অফ স্মল আইলেণ্ড ষ্টেটছে (AOSIS) ৩৯ বিলিয়ন ডলাৰ বিচাৰিছিল- যি দাবী অন্যান্য উন্নয়নশীল ৰাষ্ট্ৰবোৰে বিৰোধিতা কৰিছিল ।
চূড়ান্ত চুক্তিত পৰিসংখ্যাবোৰ স্পষ্ট নাছিল । ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে, ই ২০৩০ চনৰ ভিতৰত তেওঁলোকে লাভ কৰা অন্যান্য ৰাজহুৱা পুঁজি তিনিগুণ কৰাৰ বাবে আহ্বান জনাইছে । পৰৱৰ্তী COPয়ে ২০২৫ চনত ব্ৰাজিলত, এই দেশবোৰৰ বাবে জলবায়ু বিত্ত কেনেদৰে বৃদ্ধি কৰিব পাৰি তাৰ ওপৰত এক প্ৰতিবেদন জাৰী কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে ।
লগতে পঢ়ক :ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ প্ৰস্তাৱৰ প্ৰত্যুত্তৰত ইৰাণৰ নতুন চেণ্ট্ৰিফিউজ স্থাপন আৰম্ভ
