দেশসমূহে এক অতি বা আঞ্চলিক শক্তি হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰাৰ উদ্দেশ্যৰে বা দীঘলীয়া অসুৰক্ষিত সীমাৰ ভূগোলৰ বাধ্যবাধকতাৰ বাবে বা বন্ধুত্বহীন চুবুৰীয়াৰ দ্বাৰা নিৰ্দেশিত বৃহৎ সৈন্য বাহিনী বজাই ৰাখে । বহুতো দেশৰ দ্বাৰা প্ৰশংসিত এক অতি অত্যাধুনিক বৈদেশিক নীতিৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ প্ৰচেষ্টা স্বত্বেও, আমি এনে এখন ৰাষ্ট্ৰ য’ত আমি কেৱল বন্ধুত্বহীন নহয়, অসুবিধাজনক চুবুৰীয়াৰ বাধ্যবাধকতাৰ বাবে বৃহৎ সশস্ত্ৰ বাহিনী অধিক বজাই ৰাখিবলৈ বাধ্য হৈছো ।
অৱশ্যে, ৰাষ্ট্ৰৰ উন্নয়নৰ অন্যান্য বিভিন্ন দিশৰ বাবে প্ৰতিৰক্ষা ব্যয় নিৰন্তৰভাৱে হ্ৰাস কৰাৰ প্ৰচেষ্টাত, আমি সদায় আমাৰ প্ৰতিৰক্ষা ব্যয়ৰ পৰিকল্পনা আৰু অনুকূল কৰিব লাগিব । সেয়েহে, আমাৰ সশস্ত্ৰ বাহিনীত সঠিক গাঁথনি ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয় ।
এতিয়া আলোচনাৰ অধীনত থকা বিষয়টোৰ ওচৰলৈ আহি, সেই দিশত, দুবছৰ আগতে প্ৰৱৰ্তন কৰা অগ্নিপথ আঁচনিখন এতিয়া পুনৰ বিবেচনা কৰা হৈছে আৰু চৰকাৰে কিছুমান সংশোধন কৰাৰ চেষ্টা কৰি আছে যিটো নিশ্চিতভাৱে এক ইতিবাচক আৰু আদৰণিমূলক পদক্ষেপ ৷ উচ্চাকাংক্ষী যুৱক-যুৱতীসকলৰ অস্থিৰতা বা অসন্তুষ্টিৰ বাবে বা প্ৰশিক্ষণ আৰু যুদ্ধৰ প্ৰস্তুতিত সশস্ত্ৰ বাহিনীয়ে সন্মুখীন হোৱা আভ্যন্তৰীণ গতিশীলতা আৰু সমস্যাৰ বাবে ই প্ৰয়োজনীয় হওঁক বা বিজেপিৰ মিত্ৰশক্তিয়ে আৰম্ভ কৰা অনুঘটক প্ৰক্ৰিয়া এই সময়ত অপ্ৰয়োজনীয় আৰু প্ৰসংগৰ বাহিৰত । আমি সমস্যাবোৰ বুজিব লাগিব, উপযুক্ত সমাধান বিচাৰিব লাগিব আৰু আগবাঢ়িব লাগিব । আশা কৰোঁ, এই পৰিৱৰ্তনবোৰৰ কিছুমান ইতিবাচক আৰু বহুতে ফ্লেগ কৰা বৃহৎসংখ্যক সমস্যাৰ সমাধান কৰিব ৷
শক্তিশালী কৰা বিফলতা :
ইতিহাস পুনৰ উদ্ধাৰৰ বাবে আমি চেষ্টা কৰি আছোঁ ৷ সেয়েহে, আমি পৰিৱৰ্তনবোৰ বুজি পোৱাৰ আগতে, অতীতৰ অলপ অংশলৈ যোৱাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ । উন্নত বুজাবুজি আৰু পৰিভাষাৰ অভাৱত, ‘‘বিফলতাক শক্তিশালী কৰা’’ বাক্যাংশটো ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে কিয়নো সশস্ত্ৰ বাহিনীয়ে ইয়াক সৰ্বশ্ৰেষ্ঠভাৱে বুজি পায় ৷
২০০৪ চনত কেতিয়াবা অজয় বিক্ৰম সিং কমিটীয়ে (এভিএছচি) তেতিয়াৰ চৰকাৰৰ দ্বাৰা গঠন কৰিছিল, যিয়ে সশস্ত্ৰ বাহিনীৰ বিষয়াসকলৰ কেডাৰৰ পুনৰ্গঠনৰ পৰামৰ্শ দিছিল । আমি আন বিতৰ্কিত বিষয়বোৰত নাথাকিম যিবোৰ কিছুমানে উত্থাপন কৰিছিল কিন্তু আমি সমিতিৰ দ্বাৰা অধ্যয়নটোৰ মূল বিষয়টোৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিওঁ যিটো আছিল নিয়মীয়া বিষয়া বনাম চুটি সেৱা কমিছন কৰা বিষয়া (সমৰ্থন কেডাৰ)ৰ অনুপাত যিটো ক্ৰমান্বয়ে 1:1.1 নিৰ্ধাৰণ কৰিব লাগিছিল ।
এইটোৱে স্থায়ী কেডাৰৰ বাবে নিশ্চিত কেৰিয়াৰৰ প্ৰগতিৰ সৈতে এটা যুৱ আৰু গতিশীল অত্যাধুনিক প্ৰান্তৰ লক্ষ্য ৰাখিছিল । ইয়াক প্ৰাপ্ত কৰাৰ বাবে বিভিন্ন পৰামৰ্শ দিয়া হৈছিল, কেন্দ্ৰীয় গুৰুত্ব হৈছে যে সমৰ্থন কেডাৰৰ এক ভাল প্ৰস্থান নীতিয়ে এক ভাল প্ৰৱেশপথ প্ৰশস্ত কৰিব ।
ই চুটি সেৱা বিষয়াসকলৰ প্ৰস্থানক আকৰ্ষণীয় আৰু অৰ্থপূৰ্ণ কৰি তুলিবলৈ বৃহৎ সংখ্যক ব্যৱস্থাৰ পৰামৰ্শ দিছিল যাৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি তেওঁলোকে আশা কৰিছিল যে সমৰ্থন কেডাৰ বৃদ্ধি পাব । অৱশ্যে, সেই সময়ত চৰকাৰে তেওঁলোকৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ প্ৰচেষ্টা স্বত্বেও, ই কোনো আগবাঢ়ি বনাই নাছিল । আমি নিয়মীয়া বনাম সমৰ্থন কেডাৰৰ 4:1 বা ততোধিক অনুপাত অব্যাহত ৰাখিছোঁ ।
তাৰ পিছত সমৰ্থন কেডাৰৰ বাবে প্ৰস্থানৰ কিছুমান ভাল ব্যৱস্থাও ৫ম আৰু ষষ্ঠ দৰমহা আয়োগত পুনৰ পৰামৰ্শ দিয়া হৈছিল কিন্তু কোনো লাভ হোৱা নাছিল । এই এভি এছ চিৰ পৰামৰ্শটোৱে সেনা, নৌ সেনা আৰু বায়ু সেনাৰ প্ৰায় ৫০,০০০ বিষয়া কেডাৰৰ পুনৰ্গঠনৰ ওপৰত দৃষ্টি ৰাখিছিল । আচৰিত কথা হ'ল, ইয়াক কেতিয়াও কাৰ্যকৰী কৰিব নোৱাৰি ।
সেয়েহে, গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰশ্নটো হ'ল যে যদিও পূৰ্বৰ চৰকাৰবোৰে যোৱা 15 ৰ পৰা 20 বছৰত প্ৰায় 50,000 বিষয়াক সম্বোধন কৰাৰ এনে প্ৰয়াস প্ৰাপ্ত কৰিব পৰা নাছিল, একেটা পথ গ্ৰহণ কৰাটো আৰম্ভণিৰ পৰাই বহুতো বাধাৰ সন্মুখীন হ'বলৈ বাধ্য আছিল । অগ্নিপথ আৰ্হিটো যি ৰূপত উপস্থাপন কৰা হৈছিল, কোনো লিখিত আশ্বাস নোহোৱাকৈ, আৰম্ভণিৰ পৰাই এইটো সম্পূৰ্ণ স্পষ্ট আছিল যে ই যথেষ্ট আকৰ্ষণীয় নহ'ব আৰু ই অতি সোনকালে পুনৰীক্ষণৰ প্ৰয়োজন । এতিয়া এইটো ঘটি থকা দেখি এজন সুখী আৰু ইয়াৰ বাবে চৰকাৰক প্ৰশংসা কৰা প্ৰয়োজন ।
ষষ্ঠ কেন্দ্ৰীয় দৰমহা আয়োগৰ অধ্যয়ন :
এটা অধ্যয়নৰ পুনৰাবৃত্তি কৰাটো আকৰ্ষণীয় যিটো আয়োগৰ প্ৰতিবেদন দাখিল কৰাৰ আৰম্ভণি আছিল । যদি আমি প্ৰতিৰক্ষা বাহিনীৰ দ্বাৰা ব্যয় হ্ৰাস কৰা আৰু অৰ্ধসামৰিক বাহিনীৰ ক্ৰমান্বয়ে বাঢ়ি অহা সংখ্যাত আগ্ৰহী, তেন্তে প্ৰতিৰক্ষা আৰু গৃহ মন্ত্ৰালয় দুয়োটাই একেলগে বহি সম্পূৰ্ণ ব্যয়ৰ অনুকূলনত উপনীত হোৱাৰ প্ৰয়োজন আছে ।
বৰ্তমান, সশস্ত্ৰ বাহিনী আৰু অৰ্ধসামৰিক বাহিনীৰ কৰ্মচাৰী নিযুক্তিৰ বাবে নিজা সংগঠন আৰু প্ৰক্ৰিয়া আছে । ইয়াৰ উপৰিও, তেওঁলোকৰ সম্পূৰ্ণ প্ৰশিক্ষণ কেন্দ্ৰ আছে য'ত আনুষংগিক সামগ্ৰী আৰু প্ৰশিক্ষক স্বতন্ত্ৰভাৱে আছে । ষষ্ঠ কেন্দ্ৰীয় দৰমহা আয়োগৰ আৰ্হিটোৱে সশস্ত্ৰ বাহিনীৰ জৰিয়তে নিযুক্তি কেন্দ্ৰীভূত কৰাৰ পৰামৰ্শ দিছিল বা চোৱা হৈছিল আৰু তাৰ পিছত 4 ৰ পৰা 10 বছৰৰ সেৱাৰ পৰা পৃথক কিছু সংখ্যক সেনা জোৱানক পিছত অৰ্ধসামৰিক বাহিনীত স্থায়ীভাৱে অৱশোষণ কৰা হ'ব ৷ শোষণৰ বাবে আগবঢ়োৱা কৰ্মচাৰীসকল গড়ৰ পৰা উৎকৃষ্ট প্ৰদৰ্শনকাৰীলৈকে এক নিৰ্ধাৰিত অনুপাতত পৃথক আছিল ।
এই প্ৰস্তাৱটো যিটো ৰাজকোষলৈ সঞ্চয় ৰখাৰ ক্ষেত্ৰত এক খেল পৰিৱৰ্তনকাৰী হ'ব বুলি আশা কৰা হৈছিল আৰু প্ৰকৃততে প্ৰশিক্ষিত জনশক্তিপ্ৰাপ্ত কৰাৰ সুকীয়া সুবিধা আছিল যাক অলপ অধিক বিশেষ প্ৰশিক্ষণৰ প্ৰয়োজন আছিল যিটো আধা-সামৰিক শক্তিৰ বাবে বিশেষ আছিল । অৱশ্যে, ই বিভিন্ন কাৰণত দিনৰ পোহৰ দেখা নাছিল যাৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণটো আছিল কিছুমানৰ দ্বাৰা সাম্ৰাজ্য হেৰুওৱা আৰু এক দৃঢ় কেন্দ্ৰীয় ড্ৰাইভৰ সৈতে এক সহজাত দৃষ্টিভংগীৰ অভাৱ । হয়তো নিশ্চিতভাৱে একেটা বিষয়ত ডি-নোভা চোৱাৰ প্ৰয়োজন আছে ।
পৰিকল্পিত পৰিৱৰ্তনসমূহ :
- আমি মুকলি ক্ষেত্ৰত যি দেখিছোঁ তাৰ পৰা, আমি দেখিছোঁ যে বৰ্তমান চৰকাৰে পৰিকল্পনা কৰা আঁচনিখনৰ সাম্ভাব্য পৰিৱৰ্তনবোৰ নিম্নলিখিতধৰণৰ :
- অগ্নিবীৰৰ ধাৰণ বৰ্তমানৰ চাৰিৰ পৰা 4-8 বছৰৰ বন্ধনীলৈ বৃদ্ধি ৷ (অগ্নিবীৰ আৰু সশস্ত্ৰ বাহিনীৰ সামগ্ৰিক সন্তুষ্টিৰ পৰা ইতিবাচক উপযোগী পদক্ষেপ ৷
- অগ্নিবীৰৰ ধাৰণ বৰ্তমানৰ 25% ৰ পৰা প্ৰায় 70 বা 75% লৈ বৃদ্ধি ৷ (আকৌ, এক স্বাগতম মূলক পদক্ষেপ যি বিদ্যমান বিষয়াৰ কেডাৰ নীতিৰ সৈতে সামগ্ৰিক৷)
- শান্তি আৰু যুদ্ধ দুয়োটা ক্ষেত্ৰতে বিভিন্ন আকস্মিক পৰিস্থিতিৰ বাবে অগ্নিবীৰসকলক পৰ্যাপ্ত ক্ষতিপূৰণ ৷ (পৰ্যাপ্ত আলোচনাৰ প্ৰয়োজন কিন্তু মুদ্ৰাস্ফীতিৰ বাবে সদায়ে পূৰণ কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তা, যিটো নহয়।)
- অগ্নিবীৰৰ মুক্তিৰ পিছত পাৰ্শ্বীয় অৱশোষণত পৰ্যাপ্ত খালী পদ সৃষ্টি হোৱাটো নিশ্চিত কৰা। (এইটো কাগজত থাকিব নালাগে বা একেধৰণৰ গাড়ী চলাই থকা ব্যক্তিত্বৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি সীমিত সময়ৰ বাবে কাৰ্যকৰী কৰিব নালাগে কিন্তু ৰাজপত্ৰিত কৰিব লাগিব, আৰু এক অডিট আৰু দায়বদ্ধতা গঢ়ি তুলিব লাগিব।)
- প্ৰশিক্ষণৰ ম্যাদ বৃদ্ধি কৰা য'ত প্ৰয়োজন হয় এনেদৰে আগৰ পশ্চাদগামী পদক্ষেপটো অফছেট কৰা। (বৰ্তমানৰ কমাণ্ডিং অফিচাৰসকলে কেন্দ্ৰবোৰত কৰা প্ৰশিক্ষণৰ দৰে প্ৰশিক্ষণৰ সমান গুৰুত্ব দিব নোৱাৰে আৰু শান্তি আৰু ক্ষেত্ৰত সকলো ক্ৰমবৰ্ধমান প্ৰতিশ্ৰুতিৰ সৈতে চাকৰিৰ প্ৰশিক্ষণৰ দ্বাৰা একেটা প্ৰস্তুত কৰিব নোৱাৰে।)
- কিছুমান বয়স, বিশেষকৈ কাৰিকৰী ব্যৱসায়বোৰ কটাবলৈ আৰু লগতে অভাৱবোৰ পূৰণ কৰিবলৈ আৰু আঁচনিখনৰ আগৰ ত্ৰুটিবোৰ পূৰণ কৰাৰ বাবে যুক্তিসঙ্গত।
সশস্ত্ৰ বাহিনীৰ অভাৱ :
যিহেতু একেৰাহে দুবছৰ ধৰি কোনো নিযুক্তি কৰা হোৱা নাছিল, কেৱল সেনাৰ প্ৰায় 1.2 বা 1.3 লাখৰ অভাৱ হ'ব। এইটো বছৰি গড়ে 60,000 ৰ পৰা 65,000 অৱসৰ/অন্তৰ্ভুক্তিৰ ওপৰত আধাৰিত। ভাৰতীয় সেনাৰ জনশক্তিক ইয়াৰ মূল শক্তি 13,00,000 লৈ ঘূৰাই অনাৰ ধাৰণাটোৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি, পৰৱৰ্তী 4 বছৰত অৱসৰৰ কথা বিবেচনা কৰি ইয়াৰ বাবে নিম্নতম 4 ৰ পৰা 5 বছৰ লাগিব । সেয়েহে এইটো অতি স্পষ্টভাৱে বুজিব লাগিব যে অন্তৰ্ভুক্তি আৰু প্ৰশিক্ষণৰ পৰ্যাপ্ত চিন্তা নকৰাকৈ বৰ্তমানৰ প্ৰণালীৰ সৈতে খেলিমেলি কৰাৰ ফলত এক পৰিস্থিতিৰ সন্মুখীন হৈছে যিটো পৰিহাৰযোগ্য আছিল ।
জনশক্তি পৰিকল্পনা :