ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਵਿਸ਼ਵ ਸਮੁੰਦਰ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 8 ਜੂਨ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਮੁੰਦਰ ਦਿਵਸ ਇਸ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖ ਸਕੀਏ। ਉਹ ਸਾਡੇ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਾਂਗ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਕਸੀਜਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਮਕਸਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੈ। Citizens for the Sea ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਦੇ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਲਾਮਬੰਦ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇੱਕਜੁੱਟ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਸਮੁੰਦਰ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਜੀਵ-ਮੰਡਲ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।
ਰੇਤ ਕਲਾਕਾਰ ਸੁਦਰਸ਼ਨ ਪਟਨਾਇਕ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਾਡੇ ਸਮੁੰਦਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵ ਸਮੁੰਦਰ ਦਿਵਸ ਕਿਉਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇ: ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਣ ਲਈ ਕਿ ਉਹ ਸਾਡੇ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਫੇਫੜੇ ਹਨ, ਸਾਡੇ ਸਾਹ ਰਾਹੀਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਕਸੀਜਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਸਮੁੰਦਰ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣਾ।
- ਸਮੁੰਦਰ ਲਈ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨਾ।
- ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਦੇ ਟਿਕਾਊ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਇੱਕਜੁੱਟ ਕਰਨ ਲਈ।
- ਸਮੁੰਦਰ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਅਤੇ ਜੀਵ-ਮੰਡਲ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।
ਸਮੁੰਦਰ ਬਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੱਥ: ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਸਾਰੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਲਗਭਗ 97 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ।
- ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਅਤੇ ਤੱਟਵਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੁੱਲ USD 3 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਹੈ।
- ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਦੋ ਲੱਖ ਜਾਤੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਅਸਲ ਗਿਣਤੀ ਇਸ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਦੇ 30 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦੇ ਹਨ।
- ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰ ਮਨੁੱਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ, ਘੱਟ ਰਹੀ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਤੱਟਵਰਤੀ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
- ਸਮੁੰਦਰ ਮਛੇਰਿਆਂ, ਜੀਵਨ ਰੱਖਿਅਕਾਂ, ਸਰਫ ਇੰਸਟ੍ਰਕਟਰਾਂ, ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ, ਗੋਤਾਖੋਰੀ ਸਕੂਲ, ਸਮੁੰਦਰ-ਅਧਾਰਤ ਟੂਰ ਆਪਰੇਟਰਾਂ, ਜਲ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ, ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਅਤੇ ਮਲਾਹਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ: ਰਸਾਇਣਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 86 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਪਲਾਸਟਿਕ ਕੂੜੇ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ। ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਕੂੜੇ ਦਾ ਇੱਕ ਟਰੱਕ ਪ੍ਰਤੀ ਮਿੰਟ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਡੰਪ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਰਸਾਇਣਾਂ ਅਤੇ ਸੀਵਰੇਜ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਹਨ।
ਸਮੁੰਦਰੀ ਈਕੋਸਿਸਟਮ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਮਨੁੱਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ, ਓਵਰਫਿਸ਼ਿੰਗ, ਹਮਲਾਵਰ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ਾਬੀਕਰਨ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਰੂਪਾਂ ਦੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਣਜਾਣ ਨਤੀਜੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਗਲੋਬਲ ਚੱਕਰ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜੀਵ: ਛੋਟੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਨੰਗੀ ਅੱਖ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਸਮੁੰਦਰੀ ਸੂਖਮ ਜੀਵਾਣੂ ਗਲੋਬਲ ਚੱਕਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਤੋਂ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਇਸ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਮੁੰਦਰੀ ਈਕੋਸਿਸਟਮ 'ਤੇ ਵਧ ਰਿਹਾ ਤਣਾਅ: ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਦਾ ਤਪਸ਼, ਸਮੁੰਦਰੀ ਪਾਣੀ ਦੇ pH ਮੁੱਲ ਦਾ ਘਟਣਾ, ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਅਤੇ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਕਮੀ ਇਹਨਾਂ ਸਭ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਕਾਰਕ ਕੁਝ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੋਰ ਕਾਰਕ ਜਾਂ ਤਣਾਅ ਦੇ ਹੋਰ ਸੰਜੋਗ ਸਮਾਨ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੀਮਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਵਿੱਚ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਹਿੰਦ ਮਹਾਂਸਾਗਰ: ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਕੁੱਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੇਤਰ ਦਾ ਲਗਭਗ ਪੰਜਵਾਂ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਹ ਭੂਗੋਲਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਵੱਡੇ ਸਾਗਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਸਿਰਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ 6,200 ਮੀਲ (10,000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ) ਤੋਂ ਵੱਧ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਖੇਤਰਫਲ ਲਗਭਗ 28,360,000 ਵਰਗ ਮੀਲ (73,440,000 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ), ਸੀਮਤ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੈ। ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੀ ਔਸਤਨ ਡੂੰਘਾਈ 12,990 ਫੁੱਟ (3,960 ਮੀਟਰ) ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਡੂੰਘਾ ਬਿੰਦੂ ਜਾਵਾ ਟਾਪੂ (ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ) ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਤੱਟ 'ਤੇ ਜਾਵਾ ਖਾਈ ਦੀ ਸੁੰਡਾ ਦੀਪ ਵਿੱਚ 24,442 ਫੁੱਟ (7,450 ਮੀਟਰ) ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: World Food Safety Day 2022: ਪੇਟ ਭਰਨਾ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ, ਜਾਣੋ! ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੱਥ
