ਗਰਮੀਆਂ ਦਾ ਮੌਸਮ ਲਾਗਾਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚਮੜੀ, ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਆਦਿ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਫੰਗਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਈ.ਟੀ.ਵੀ ਭਾਰਤ ਸੁਖਭਾਵ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਡਾ. ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਲਾਈਫ ਕਲੀਨਿਕ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਕੰਸਲਟੈਂਟ ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ, ਜੋ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਵਾਇਰਸ ਬਹੁਤ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਫਾਈ ਦੀ ਘਾਟ, ਗ਼ਲਤ ਖੁਰਾਕ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੇਵਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਕਾਰਨ ਸਾਡੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਆਮ ਲਾਗਾਂ ਹਨ:
ਪੇਟ ਦੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ (Stomach infection) : ਡਾਕਟਰ ਮਨੋਜ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਪੇਟ ਦੀ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਬਹੁਤ ਆਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਲੋਕ ਕੜਕਦੀ ਧੁੱਪ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਪਾਉਣ ਲਈ ਅਕਸਰ ਸੜਕ ਕਿਨਾਰੇ ਫਲ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੂਸ ਪੀਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਮੱਖੀਆਂ ਅਤੇ ਮੱਛਰਾਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਇਸ ਦੂਸ਼ਿਤ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਜਾਂ ਵਾਇਰਸ ਅੰਤੜੀ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੇਟ ਵਿਚ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਪੇਟ ਦੀ ਲਾਗ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਾਡੇ ਮਾਹਰ ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ:
- ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਵਿਕਣ ਵਾਲੇ ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਜੂਸ ਦੇ ਸੇਵਨ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਸਿਰਫ਼ ਸਾਫ਼ ਜਾਂ ਉਬਲਿਆ ਹੋਇਆ ਪਾਣੀ ਹੀ ਪੀਓ।
- ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਸਫਾਈ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਚੌਕਸ ਰਹੋ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ। ਖਾਣਾ ਪਕਾਉਣ ਦੌਰਾਨ, ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦਿਨ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹੱਥ ਧੋਵੋ।
- ਘਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਢੱਕ ਕੇ ਰੱਖੋ।
- ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਲਯੁਕਤ, ਮਸਾਲੇਦਾਰ, ਨਮਕੀਨ ਅਤੇ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਔਖਾ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ।
- ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
ਫੰਗਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ (Fungal infection) : ਡਾ. ਮਨੋਜ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਪਸੀਨੇ ਦੀਆਂ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੇ ਹੱਥਾਂ, ਪੈਰਾਂ, ਗੋਡਿਆਂ, ਕੱਛਾਂ, ਪੱਟਾਂ ਆਦਿ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜੋੜਾਂ ਸਮੇਤ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਫੰਗਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੋਣ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ, ਉਹ ਸਿੱਧੇ ਹਵਾ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਸਾਫ਼-ਸਫ਼ਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਉਪਰੋਕਤ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਹਲਕੇ ਸਾਬਣ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ।
- ਨਹਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਤੌਲੀਏ ਜਾਂ ਸੂਤੀ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਕਾਓ।
- ਜਿਹੜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਰੀਰਕ ਮਿਹਨਤ ਕਾਰਨ, ਵੱਧ ਪਸੀਨਾ ਆਉਂਦੇ ਹੈ ਜਾਂ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਨਹਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
- ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜਿਹੜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ ਐਂਟੀਫੰਗਲ ਪਾਊਡਰ, ਕ੍ਰੀਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਜਿਹੇ ਡਾਕਟਰ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
- ਢਿੱਲੇ, ਸੂਤੀ ਕੱਪੜੇ ਪਾਓ ਜੋ ਪਸੀਨੇ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਵਾਸ਼ਪੀਕਰਨ ਕਰਨ।
ਜਣਨ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਲਾਗ (UTI- Urinary Tract Infections) : ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿਚ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਵਾਇਰਸ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਰਗਰਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਯੂਟੀਆਈ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜਿਹੜੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕੰਮ ਦੇ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਆਮ ਪਖਾਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਰਹਿਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ UTIs ਅਤੇ ਯੋਨੀ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਦਾ ਵੱਧ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਲੋੜੀਂਦਾ ਪਾਣੀ ਨਾ ਪੀਣ ਨਾਲ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਵੀ ਵਿਗੜ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਜੋ ਔਰਤਾਂ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੈਰਾਕੀ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਕਲੋਰੀਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਡਾ. ਮਨੋਜ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਣਨ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਲਾਗ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਔਰਤਾਂ ਬਲਕਿ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਸਫਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਜਣਨ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਿਨਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਫ਼ ਤੌਲੀਏ ਜਾਂ ਸੂਤੀ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਸੁਕਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਅੰਡਰਗਾਰਮੈਂਟਸ ਪਹਿਨਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ ਜੋ ਬਹੁਤ ਤੰਗ ਹਨ।
- ਦਿਨ ਭਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਪੀਓ।
- ਜਣਨ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਮੀਕਲ ਨਾਲ ਭਰੇ ਸਾਬਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ। ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ ਹਲਕੇ ਸਾਬਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
- UTI ਜਾਂ ਯੋਨੀ/ਜਣਨ ਸੰਕ੍ਰਮਣ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਲੱਛਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਿਲੀਵਰੀ : ਕਾਰਨ, ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ