ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਖਤਰੇ ਜਾਂ ਖਤਰੇ ਦੇ ਅਧਰੰਗੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਆਇਓਵਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦੇ ਮੂਲ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਨਿਊਰਲ ਸਰਕਟ ਇਹ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਜਾਨਵਰ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਸਮੇਤ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਚੂਹਿਆਂ ਨੇ ਖਤਰੇ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਂ ਤਾਂ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਜਾਂ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਹਰੇਕ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖਾਸ ਨਿਊਰਲ ਮਾਰਗ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ।
ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵਿੱਚ ਖੋਜਕਰਤਾ ਨਿਊਰਲ ਸਰਕਟ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਹੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਚੂਹਿਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਖਤਰੇ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਅਧਰੰਗੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਹਮਲਾਵਰ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਤਣਾਅ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਨਾਲ ਪਛਾਣਿਆ ਗਿਆ ਨਿਊਰਲ ਸਰਕਟ ਕੈਡਲ ਮੈਡੀਅਲ ਪ੍ਰੀਫ੍ਰੰਟਲ ਕਾਰਟੈਕਸ ਨੂੰ ਮਿਡਬ੍ਰੇਨ ਡੋਰਸੋਲੇਟਰਲ ਪੇਰੀਏਕਿਊਡੈਕਟਲ ਸਲੇਟੀ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਕਲਿੰਚ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇਹ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਗੰਭੀਰ ਤਣਾਅ ਦੇ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਐਸੋਸੀਏਟ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰੀ ਲੇਖਕ ਜੇਸਨ ਰੈਡਲੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ "ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਗਾੜ ਵਰਗੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਤਣਾਅ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਜਿਸਨੂੰ ਅਸੀਂ ਪੈਸਿਵ ਕੋਪਿੰਗ ਵਿਵਹਾਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ।" "ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਜੀਵਨ ਦੇ ਤਣਾਅ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਮਾਰਗ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸਰਲ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਸਰਕਟ ਵਜੋਂ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜੋ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲਚਕੀਲੇਪਣ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।"
ਪਹਿਲੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜਾਨਵਰ ਤਣਾਅ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮਾਰਗ ਹੈ ਕੈਡਲ ਮੈਡੀਅਲ ਪ੍ਰੀਫ੍ਰੰਟਲ ਕਾਰਟੈਕਸ-ਮਿਡਬ੍ਰੇਨ ਡੋਰਸੋਲਟਰਲ ਪੇਰੀਏਕਿਊਡੈਕਟਲ ਸਲੇਟੀ। ਪਾਥਵੇਅ ਨੂੰ ਅਯੋਗ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਕਿ ਚੂਹਿਆਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਖਤਰੇ 'ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕੀਤੀ, ਰੈਡਲੇ ਦੀ ਟੀਮ ਮਾਰਗ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ।
ਚੂਹੇ ਦੋ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ: ਚੂਹੇ ਨੇ ਖ਼ਤਰੇ 'ਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨਾਉਣਾ (ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਸਦਮਾ ਜਾਂਚ) ਆਪਣੀਆਂ ਪਿਛਲੀਆਂ ਲੱਤਾਂ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਲੱਭਣਾ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤਣਾਅ ਨਿਊਰਲ ਸਰਕਟ ਨੂੰ ਅਯੋਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਚੂਹਿਆਂ ਨੇ ਨਿਸ਼ਕਿਰਿਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਜਾਂ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਧਮਕੀ ਪ੍ਰਤੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ। "ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਾਰਗ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਾਲੇ ਵਿਵਹਾਰ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ" ਰੈਡਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ।
ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਚੂਹਿਆਂ ਨੂੰ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਟੀਮ ਨੇ ਨਿਊਰਲ ਪਾਥਵੇਅ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਚੂਹਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਵਿਵਹਾਰ ਬਦਲ ਲਿਆ ਅਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਿਸਤਰੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪੈਸਿਵ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਸਰਗਰਮ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਹੋਈ ਸੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਚੂਹਿਆਂ ਦੇ ਨਿਊਰਲ ਸਰਕਟਾਂ ਦੇ ਸਰਗਰਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਖੂਨ ਦੇ ਟੈਸਟਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿਚ ਤਣਾਅ ਦੇ ਹਾਰਮੋਨ ਕੋਰਟੀਸੋਲ ਦਾ ਪੱਧਰ ਨਹੀਂ ਵਧਿਆ। ਰੈਡਲੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, "ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਕੀ ਹੈ ਕਿ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਵਿਆਪਕ ਤਣਾਅ-ਬਫਰਿੰਗ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ" "ਇਸ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਚੂਹਿਆਂ ਦੇ ਸਰਗਰਮ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕੀਤਾ, ਬਲਕਿ ਇਸਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਹਾਰਮੋਨ ਦੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘਟਾਇਆ।"
ਟੈਸਟਾਂ ਦੀ ਤੀਜੀ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਚੂਹਿਆਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਤਣਾਅ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਤਣਾਅ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਕੰਡੀਸ਼ਨਿੰਗ ਪੀਰੀਅਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੂਹਿਆਂ ਨੂੰ ਪਿੰਜਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਪੈਸਿਵ, ਅਚੱਲ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਹਾਰਮੋਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ।
ਰੈਡਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮਨੁੱਖ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਤਣਾਅ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਤਣਾਅ ਦਾ ਟੈਸਟ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਅਣਜਾਣ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਇਹ ਤਣਾਅ ਦੇ ਬੋਝ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਤਣਾਅ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ "ਤਣਾਅ ਦੀ ਲਚਕੀਲਾਪਣ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਰੈਡਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ "ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਸਰਕਟਾਂ ਨੂੰ ਸਹਿ-ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਦਿਮਾਗ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਲਚਕੀਲੇਪਣ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ" ਰੈਡਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੋਈ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਵਿਕਲਪ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਨਿਊਰਲ ਕਨੈਕਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ ਜੋ ਕੈਡਲ ਮੈਡੀਅਲ ਪ੍ਰੀਫ੍ਰੰਟਲ ਕਾਰਟੈਕਸ-ਮਿਡਬ੍ਰੇਨ ਡੋਰਸੋਲਟਰਲ ਪੇਰੀਏਕਿਊਡੈਕਟਲ ਸਲੇਟੀ ਮਾਰਗ ਦੇ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਹਨ। ਰੈਡਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ "ਅਸੀਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਵਿਆਪਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਬਦਲ ਰਹੇ ਹਨ।"
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਪੋਲੀਓ ਟੀਕਾਕਰਨ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦੈ ਵਿਸ਼ਵ ਪੋਲੀਓ ਦਿਵਸ
