ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਖ਼ਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫ਼ਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਛਿੱਲਕੇ ਦੇ ਨਾਲ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਲਗਭਗ 33% ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੋਸ਼ਣ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੋਸ਼ਣ ਵਿਗਿਆਨੀ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਫ਼ਲਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸੇਬ, ਟਮਾਟਰ, ਆਲੂ, ਗਾਜਰ, ਖੀਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਕਰਕੰਦੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਛਿਲਕਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਛਿਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨਿਸਟ ਡਾ. ਦਿਵਿਆ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਫ਼ਲਾਂ ਦੇ ਛਿਲਕਿਆਂ 'ਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ, ਫਾਈਬਰ, ਵਿਟਾਮਿਨ, ਆਇਰਨ ਅਤੇ ਮਿਨਰਲਸ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਛਿਲਕੇ ਵਾਲੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਛਿਲਕੇ ਵਾਲੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨਾਲੋਂ 33% ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕੀ ਹੈ ਕਾਰਨ
ਡਾ. ਦਿਵਿਆ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾ ਪਕਾਉਣ ਜਾਂ ਛਿਲਕਿਆਂ ਨਾਲ ਫ਼ਲ ਨਾ ਖਾਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਸਵਾਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ, ਚਬਾਉਣ ਵਿੱਚ ਔਖੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸੱਚ ਵੀ ਹੈ। ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਡਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਘਰ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਫ਼ਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋ ਕੇ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਪਰ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ | ਸੁਆਦ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਰੱਖਣਾ ਜਿਆਦਾ ਬਿਹਤਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਛਿਲਕੇ ਵਾਲੇ ਫ਼ਲ
ਡਾਕਟਰ ਦਿਵਿਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੇਬ, ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ ਜਾਂ ਅਮਰੂਦ ਵਰਗੇ ਫ਼ਲਾਂ ਨੂੰ ਛਿੱਲ ਕੇ ਖਾਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਕਿ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਫਲਾਂ ਦੇ ਛਿਲਕੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੋਸ਼ਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਸਗੋਂ ਸਰੀਰ 'ਚ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਅਤੇ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰੱਖਣ 'ਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੇਬ ਦੇ ਦੋ-ਤਿਹਾਈ ਫਾਈਬਰ ਇਸ ਦੇ ਛਿਲਕੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਵੇਰਸੇਟਿਨ ਨਾਮਕ ਐਂਟੀ-ਆਕਸੀਡੈਂਟ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ ਅਤੇ ਅਮਰੂਦ ਦੇ ਛਿਲਕੇ ਵੀ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਆਕਸੀਡੈਂਟਸ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਸਲਾਦ ਵਿੱਚ ਛਿੱਲਕੇ ਵਾਲੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ
ਖੀਰਾ, ਮੂਲੀ ਅਤੇ ਟਮਾਟਰ ਵਰਗੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਲਾਦ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਛਿੱਲ ਕੇ ਹੀ ਵਰਤਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਟਮਾਟਰ ਦੀ ਚਮੜੀ 'ਚ ਫਲੇਵੋਨੋਇਡ ਨਾਰਿੰਜੇਨਿਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸੋਜ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਗਾਜਰ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਰਤਾਂ 'ਚ ਬੀਟਾ-ਕੈਰੋਟੀਨ, ਫਾਈਬਰ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ, ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਵਰਗੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰਾਲ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ 'ਚ ਵੀ ਕਾਰਗਰ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਖੀਰੇ ਦਾ ਛਿਲਕਾ ਇਸ ਦਾ ਸਵਾਦ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਖ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਛਿੱਲ ਕੇ ਸਲਾਦ ਅਤੇ ਰਾਇਤਾ ਵਿਚ ਵਰਤਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਛਿਲਕੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਦੇ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਕੂੜੇ ਵਿਚ ਸੁੱਚ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਛਿੱਲਕੇ ਵਾਲੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ
ਆਲੂ ਦੇ ਛਿਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਇਰਨ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਵਰਗੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਡਾ. ਦਿਵਿਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਲੂ ਦੇ ਛਿਲਕਿਆਂ ਦੇ ਸਿਹਤ ਲਾਭਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ 'ਚ ਕਾਫੀ ਖੋਜਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ 'ਚ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਸਿਹਤ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼ਕਰਕੰਦੀ ਦੇ ਛਿਲਕੇ ਵਿੱਚ ਫਾਈਬਰ, ਬੀਟਾ ਕੈਰੋਟੀਨ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਈ, ਫੋਲੇਟ, ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਆਇਰਨ ਵਰਗੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਛਿਲਕੇ 'ਚ ਪਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਬੀਟਾ-ਕੈਰੋਟੀਨ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕੱਦੂ ਦੇ ਛਿਲਕਿਆਂ 'ਚ ਆਇਰਨ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ, ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਘਰਾਂ 'ਚ ਹਰੇ ਕੱਦੂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਛਿਲਕੇ ਦੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਪੀਲੇ ਕੱਦੂ ਦਾ ਛਿਲਕਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਮੋਟਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਇਸ ਦੀ ਛਿੱਲਕਾ ਕੱਢ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਬਿਹਤਰ ਸਿਹਤ ਦੇ ਲਈ ਫਿੱਟ ਟਿਪਸ!
