ETV Bharat / sukhibhava

Lung Inflammation: ਜੇ ਤੁਸੀ ਵੀ ਪੀਂਦੇ ਹੋ ਈ-ਸਿਗਰਟ ਤਾਂ ਹੋ ਜਾਵੋ ਸਾਵਧਾਨ, ਜਾਣੋ ਕਿਉਂ

ਬਰਮਿੰਘਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਐਰੋਨ ਸਕਾਟ ਅਤੇ ਸ਼ੌਨ ਥੀਨ ਨੇ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਕੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸੋਜ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ।

Lung Inflammation
Lung Inflammation
author img

By

Published : Mar 10, 2023, 1:50 PM IST

ਬਰਮਿੰਘਮ: ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਅਧਿਐਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸੋਜ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਾਇਲਟ ਅਧਿਐਨ, ਨਿਊਕਲੀਅਰ ਮੈਡੀਸਨ ਦੇ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਵੈਪਰਜ਼ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪੀਈਟੀ ਇਮੇਜਿੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਅਧਿਐਨ ਹੈ।

ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਹੁਣ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਾਧਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਗਲੋਬਲ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਜਾਂ ਵੇਪ ਮਾਰਕੀਟ ਮੁੱਲ 2013 ਵਿੱਚ USD 1.7 ਬਿਲੀਅਨ (GBP 1.4 ਬਿਲੀਅਨ) ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 2022 ਵਿੱਚ USD 24.6 ਬਿਲੀਅਨ (GBP 20.8 ਬਿਲੀਅਨ) ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਭਾਰੀ ਵਾਧਾ ਸਾਬਕਾ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਉਤਸ਼ਾਹ ਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮਿਡਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹਾਈ-ਸਕੂਲ ਦੇ 10 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਡਾਕਟਰਾਂ ਲਈ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਲਈ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ 'ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਤੰਬਾਕੂ ਸਿਗਰੇਟ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਲਈ ਇੱਕ ਸਹਾਇਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਦੇ ਅਸਲ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਬੂਤ ਵੱਡੀਆਂ ਤੰਬਾਕੂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਹਿੱਤਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਮਾੜੀ ਸਮਝ ਕਾਇਮ ਰਹੀ। ਇਹੀ ਆਰਥਿਕ ਰੁਚੀ ਅੱਜ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਾਰੇ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਸਬੂਤਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਵਿਟਰੋ ਵਿੱਚ ਇਮਿਊਨ ਸੈੱਲਾਂ 'ਤੇ ਭਾਫ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਯੋਗ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਮਿਊਨ ਸੈੱਲ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਜਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੈਕਰੋਫੈਜ, ਇਮਿਊਨ ਸੈੱਲ ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੋਜਸ਼ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਨੂੰ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੇ ਭਾਫ਼ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਸੋਜਸ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਇਸ ਨਵੀਨਤਮ ਪਾਇਲਟ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਵੇਪ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ, ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸੋਜ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਪੋਜ਼ੀਟਰੋਨ ਐਮੀਸ਼ਨ ਟੋਮੋਗ੍ਰਾਫੀ ਇਮੇਜਿੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਟਰੇਸਰ ਦੇ ਅਣੂਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਨਿਦਾਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਟਰੇਸਰ ਨੇ ਇੱਕ ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਜਿਸਨੂੰ ਇੰਡਿਊਸੀਬਲ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਆਕਸਾਈਡ ਸਿੰਥੇਜ਼ ਜਾਂ iNOS ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਆਕਸਾਈਡ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਸਥਮਾ ਅਤੇ ਕ੍ਰੋਨਿਕ ਔਬਸਟਰਕਟਿਵ ਪਲਮਨਰੀ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਆਈਐਨਓਐਸ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ, ਵਾਸ਼ਪਾਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਟਰੇਸਰ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਗੈਰ-ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਆਮ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ iNOS ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਪਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਜ ਦੇ ਖੂਨ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੇਖਿਆ। ਪਰ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਇਹ ਨਤੀਜੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਜੋ ਨਿਯਮਤ ਸਿਗਰਟ ਪੀਂਦੇ ਹਨ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਮਾੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪਰ ਇਹ ਖੋਜਾਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹਨ?: ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਲਈ ਇਹ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਅਧਿਐਨ ਸੀ। ਪੰਜ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਉਪਭੋਗਤਾ, ਪੰਜ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਪੰਜ ਲੋਕ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਸਿਗਰਟ ਜਾਂ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਨਹੀਂ ਪੀਤੀ ਸੀ। ਇਹਨਾਂ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅੰਕੜੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਤਰਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੁਆਦਾਂ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਫ਼ ਦੇ ਬੱਦਲਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦਾ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰਾ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਪਕਰਣ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਾਪਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਤੰਬਾਕੂ ਸਿਗਰੇਟ ਦੇ ਉਲਟ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਕੋਲ ਇਹ ਮਾਪਣ ਦਾ ਕੋਈ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿੰਨੀ ਵੇਪ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਸਭ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਉਪਭੋਗਤਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰੀ ਉਪਭੋਗਤਾ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਹਲਕੇ ਉਪਭੋਗਤਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਧਿਐਨ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਮਿਊਨ ਸੈੱਲਾਂ 'ਤੇ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੇ ਭਾਫ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨਾਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਬੂਤਾਂ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਭਾਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ ਜੋ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਾਸ਼ਪ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਖਤਰੇ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਇੱਥੇ ਵਧੇਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਰ-ਘਰ ਸੁਨੇਹਾ ਹੈ ਕਿ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਪੀਣ ਨਾਲ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੀ ਉਪਯੋਗਤਾ ਇੱਕ ਵਧੇਰੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਕੁਝ ਇਲਾਜ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਲੜਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਲਾਗਤ-ਲਾਭ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਲਾਭ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਸਹੀ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸਹੀ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਤੰਬਾਕੂ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਓਪੀਡੀ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀਆਂ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੀ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਦਰਾਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸਿਗਰਟ ਛੱਡਣ ਲਈ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਸਹੀ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨਿਕੋਟੀਨ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਛੱਡਣਾ ਅੰਤਮ ਟੀਚਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: WHO Report: ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਸੰਤੁਲਿਤ ਵਰਤੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਚਾ ਸਕਦੀ ਕਈ ਜਾਨਲੇਵਾ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ

ਬਰਮਿੰਘਮ: ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਅਧਿਐਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸੋਜ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਾਇਲਟ ਅਧਿਐਨ, ਨਿਊਕਲੀਅਰ ਮੈਡੀਸਨ ਦੇ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਵੈਪਰਜ਼ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪੀਈਟੀ ਇਮੇਜਿੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਅਧਿਐਨ ਹੈ।

ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਹੁਣ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਾਧਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਗਲੋਬਲ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਜਾਂ ਵੇਪ ਮਾਰਕੀਟ ਮੁੱਲ 2013 ਵਿੱਚ USD 1.7 ਬਿਲੀਅਨ (GBP 1.4 ਬਿਲੀਅਨ) ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 2022 ਵਿੱਚ USD 24.6 ਬਿਲੀਅਨ (GBP 20.8 ਬਿਲੀਅਨ) ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਭਾਰੀ ਵਾਧਾ ਸਾਬਕਾ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਉਤਸ਼ਾਹ ਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮਿਡਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹਾਈ-ਸਕੂਲ ਦੇ 10 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਡਾਕਟਰਾਂ ਲਈ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਲਈ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ 'ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਤੰਬਾਕੂ ਸਿਗਰੇਟ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਲਈ ਇੱਕ ਸਹਾਇਤਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਦੇ ਅਸਲ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਬੂਤ ਵੱਡੀਆਂ ਤੰਬਾਕੂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਹਿੱਤਾਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਮਾੜੀ ਸਮਝ ਕਾਇਮ ਰਹੀ। ਇਹੀ ਆਰਥਿਕ ਰੁਚੀ ਅੱਜ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਾਰੇ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਸਬੂਤਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਵਿਟਰੋ ਵਿੱਚ ਇਮਿਊਨ ਸੈੱਲਾਂ 'ਤੇ ਭਾਫ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਯੋਗ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਮਿਊਨ ਸੈੱਲ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਜਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੈਕਰੋਫੈਜ, ਇਮਿਊਨ ਸੈੱਲ ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸੋਜਸ਼ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਨੂੰ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੇ ਭਾਫ਼ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਸੋਜਸ਼ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਇਸ ਨਵੀਨਤਮ ਪਾਇਲਟ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਵੇਪ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ, ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸੋਜ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਪੋਜ਼ੀਟਰੋਨ ਐਮੀਸ਼ਨ ਟੋਮੋਗ੍ਰਾਫੀ ਇਮੇਜਿੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਟਰੇਸਰ ਦੇ ਅਣੂਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਨਿਦਾਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਟਰੇਸਰ ਨੇ ਇੱਕ ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਜਿਸਨੂੰ ਇੰਡਿਊਸੀਬਲ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਆਕਸਾਈਡ ਸਿੰਥੇਜ਼ ਜਾਂ iNOS ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਆਕਸਾਈਡ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਸਥਮਾ ਅਤੇ ਕ੍ਰੋਨਿਕ ਔਬਸਟਰਕਟਿਵ ਪਲਮਨਰੀ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਆਈਐਨਓਐਸ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ, ਵਾਸ਼ਪਾਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਟਰੇਸਰ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਗੈਰ-ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਆਮ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ iNOS ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਪਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਜ ਦੇ ਖੂਨ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੇਖਿਆ। ਪਰ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਇਹ ਨਤੀਜੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਜੋ ਨਿਯਮਤ ਸਿਗਰਟ ਪੀਂਦੇ ਹਨ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਮਾੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪਰ ਇਹ ਖੋਜਾਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹਨ?: ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਲਈ ਇਹ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਅਧਿਐਨ ਸੀ। ਪੰਜ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਉਪਭੋਗਤਾ, ਪੰਜ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਪੰਜ ਲੋਕ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਸਿਗਰਟ ਜਾਂ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਨਹੀਂ ਪੀਤੀ ਸੀ। ਇਹਨਾਂ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅੰਕੜੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਡੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਤਰਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੁਆਦਾਂ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਭਾਫ਼ ਦੇ ਬੱਦਲਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦਾ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰਾ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਪਕਰਣ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਾਪਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਤੰਬਾਕੂ ਸਿਗਰੇਟ ਦੇ ਉਲਟ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਕੋਲ ਇਹ ਮਾਪਣ ਦਾ ਕੋਈ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿੰਨੀ ਵੇਪ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਸਭ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਉਪਭੋਗਤਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰੀ ਉਪਭੋਗਤਾ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਹਲਕੇ ਉਪਭੋਗਤਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਧਿਐਨ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਮਿਊਨ ਸੈੱਲਾਂ 'ਤੇ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੇ ਭਾਫ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨਾਲ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਬੂਤਾਂ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਭਾਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ ਜੋ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਾਸ਼ਪ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਖਤਰੇ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਇੱਥੇ ਵਧੇਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਰ-ਘਰ ਸੁਨੇਹਾ ਹੈ ਕਿ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਪੀਣ ਨਾਲ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਫੇਫੜਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੀ ਉਪਯੋਗਤਾ ਇੱਕ ਵਧੇਰੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਕੁਝ ਇਲਾਜ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਲੜਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਲਾਗਤ-ਲਾਭ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਲਾਭ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਸਹੀ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸਹੀ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਤੰਬਾਕੂ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਓਪੀਡੀ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀਆਂ ਤੰਬਾਕੂਨੋਸ਼ੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੀ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਦਰਾਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸਿਗਰਟ ਛੱਡਣ ਲਈ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਸਹੀ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਜਾਪਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਈ-ਸਿਗਰੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨਿਕੋਟੀਨ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਛੱਡਣਾ ਅੰਤਮ ਟੀਚਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: WHO Report: ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਸੰਤੁਲਿਤ ਵਰਤੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਚਾ ਸਕਦੀ ਕਈ ਜਾਨਲੇਵਾ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.