ਮੌਨਸੂਨ ਦਾ ਮੌਸਮ, ਭਾਰੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਤੇ ਉਸ ਉੱਤੋਂ ਕੋਰੋਨਾ। ਬਾਰਿਸ਼ ਦਾ ਮੌਸਮ ਉਂਝ ਹੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸੀਜ਼ਨ ਕਹਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਕੋਰੋਨਾ ਤੇ ਮੌਸਮੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀ ਸਮਾਨਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਡਰ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਧਾਰਣ ਸਦੀ ਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਭਰਮਿਤ ਤੇ ਚਿੰਤਤ ਲੋਕਾਂ ਇਸ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਫਸ ਕੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣ ਜਾਂ ਨਾ। ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਇਸ ਡਰ ਤੇ ਭਰਮ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸੀਨੀਅਰ ਫਿਜੀਸ਼ੀਅਨ (ਐਮਬੀਬੀਐਸ, ਐਮਡੀ) ਡਾ. ਸੰਜੇ ਜੈਨ ਨਾਲ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੁੱਖੀਭਾਵਾ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ।
ਸਮਾਨ ਲੱਛਣਾਂ ਕਾਰਨ ਉਲਝਣ ਵਿੱਚ ਲੋਕ
ਡਾ. ਸੰਜੇ ਜੈਨ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੋਵਿਡ-19 ਤੇ ਮੌਸਮੀ ਲਾਗ ਵਰਗੀਆਂ ਫਲੂ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹਨ। ਦੋਵਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਸ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਡੀ ਸਾਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੇ ਫਿਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੌਸਮੀ ਲਾਗਾਂ ਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਲੱਛਣ ਜੋ ਸਮਾਨ ਹਨ, ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:
- ਗਲ਼ੇ ਵਿੱਚ ਦਰਦ
- ਬਲਗਮ
- ਬੁਖ਼ਾਰ
- ਸਰੀਰ ਟੁੱਟਣਾ ਤੇ ਦਰਦ
- ਕਮਜ਼ੋਰੀ
- ਨੱਕ ਦਾ ਵਗਣਾ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਲੱਛਣ ਕੋਰੋਨਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਨਾਲ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਆਦ ਅਤੇ ਗੰਧ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਨਾ ਕਰ ਸਕਣਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਕਈ ਵਾਰ ਸਧਾਰਣ ਫਲੂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਲਾਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਵਧਣਾ
ਡਾ. ਜੈਨ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਧਾਰਣ ਫਲੂ ਜਾਂ ਮੌਸਮੀ ਲਾਗ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਫ਼ੈਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ `ਤੇ ਇੱਕ ਤੋਂ 4 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜਾਂ ਦਵਾਈ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਰੀਜ਼ ਅਨੁਸਾਰ 2 ਤੋਂ 3 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਠੀਕ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੌਸਮੀ ਫਲੂ ਸੱਤ ਤੋਂ ਦੱਸ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉੱਥੇ ਹੀ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪੰਜ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਹੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਬਿਮਾਰੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਤੇ ਰੋਕਥਾਮ (ਐਸਆਈਡੀਸੀ) ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਜ ਦਿਨ ਤੱਕ ਲੱਛਣਾਂ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਜਾਂਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਰੋਗੀ ਨੂੰ ਕੋਰੋਨਾ ਜਾਂਚ ਦੇ ਲਈ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਲਾਗ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਫੈਲ ਸਕਦੀ ਹੈ
ਕੋਰੋਨਾ ਤੇ ਫਲੂ ਦੋਵੇਂ ਫੈਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਦੋਵਾਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਅੰਤਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਧਾਰਣ ਫਲੂ ਵਿੱਚ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਮਰੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਚੰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਲਾਗ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਥੇ ਹੀ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕੋਈ ਵੀ ਸੰਕਰਮਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਗ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਡਾ. ਜੈਨ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਲਾਗ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਫੈਲੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਦੁਆਰਾ ਫਲੂ ਵਿੱਚ ਛਿੱਕ ਮਾਰ ਕੇ ਜਾਂ ਆਮ ਫਲੂ ਵਿੱਚ ਖੰਘ ਨਾਲ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਕੋਰੋਨਾ ਵਿੱਚ ਲਾਗ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਤੇ ਇਸ ਤੋਂ 1 ਮੀਟਰ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣ ਨਾਲ ਫੈਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਆਮ ਫਲੂ ਵਿੱਚ, ਮਰੀਜ਼ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਜਾਂ ਦਸ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਸੰਕਰਮਿਤ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸੰਕਰਮਣ 14 ਤੋਂ 21 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕੁਆਰੰਟਾਈਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਡਾ. ਜੈਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਅਸੀਂ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ 60 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗ, ਜਾਂ ਉਹ ਲੋਕ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਾਹ ਦੀ ਨਾਲੀ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਸੰਕਰਮਣ ਪ੍ਰਤੀ ਵਧੇਰੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਲੋਕ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਲੜਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਘੱਟ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਗ ਲੱਗਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧੇਰੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਲਾਗ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਠੀਕ ਹੋਣ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਿਰਫ ਇਹ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਠੀਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਿਲਕੁਲ ਆਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਪਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ, ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਉਸਦੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਕੋਰੋਨਾ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਨ
ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਅੰਗਾਂ ਉੱਤੇ ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਰੀਰਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਨਮੂਨੀਆ, ਸਾਹ ਦੀ ਨਾਲੀ ਦੀ ਦਿੱਕਤ, ਗੁਰਦੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਭਰਨਾ, ਹਾਰਟ ਫੇਲ ਹੋਣਾ, ਸੇਪਸਿਸ, ਮਲਟੀਪਲ ਅੰਗਾਂ ਦਾ ਫੇਲ ਹੋਣਾ, ਦਿਮਾਗ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।
ਜਾਂਚ ਕਦੋਂ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?
ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੋਕ ਕੋਰੋਨਾ ਅਤੇ ਫਲੂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਉਲਝ ਕੇ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਡਾ. ਜੈਨ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਗਲਾ ਖ਼ਰਾਬ ਤੇ ਸਰਦੀ ਵਰਗੇ ਫਲੂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ 48 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਸੁਧਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
