ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਸਾਨੂੰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਅਤੇ ਬੁਰਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੰਦ ਟੁੱਟ ਜਾਣਗੇ। ਪਰ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਸਫ਼ਾਈ ਨਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦੰਦ ਸੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਸੂੜਿਆਂ ਦੀ ਸੋਜ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ ਬਹੁਤ ਤੀਬਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਸ ਦਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਦੰਦਾਂ ਅਤੇ ਮਸੂੜਿਆਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਬੀਮਾਰੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕੀ ਹੈ ਗਿੰਗੀਵਾਈਟਿਸ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆਂ?: ਗਿੰਗੀਵਾਈਟਿਸ ਦੰਦਾਂ ਅਤੇ ਮਸੂੜਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੂੰਹ ਦੀ ਮਾੜੀ ਸਫਾਈ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਹੀ ਸਫਾਈ ਦੀ ਘਾਟ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਵਾਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਾਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਵੀ ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਗਿੰਗੀਵਾਈਟਿਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਚੁੱਪ ਰੋਗ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਲੱਛਣ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੇ। ਪਰ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਦੰਦਾਂ ਅਤੇ ਮਸੂੜਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀਆਂ ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਗਿੰਗੀਵਾਈਟਿਸ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ: ਡਾ: ਸੂਰਜ ਭਰਤਾਰੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਦੰਦਾਂ 'ਤੇ ਪਲੇਕ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਅਤੇ ਐਲਰਜੀ, ਬੈਕਟੀਰੀਆ, ਵਾਇਰਲ ਅਤੇ ਫੰਗਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਕਾਰਨ ਗਿੰਗੀਵਾਈਟਿਸ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਵੀ ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- ਮੂੰਹ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਸ਼ੂਗਰ।
- ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਲਾਰ ਘੱਟ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਕਾਰਨ।
- ਕੁਝ ਜੈਨੇਟਿਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਹਾਲਤਾਂ ਕਾਰਨ।
- ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ ਦੀ ਕਮੀ।
- ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣਾ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੌਫੀ ਪੀਣਾ।
- ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਗਲਤ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਲੋੜ ਤੋਂ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ।
- ਮਾਹਵਾਰੀ ਜਾਂ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ।
Gingivitis ਦੇ ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ gingivitis ਦੇ ਲੱਛਣ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜਦੋਂ ਇਸ ਕਾਰਨ ਮਸੂੜਿਆਂ 'ਚ ਹਲਕੀ ਸੋਜ, ਲਾਲੀ, ਦਰਦ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਜਾਂ ਮਸੂੜਿਆਂ 'ਚ ਹਲਕਾ ਜਿਹਾ ਖੂਨ ਆਉਣਾ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆ ਗੰਭੀਰ ਹੋਣ ਤੱਕ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ। ਕਈ ਵਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਇਹ ਅਣਗਹਿਲੀ ਅਤੇ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਪੀਰੀਅਡੋਨਟਾਈਟਸ ਜਾਂ ਦੰਦਾਂ ਅਤੇ ਮਸੂੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। gingivitis ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਇਸਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦੇ ਵਧਣ ਤੱਕ ਦੇਖੇ ਗਏ ਕੁਝ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਲੱਛਣ ਜਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:-
- ਮਸੂੜਿਆਂ ਦੀ ਲਾਲੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਜਾਂ ਵੱਧ ਸੋਜ।
- ਬਦਬੂ।
- ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਜਾਂ ਬੁਰਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਸੂੜਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ।
- ਮਸੂੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੇ ਚਟਾਕ ਦੀ ਦਿੱਖ।
- ਕੁਝ ਵੀ ਖਾਂਦੇ ਜਾਂ ਚਬਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਦੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਹੋਣਾ।
- ਦੰਦਾਂ ਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ ਜਾਂ ਹਿੱਲਣਾ। ਜੇਕਰ ਸਮੱਸਿਆ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹੈ ਤਾਂ ਦੰਦ ਡਿੱਗ ਵੀ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਗਿੰਗੀਵਾਈਟਿਸ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ: ਡਾ: ਸੂਰਜ ਭਰਤਾਰੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖ ਕੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਗਿੰਗੀਵਾਈਟਿਸ ਸਗੋਂ ਦੰਦਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਇਲਾਜ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਦੰਦਾਂ ਜਾਂ ਮਸੂੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲੈਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਮੱਸਿਆ ਵਧਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। gingivitis ਜਾਂ periodontitis ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਆਮ ਜਾਂਚ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਵਾਰ ਦੰਦਾਂ ਦਾ ਐਕਸ-ਰੇ ਕਰਵਾਉਣਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਦੰਦਾਂ 'ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਰੋਗਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਗਿੰਗੀਵਾਈਟਿਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿਚ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਵਿਚ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਵੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਓ।
- ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਬੁਰਸ਼ ਕਰੋ।
- ਸਿਰਫ਼ ਡਾਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਟੁੱਥਪੇਸਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
- ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫਲਾਸਿੰਗ ਕਰੋ।
- ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਉੱਚ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਸਮੱਗਰੀ, ਉੱਚ ਖੰਡ, ਉੱਚ ਨਮਕ ਅਤੇ ਉੱਚ ਤੇਲ ਅਤੇ ਮਸਾਲਿਆਂ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਆਪਣੀ ਨਿਯਮਤ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਾਓ ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਪੀਓ।
- gingivitis ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰਵਾਉਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ ਦੰਦਾਂ 'ਤੇ ਜਮ੍ਹਾ ਪਲੇਕ ਨੂੰ ਹਟਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਦੰਦਾਂ ਅਤੇ ਮਸੂੜਿਆਂ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਸਫਾਈ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਸਗੋ ਕਈ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਰਾਹਤ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।
- ਇਲਾਜ ਲਈ ਦੱਸੀ ਗਈ ਦਵਾਈ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਲੈਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਦਵਾਈ ਦਾ ਕੋਰਸ ਅੱਧ ਵਿਚਕਾਰ ਨਹੀਂ ਛੱਡਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਮੁੜ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
