ETV Bharat / sukhibhava

Yoga Asana: ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਰੋ ਇਹ ਯੋਗ ਆਸਣ ਅਤੇ ਆਸਣ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਰੱਖੋ ਧਿਆਨ - health tips

ਥਾਇਰਾਇਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਛਣਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਯੋਗਾ ਦਾ ਨਿਯਮਤ ਅਭਿਆਸ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

Yoga Asana
Yoga Asana
author img

By

Published : Jul 19, 2023, 10:12 AM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਥਾਇਰਾਇਡ ਇੱਕ ਆਮ ਹਾਰਮੋਨ-ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਾਰਨ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਹਰ ਕੇਸ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਅਸਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਥਾਇਰਾਇਡ ਦਾ ਪੱਧਰ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।

ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਯੋਗ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਮਦਦਗਾਰ: ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਯੋਗ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਯੋਗਾ ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦਗਾਰ: ਬੰਗਲੌਰ ਸਥਿਤ ਯੋਗਾ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਫਿਟਨੈਸ ਇੰਸਟ੍ਰਕਟਰ ਮੀਨੂ ਵਰਮਾ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਹੈ ਕਿ ਥਾਇਰਾਇਡ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਯੋਗਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਥਕਾਵਟ, ਭਾਰ ਘਟਣਾ ਜਾਂ ਵਧਣਾ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਊਰਜਾ, ਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਘੱਟ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਥਾਇਰਾਇਡ ਹਾਰਮੋਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੁਲਨ ਅਨਿਯਮਿਤ ਮਾਹਵਾਰੀ ਜਾਂ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੱਛਣਾਂ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਯੋਗ ਆਸਣਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਯੋਗਾ ਆਸਣ ਥਾਇਰਾਇਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਥਾਇਰਾਇਡ ਫੰਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਯੋਗ ਆਸਣਾਂ ਦਾ ਨਿਯਮਤ ਅਭਿਆਸ ਥਾਇਰਾਇਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਯੋਗ ਆਸਣ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

Marjariasana:

  1. ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਜਰਾਸਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠੋ।
  2. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਟ 'ਤੇ ਗੋਢਿਆਂ ਦੇ ਭਾਰ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਟਿਕਾਓ ਅਤੇ ਗੋਡਿਆਂ ਦੇ ਭਾਰ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਜਾਓ।
  3. ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਇੱਕ ਮੇਜ਼ ਵਰਗੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
  4. ਹੁਣ ਸਾਹ ਛੱਡਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਖਿੱਚੋ।
  5. ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਤੱਕ ਸਿਰ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਵੱਲ ਰੱਖ ਕੇ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪੁਰਾਣੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਓ।

Halasana:

  1. ਇਸ ਆਸਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਯੋਗਾ ਮੈਟ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਪਿੱਠ ਦੇ ਭਾਰ ਲੇਟ ਜਾਓ।
  2. ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਰੱਖੋ, ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਹਥੇਲੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਰਹਿਣ।
  3. ਹੁਣ ਗੋਡਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਦੋਵੇਂ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਹਵਾ ਵਿਚ ਚੁੱਕੋ।
  4. ਇਸ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਦੇ ਪਿਛੇ ਅਤੇ ਥੱਲੇ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਕਮਰ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਉੱਚਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਕਮਰ 'ਤੇ ਮਦਦ ਲਈ ਹੱਥਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਵੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ।
  5. ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।
  6. ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਤੁਹਾਡੇ ਗੋਡੇ ਨਹੀਂ ਝੁਕਣੇ ਚਾਹੀਦੇ।
  7. 10-30 ਸਕਿੰਟ ਲਈ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹੋ।
  8. ਇਸ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ 5-10 ਵਾਰ ਦੁਹਰਾਓ।

ਭੁਜੰਗਾਸਨ:

  1. ਇਸ ਆਸਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਯੋਗਾ ਮੈਟ 'ਤੇ ਪੇਟ ਦੇ ਭਾਰ ਲੇਟ ਜਾਓ।
  2. ਹੁਣ ਆਪਣੀਆਂ ਹਥੇਲੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੋਢਿਆਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਅਤੇ ਕੂਹਣੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਰੱਖੋ।
  3. ਹੁਣ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਪਣੀ ਹਥੇਲੀ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਦਬਾਉਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਸਿਰ, ਮੋਢੇ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਨੂੰ ਜਿੰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ ਉੱਚਾ ਕਰੋ।
  4. 5-10 ਸਕਿੰਟ ਲਈ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹੋ।
  5. ਫਿਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਾਹ ਛੱਡੋ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਵਾਪਸ ਆਓ।

Ustrasana:

  1. ਇਸ ਆਸਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਯੋਗਾ ਮੈਟ 'ਤੇ ਗੋਡਿਆਂ ਦੇ ਭਾਰ ਬੈਠੋ।
  2. ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਗੋਡਿਆਂ ਦੇ ਭਾਰ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਵੋ। ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਤੁਹਾਡੀ ਕਮਰ, ਮੋਢੇ ਅਤੇ ਗੋਡੇ ਇਕ ਸਿੱਧੀ ਲਾਈਨ ਵਿਚ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
  3. ਹੁਣ ਪਿੱਛੇ ਝੁੱਕਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਵੱਲ ਲਿਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਸੱਜੀ ਹਥੇਲੀ ਨੂੰ ਸੱਜੀ ਅੱਡੀ 'ਤੇ ਅਤੇ ਖੱਬੀ ਹਥੇਲੀ ਨੂੰ ਖੱਬੀ ਅੱਡੀ 'ਤੇ ਰੱਖੋ।
  4. ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਪਿੱਛੇ ਝੁਕਦੇ ਸਮੇਂ ਗਰਦਨ ਨੂੰ ਝਟਕਾ ਨਾ ਲੱਗੇ।
  5. ਕੁਝ ਦੇਰ ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਰਹੋ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਰਹੋ।
  6. ਹੁਣ ਲੰਬੇ ਡੂੰਘੇ ਸਾਹ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਵਾਪਸ ਜਾਓ।
  7. ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਪੰਜ ਤੋਂ ਸੱਤ ਵਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ: ਮੀਨੂੰ ਵਰਮਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਆਸਣ ਕੁਝ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਜਿਤ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਯੋਗਾ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਟ੍ਰੇਨਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਰੀਰਕ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਸਥਿਤੀਆਂ ਜਾਂ ਵਿਗਾੜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਯੋਗਾ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਟ੍ਰੇਨਰ ਤੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇਕਰ ਯੋਗ ਆਸਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਸਿੱਖਿਅਤ ਟ੍ਰੇਨਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਹਾਦਸਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਆਸਣ ਥਾਇਰਾਈਡ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਚ ਹੀ ਲਾਭ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਯਾਨੀ ਇਸ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ ਥਾਇਰਾਇਡ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੀਮਾਰੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਇਸ ਦਾ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਯੋਗਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ, ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ, ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਅਪਨਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਥਾਇਰਾਇਡ ਇੱਕ ਆਮ ਹਾਰਮੋਨ-ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਾਰਨ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਹਰ ਕੇਸ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਅਸਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਥਾਇਰਾਇਡ ਦਾ ਪੱਧਰ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।

ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਯੋਗ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਮਦਦਗਾਰ: ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਯੋਗ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਯੋਗਾ ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦਗਾਰ: ਬੰਗਲੌਰ ਸਥਿਤ ਯੋਗਾ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਫਿਟਨੈਸ ਇੰਸਟ੍ਰਕਟਰ ਮੀਨੂ ਵਰਮਾ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਹੈ ਕਿ ਥਾਇਰਾਇਡ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਯੋਗਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਥਾਇਰਾਇਡ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਥਕਾਵਟ, ਭਾਰ ਘਟਣਾ ਜਾਂ ਵਧਣਾ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਊਰਜਾ, ਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਘੱਟ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਥਾਇਰਾਇਡ ਹਾਰਮੋਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੁਲਨ ਅਨਿਯਮਿਤ ਮਾਹਵਾਰੀ ਜਾਂ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੱਛਣਾਂ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਯੋਗ ਆਸਣਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਯੋਗਾ ਆਸਣ ਥਾਇਰਾਇਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਥਾਇਰਾਇਡ ਫੰਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਯੋਗ ਆਸਣਾਂ ਦਾ ਨਿਯਮਤ ਅਭਿਆਸ ਥਾਇਰਾਇਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਯੋਗ ਆਸਣ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-

Marjariasana:

  1. ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਜਰਾਸਨ ਵਿੱਚ ਬੈਠੋ।
  2. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਟ 'ਤੇ ਗੋਢਿਆਂ ਦੇ ਭਾਰ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਟਿਕਾਓ ਅਤੇ ਗੋਡਿਆਂ ਦੇ ਭਾਰ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਜਾਓ।
  3. ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਇੱਕ ਮੇਜ਼ ਵਰਗੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
  4. ਹੁਣ ਸਾਹ ਛੱਡਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਖਿੱਚੋ।
  5. ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਤੱਕ ਸਿਰ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਵੱਲ ਰੱਖ ਕੇ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਪੁਰਾਣੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਓ।

Halasana:

  1. ਇਸ ਆਸਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਯੋਗਾ ਮੈਟ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਪਿੱਠ ਦੇ ਭਾਰ ਲੇਟ ਜਾਓ।
  2. ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਰੱਖੋ, ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਹਥੇਲੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਰਹਿਣ।
  3. ਹੁਣ ਗੋਡਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਦੋਵੇਂ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਹਵਾ ਵਿਚ ਚੁੱਕੋ।
  4. ਇਸ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਦੇ ਪਿਛੇ ਅਤੇ ਥੱਲੇ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਕਮਰ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਉੱਚਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਕਮਰ 'ਤੇ ਮਦਦ ਲਈ ਹੱਥਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਵੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ।
  5. ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ।
  6. ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਤੁਹਾਡੇ ਗੋਡੇ ਨਹੀਂ ਝੁਕਣੇ ਚਾਹੀਦੇ।
  7. 10-30 ਸਕਿੰਟ ਲਈ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹੋ।
  8. ਇਸ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ 5-10 ਵਾਰ ਦੁਹਰਾਓ।

ਭੁਜੰਗਾਸਨ:

  1. ਇਸ ਆਸਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਯੋਗਾ ਮੈਟ 'ਤੇ ਪੇਟ ਦੇ ਭਾਰ ਲੇਟ ਜਾਓ।
  2. ਹੁਣ ਆਪਣੀਆਂ ਹਥੇਲੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੋਢਿਆਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਅਤੇ ਕੂਹਣੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਛਾਤੀ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਰੱਖੋ।
  3. ਹੁਣ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਪਣੀ ਹਥੇਲੀ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਦਬਾਉਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਸਿਰ, ਮੋਢੇ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਨੂੰ ਜਿੰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ ਉੱਚਾ ਕਰੋ।
  4. 5-10 ਸਕਿੰਟ ਲਈ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਰਹੋ।
  5. ਫਿਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਾਹ ਛੱਡੋ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਵਾਪਸ ਆਓ।

Ustrasana:

  1. ਇਸ ਆਸਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਯੋਗਾ ਮੈਟ 'ਤੇ ਗੋਡਿਆਂ ਦੇ ਭਾਰ ਬੈਠੋ।
  2. ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਗੋਡਿਆਂ ਦੇ ਭਾਰ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਵੋ। ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਤੁਹਾਡੀ ਕਮਰ, ਮੋਢੇ ਅਤੇ ਗੋਡੇ ਇਕ ਸਿੱਧੀ ਲਾਈਨ ਵਿਚ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
  3. ਹੁਣ ਪਿੱਛੇ ਝੁੱਕਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਵੱਲ ਲਿਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਸੱਜੀ ਹਥੇਲੀ ਨੂੰ ਸੱਜੀ ਅੱਡੀ 'ਤੇ ਅਤੇ ਖੱਬੀ ਹਥੇਲੀ ਨੂੰ ਖੱਬੀ ਅੱਡੀ 'ਤੇ ਰੱਖੋ।
  4. ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਪਿੱਛੇ ਝੁਕਦੇ ਸਮੇਂ ਗਰਦਨ ਨੂੰ ਝਟਕਾ ਨਾ ਲੱਗੇ।
  5. ਕੁਝ ਦੇਰ ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਰਹੋ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਰਹੋ।
  6. ਹੁਣ ਲੰਬੇ ਡੂੰਘੇ ਸਾਹ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਵਾਪਸ ਜਾਓ।
  7. ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਪੰਜ ਤੋਂ ਸੱਤ ਵਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ: ਮੀਨੂੰ ਵਰਮਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਆਸਣ ਕੁਝ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਜਿਤ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਯੋਗਾ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਟ੍ਰੇਨਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਰੀਰਕ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਸਥਿਤੀਆਂ ਜਾਂ ਵਿਗਾੜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਯੋਗਾ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਟ੍ਰੇਨਰ ਤੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੇਕਰ ਯੋਗ ਆਸਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਸਿੱਖਿਅਤ ਟ੍ਰੇਨਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਹਾਦਸਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਆਸਣ ਥਾਇਰਾਈਡ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਚ ਹੀ ਲਾਭ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਯਾਨੀ ਇਸ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ ਥਾਇਰਾਇਡ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਬੀਮਾਰੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਇਸ ਦਾ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਯੋਗਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ, ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ, ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਅਪਨਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.