ETV Bharat / sukhibhava

ਬ੍ਰੇਨ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੱਖੋ ਮਰੀਜ਼ ਦਾ ਖਾਣਪਾਣ

ਇੱਕ ਆਮ ਆਦਮੀ ਜਾਂ ਦਰਸ਼ਕ ਲਈ ਇੱਕ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਮਰੀਜ਼ ਅਣਜਾਣ ਜਾਂ ਉਲਝਣ ਵਾਲਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਸਟ੍ਰੋਕ ਇੱਕ ਭਟਕਣਾ, ਸਮਝ ਅਤੇ ਚੇਤਨਾ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ (diet during brain stroke) ਨੂੰ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਬ੍ਰੇਨ ਸਟ੍ਰੋਕ
ਬ੍ਰੇਨ ਸਟ੍ਰੋਕ
author img

By

Published : Dec 22, 2022, 4:43 PM IST

ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਬ੍ਰੇਨ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਬ੍ਰੇਨ ਸਟ੍ਰੋਕ ਬ੍ਰੇਨ(brain stroke) ਦੀ ਇੱਕ ਨਿਊਰੋਲੌਜੀਕਲ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਮਰੀਜ਼ ਇੱਕ ਫੋਕਲ ਘਾਟ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੱਧੇ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਚੇਤਨਾ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ। ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਬ੍ਰੇਨ ਸਟ੍ਰੋਕ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਖੂਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਖੂਨ ਦੇ ਧੱਬੇ ਬਣਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ, ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਕਾਫੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ 40 ਅਤੇ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਬੁਢਾਪੇ 'ਤੇ ਧਮਨੀਆਂ ਸੁੰਗੜਨ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਧਮਨੀਆਂ ਦੇ ਤੰਗ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਖੂਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਸਹੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।

ਬ੍ਰੇਨ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੌਰਾਨ ਡਾਈਟ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ: ਡਾਈਟੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾ. ਸਾਰਿਕਾ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ''ਜੇਕਰ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਣੇ 'ਚ ਐਪਲ ਸਾਈਡਰ ਵਿਨੇਗਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਖੂਨ ਦੇ ਜੰਮਣ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਗਰਮ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਡਾਈਟ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਾਲਚੀਨੀ, ਅਦਰਕ ਅਤੇ ਕੱਚੀ ਹਲਦੀ ਖੂਨ ਦੇ ਗਤਲੇ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਲੋਕੀ ਅਤੇ ਸੂਪ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਡਾਈਟ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾੜ੍ਹੇ ਨੂੰ ਵੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।"

ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ 'ਚ ਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ : ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾ. ਸਾਰਿਕਾ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਣ 'ਤੇ ਪਾਲਕ ਦਾ ਸੇਵਨ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਹ ਸਟ੍ਰੋਕ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਬੇਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਟ੍ਰੋਕ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੇ ਧੱਬੇ ਨੂੰ ਵੀ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ 'ਚ ਗਰਮ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਮਰੀਜਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਤਲਿਆ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਮਿਰਚਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਨਮਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸੋਡੀਅਮ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਪੀਤਾ ਗਾਜਰ ਲੌਕੀ ਸਟ੍ਰੋਕ ਘਟਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ।"

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸੁਆਦ ਅਤੇ ਸੁੰਘਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਗੁਆ ਰਹੇ ਹਨ ਕੋਵਿਡ ਦੇ ਮਰੀਜ਼: ਅਧਿਐਨ

ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਬ੍ਰੇਨ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਬ੍ਰੇਨ ਸਟ੍ਰੋਕ ਬ੍ਰੇਨ(brain stroke) ਦੀ ਇੱਕ ਨਿਊਰੋਲੌਜੀਕਲ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਮਰੀਜ਼ ਇੱਕ ਫੋਕਲ ਘਾਟ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੱਧੇ ਹਿੱਸੇ 'ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਚੇਤਨਾ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ। ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਬ੍ਰੇਨ ਸਟ੍ਰੋਕ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਖੂਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਖੂਨ ਦੇ ਧੱਬੇ ਬਣਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ, ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਕਾਫੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ 40 ਅਤੇ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਬੁਢਾਪੇ 'ਤੇ ਧਮਨੀਆਂ ਸੁੰਗੜਨ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਧਮਨੀਆਂ ਦੇ ਤੰਗ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਖੂਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਸਹੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।

ਬ੍ਰੇਨ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੌਰਾਨ ਡਾਈਟ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ: ਡਾਈਟੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾ. ਸਾਰਿਕਾ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ''ਜੇਕਰ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਣੇ 'ਚ ਐਪਲ ਸਾਈਡਰ ਵਿਨੇਗਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਖੂਨ ਦੇ ਜੰਮਣ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਗਰਮ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਡਾਈਟ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਾਲਚੀਨੀ, ਅਦਰਕ ਅਤੇ ਕੱਚੀ ਹਲਦੀ ਖੂਨ ਦੇ ਗਤਲੇ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ 'ਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਲੋਕੀ ਅਤੇ ਸੂਪ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਡਾਈਟ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾੜ੍ਹੇ ਨੂੰ ਵੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।"

ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ 'ਚ ਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ : ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾ. ਸਾਰਿਕਾ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਟ੍ਰੋਕ ਵਰਗੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਣ 'ਤੇ ਪਾਲਕ ਦਾ ਸੇਵਨ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਹ ਸਟ੍ਰੋਕ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਬੇਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਟ੍ਰੋਕ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੇ ਧੱਬੇ ਨੂੰ ਵੀ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ 'ਚ ਗਰਮ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਮਰੀਜਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਤਲਿਆ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਮਿਰਚਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਨਮਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸੋਡੀਅਮ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਪੀਤਾ ਗਾਜਰ ਲੌਕੀ ਸਟ੍ਰੋਕ ਘਟਾਉਣ ਵਾਲਾ ਹੈ।"

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸੁਆਦ ਅਤੇ ਸੁੰਘਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਗੁਆ ਰਹੇ ਹਨ ਕੋਵਿਡ ਦੇ ਮਰੀਜ਼: ਅਧਿਐਨ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.