ETV Bharat / sukhibhava

Antacid: ਸਾਵਧਾਨ! ਐਸੀਡਿਟੀ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦਵਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ, ਜਾਣੋ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ - ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ

ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਐਸੀਡਿਟੀ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀ ਐਂਟੀਐਸਿਡ ਦਵਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਨੂੰ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਦਵਾਈ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਕੋਈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ, ਲਗਾਤਾਰ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਗਲਤ ਵਰਤੋਂ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

Antacid
Antacid
author img

By

Published : Apr 18, 2023, 1:55 PM IST

ਪੇਟ 'ਚ ਗੈਸ, ਐਸੀਡਿਟੀ ਜਾਂ ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅੱਜਕਲ ਆਮ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰ ਦੂਜੇ-ਤੀਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਪੇਟ ਵਿਚ ਐਸੀਡਿਟੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਣਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦਵਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਗੈਸ-ਐਸੀਡਿਟੀ ਹੋਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ, ਪਚਣ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਲੱਗਣ ਵਾਲਾ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ, ਕਿਸੇ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਐਲਰਜੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਦਵਾਈ ਦੇ ਸਾਈਡ ਇਫੈਕਟ ਕਾਰਨ ਵੀ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਗੈਸ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਐਂਟੀਸਾਈਡਜ਼ ਬਾਰੇ ਆਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਹਤ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣ ਜਾਂ ਆਮ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਪਰਚੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਰਤੋਂ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਲਤ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਕੰਮ: ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨਿਸਟ ਅਤੇ ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਰੁਸ਼ੇਲ ਜਾਰਜ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀ ਖੁਰਾਕ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਡੇ ਪਾਚਨ ਤੰਤਰ ਵਿਚ ਕੁਝ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਜੂਸ, ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਅਤੇ ਐਸਿਡ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਤੋਂ ਪੋਸ਼ਣ ਸੋਖ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਐਸਿਡ ਆਮ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੈਸ ਐਸੀਡਿਟੀ ਵਰਗੀ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਨਾਲ, ਬੇਵਕਤੀ ਖਾਣ ਨਾਲ, ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਦਵਾਈ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਪਾਚਨ ਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਐਸਿਡ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਐਸਿਡਿਟੀ ਹੋਣ 'ਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਇੱਕ ਪਲ ਲਈ ਜਾਂ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਜਲਨ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਗੈਸ, ਖੱਟਾ ਡਕਾਰ, ਪੇਟ ਫੁੱਲਣਾ ਜਾਂ ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਵਰਗੀ ਸਮੱਸਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਪਰ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਪੇਟ 'ਚ ਤੇਜ਼ਾਬ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਪੇਟ ਅਤੇ ਛਾਤੀ 'ਚ ਗੈਸ, ਜਲਨ ਅਤੇ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਹ ਪਾਚਨ ਤੰਤਰ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਛਾਲੇ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗੈਸਟਰੋ ਅਤੇ ਐਸੋਫੈਜਲ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਪੇਟ ਦੇ ਫੋੜੇ, ਗੈਸਟਰਾਈਟਸ ਜਾਂ ਪੇਟ ਦੀ ਸੋਜ, ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਜਲਨ, ਐਸਿਡ ਰੀਫਲਕਸ, ਜੀਆਰਡੀ ਜਾਂ ਪੇਪਟਿਕ ਅਲਸਰ ਅਤੇ ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਦਵਾਈ ਲਿਖਦੇ ਹਨ।

ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦਵਾਈ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲੱਬਧ: ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਐਸਿਡ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਜਾਂ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦਵਾਈ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਜੈੱਲ, ਸ਼ਰਬਤ, ਗੋਲੀਆਂ, ਫਲਾਂ ਦੇ ਲੂਣ ਅਤੇ ਪਾਊਡਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਐਲੋਪੈਥਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ, ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਸੋਡੀਅਮ ਬਾਈਕਾਰਬੋਨੇਟ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਲੂਣ ਅਤੇ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਤੋਂ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਐਸਿਡ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ pH ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਬੇਅਸਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ: ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਜਨਰਲ ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾਕਟਰ ਰਾਜੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਐਂਟੀਸਾਈਡਜ਼ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ, ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਜਾਂ ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਕਈ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪਾਚਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਰਸਾਂ ਦੇ ਗਠਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆਵਾਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸਗੋਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦਵਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ: ਡਾਕਟਰ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਹੀ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸਮੱਸਿਆ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਕਟਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵੀ ਪੂਰਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਂਟਾਸੀਡ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਵਾਈ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਤੱਤਾਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੰਜੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੂੰ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲੈਣ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਖਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਲਤ ਲੱਗਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਪੀ.ਪੀ.ਈ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀ-ਐਸਿਡ ਡਰੱਗਜ਼ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਆਦੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਹਨ:

  1. ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣਾ ਸਾਡੀ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਿਡਨੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੇ ਅਵਸ਼ੋਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
  2. ਜ਼ਿਆਦਾ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਖਾਣ ਨਾਲ ਪੇਟ ਵਿਚ ਐਸਿਡ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਾ ਸਰਗਰਮ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਚਨ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਜੇਕਰ ਪਚਿਆ ਹੋਇਆ ਜਾਂ ਘੱਟ ਭੋਜਨ ਅੰਤੜੀਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਅੰਤੜੀਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਰੋਗ ਜਾਂ IBS ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  3. ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡਜ਼ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ ਦਾ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾਪਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  4. ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੈਣ ਨਾਲ ਗੁਰਦਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਡਾਇਰੀਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਆਇਰਨ ਦਾ ਸੋਖਣ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹੀਮੋਗਲੋਬਿਨ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੀ ਘੱਟ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  5. ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੋਡੀਅਮ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।
  6. ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਆਦਿ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

antacids ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ: Antacids ਦੇ ਕੁਝ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:

  1. ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ।
  2. ਸਾਹ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ।
  3. ਸਰੀਰ ਦੇ ਦਰਦ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਰਦ ਬਾਹਾਂ ਤੋਂ ਮੋਢਿਆਂ ਜਾਂ ਜਬਾੜੇ ਤੱਕ ਫੈਲਣਾ ਅਤੇ ਗਰਦਨ ਅਤੇ ਪਿੱਠ ਵਿੱਚ ਦਰਦ।
  4. ਉਲਟੀਆਂ ਜਾਂ ਮਤਲੀ।
  5. ਕਬਜ਼।
  6. ਦਸਤ।
  7. ਗੈਸ।
  8. ਲੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਜਾਂ ਦਰਦ ਆਦਿ।

ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ: ਡਾਕਟਰ ਰਾਜੇਸ਼ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੁਝ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਰਭਵਤੀ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ, ਕਿਸੇ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕ, 12 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ, ਬਹੁਤ ਬਜ਼ੁਰਗ ਲੋਕ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਜਾਂ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕ, ਉਹ ਲੋਕ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਕਰਵਾਈ ਹੈ ਜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਦਵਾਈ ਹੈ ਜਾਂ ਫ਼ਿਰ ਕਿਸੇ ਦਵਾਈ ਦਾ ਕੋਰਸ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਆਦਿ।

ਡਾਕਟਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਕੋਈ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਐਂਟੀਸਾਈਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮ ਦੇ ਤੱਤ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਕੋਈ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣਾ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਦੋਵਾਂ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਿਆਦਾ ਐਸਿਡ ਉਤਪਾਦਨ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਬੇਅਰਾਮੀ ਦੇ ਕੁਝ ਲੱਛਣਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਪੇਟ ਦਰਦ ਜਾਂ ਜਲਨ ਦਾ ਸਿਰਫ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣਾ ਹੀ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੈਸ ਜਾਂ ਐਸੀਡਿਟੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਵੈ-ਇਲਾਜ ਦੀ ਬਜਾਏ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਐਂਟੀਸਾਈਡਜ਼ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੁਝ ਜਾਣਕਾਰੀ: ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੋਜਾਂ ਵਿਚ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਕੁਝ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੂਨ 2016 ਵਿੱਚ ਫੂਡ ਐਂਡ ਡਰੱਗ ਐਡਮਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਐਸਪਰੀਨ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡਸ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਐਸਪਰੀਨ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਯੂਐਸ ਨੇ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਵਿੱਚ ਕਾਰਸੀਨੋਜਨਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਰੈਨਿਟੀਡੀਨ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਐਂਟੀਸਾਈਡਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟਰੇਟ ਮਿਥਾਇਲ ਮਾਈਨ ਦੇ ਪਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਂਸਰ 'ਤੇ ਖੋਜ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਜੰਸੀ ਦੁਆਰਾ NDMA ਨੂੰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵੀ ਕਾਰਸਿਨੋਜਨ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਤੁਹਾਡੇ 'ਚ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਨੇ ਤਣਾਅ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਹੈ ਬਚਾਅ

ਪੇਟ 'ਚ ਗੈਸ, ਐਸੀਡਿਟੀ ਜਾਂ ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅੱਜਕਲ ਆਮ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰ ਦੂਜੇ-ਤੀਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਪੇਟ ਵਿਚ ਐਸੀਡਿਟੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਣਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦਵਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਗੈਸ-ਐਸੀਡਿਟੀ ਹੋਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ, ਪਚਣ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਲੱਗਣ ਵਾਲਾ ਭੋਜਨ ਖਾਣਾ, ਕਿਸੇ ਭੋਜਨ ਤੋਂ ਐਲਰਜੀ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਦਵਾਈ ਦੇ ਸਾਈਡ ਇਫੈਕਟ ਕਾਰਨ ਵੀ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਗੈਸ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਐਂਟੀਸਾਈਡਜ਼ ਬਾਰੇ ਆਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਹਤ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣ ਜਾਂ ਆਮ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਪਰਚੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਇਹ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਰਤੋਂ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਲਤ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਕੰਮ: ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨਿਸਟ ਅਤੇ ਡਾਇਟੀਸ਼ੀਅਨ ਰੁਸ਼ੇਲ ਜਾਰਜ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀ ਖੁਰਾਕ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਡੇ ਪਾਚਨ ਤੰਤਰ ਵਿਚ ਕੁਝ ਖਾਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਜੂਸ, ਐਨਜ਼ਾਈਮ ਅਤੇ ਐਸਿਡ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਹਜ਼ਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਤੋਂ ਪੋਸ਼ਣ ਸੋਖ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਐਸਿਡ ਆਮ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੈਸ ਐਸੀਡਿਟੀ ਵਰਗੀ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਖਾਣ ਨਾਲ, ਬੇਵਕਤੀ ਖਾਣ ਨਾਲ, ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਦਵਾਈ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਪਾਚਨ ਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਐਸਿਡ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਐਸਿਡਿਟੀ ਹੋਣ 'ਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਇੱਕ ਪਲ ਲਈ ਜਾਂ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਜਲਨ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਗੈਸ, ਖੱਟਾ ਡਕਾਰ, ਪੇਟ ਫੁੱਲਣਾ ਜਾਂ ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਵਰਗੀ ਸਮੱਸਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਪਰ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਪੇਟ 'ਚ ਤੇਜ਼ਾਬ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਪੇਟ ਅਤੇ ਛਾਤੀ 'ਚ ਗੈਸ, ਜਲਨ ਅਤੇ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਹ ਪਾਚਨ ਤੰਤਰ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਛਾਲੇ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗੈਸਟਰੋ ਅਤੇ ਐਸੋਫੈਜਲ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਪੇਟ ਦੇ ਫੋੜੇ, ਗੈਸਟਰਾਈਟਸ ਜਾਂ ਪੇਟ ਦੀ ਸੋਜ, ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਜਲਨ, ਐਸਿਡ ਰੀਫਲਕਸ, ਜੀਆਰਡੀ ਜਾਂ ਪੇਪਟਿਕ ਅਲਸਰ ਅਤੇ ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਦਵਾਈ ਲਿਖਦੇ ਹਨ।

ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦਵਾਈ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲੱਬਧ: ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਐਸਿਡ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਜਾਂ ਅਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦਵਾਈ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਜੈੱਲ, ਸ਼ਰਬਤ, ਗੋਲੀਆਂ, ਫਲਾਂ ਦੇ ਲੂਣ ਅਤੇ ਪਾਊਡਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। ਐਲੋਪੈਥਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ, ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਸੋਡੀਅਮ ਬਾਈਕਾਰਬੋਨੇਟ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਲੂਣ ਅਤੇ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਤੋਂ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਐਸਿਡ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ pH ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਬੇਅਸਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ: ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਜਨਰਲ ਫਿਜ਼ੀਸ਼ੀਅਨ ਡਾਕਟਰ ਰਾਜੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਐਂਟੀਸਾਈਡਜ਼ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ, ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਜਾਂ ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਕਈ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪਾਚਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਰਸਾਂ ਦੇ ਗਠਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆਵਾਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਨਾ ਸਿਰਫ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸਗੋਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦਵਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ: ਡਾਕਟਰ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਹੀ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸਮੱਸਿਆ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਕਟਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵੀ ਪੂਰਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਂਟਾਸੀਡ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਵਾਈ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਤੱਤਾਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੰਜੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਨੂੰ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲੈਣ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਖਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਲਤ ਲੱਗਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਪੀ.ਪੀ.ਈ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀ-ਐਸਿਡ ਡਰੱਗਜ਼ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਆਦੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਹਨ:

  1. ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣਾ ਸਾਡੀ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਕਿਡਨੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੇ ਅਵਸ਼ੋਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
  2. ਜ਼ਿਆਦਾ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਖਾਣ ਨਾਲ ਪੇਟ ਵਿਚ ਐਸਿਡ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਾ ਸਰਗਰਮ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਚਨ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਜੇਕਰ ਪਚਿਆ ਹੋਇਆ ਜਾਂ ਘੱਟ ਭੋਜਨ ਅੰਤੜੀਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਅੰਤੜੀਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਰੋਗ ਜਾਂ IBS ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  3. ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡਜ਼ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ ਦਾ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾਪਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  4. ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੈਣ ਨਾਲ ਗੁਰਦਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਡਾਇਰੀਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਆਇਰਨ ਦਾ ਸੋਖਣ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹੀਮੋਗਲੋਬਿਨ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੀ ਘੱਟ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  5. ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੋਡੀਅਮ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।
  6. ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਆਦਿ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

antacids ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ: Antacids ਦੇ ਕੁਝ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:

  1. ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ।
  2. ਸਾਹ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ।
  3. ਸਰੀਰ ਦੇ ਦਰਦ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦਰਦ ਬਾਹਾਂ ਤੋਂ ਮੋਢਿਆਂ ਜਾਂ ਜਬਾੜੇ ਤੱਕ ਫੈਲਣਾ ਅਤੇ ਗਰਦਨ ਅਤੇ ਪਿੱਠ ਵਿੱਚ ਦਰਦ।
  4. ਉਲਟੀਆਂ ਜਾਂ ਮਤਲੀ।
  5. ਕਬਜ਼।
  6. ਦਸਤ।
  7. ਗੈਸ।
  8. ਲੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਜਾਂ ਦਰਦ ਆਦਿ।

ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ: ਡਾਕਟਰ ਰਾਜੇਸ਼ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੁਝ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਰਭਵਤੀ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ, ਕਿਸੇ ਗੁਰਦੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕ, 12 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ, ਬਹੁਤ ਬਜ਼ੁਰਗ ਲੋਕ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਜਾਂ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕ, ਉਹ ਲੋਕ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਕਰਵਾਈ ਹੈ ਜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਦਵਾਈ ਹੈ ਜਾਂ ਫ਼ਿਰ ਕਿਸੇ ਦਵਾਈ ਦਾ ਕੋਰਸ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਆਦਿ।

ਡਾਕਟਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਕੋਈ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਐਂਟੀਸਾਈਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮ ਦੇ ਤੱਤ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਕੋਈ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣਾ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਦੋਵਾਂ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਿਆਦਾ ਐਸਿਡ ਉਤਪਾਦਨ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਬੇਅਰਾਮੀ ਦੇ ਕੁਝ ਲੱਛਣਾਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਪੇਟ ਦਰਦ ਜਾਂ ਜਲਨ ਦਾ ਸਿਰਫ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਲੈਣਾ ਹੀ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਹੀ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੈਸ ਜਾਂ ਐਸੀਡਿਟੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਵੈ-ਇਲਾਜ ਦੀ ਬਜਾਏ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਐਂਟੀਸਾਈਡਜ਼ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੁਝ ਜਾਣਕਾਰੀ: ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੋਜਾਂ ਵਿਚ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਕੁਝ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜੂਨ 2016 ਵਿੱਚ ਫੂਡ ਐਂਡ ਡਰੱਗ ਐਡਮਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਐਸਪਰੀਨ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡਸ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਐਸਪਰੀਨ ਵਾਲੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੈਗੂਲੇਟਰ ਯੂਐਸ ਨੇ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਐਂਟੀਸਾਈਡ ਵਿੱਚ ਕਾਰਸੀਨੋਜਨਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਰੈਨਿਟੀਡੀਨ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਐਂਟੀਸਾਈਡਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟਰੇਟ ਮਿਥਾਇਲ ਮਾਈਨ ਦੇ ਪਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਂਸਰ 'ਤੇ ਖੋਜ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਜੰਸੀ ਦੁਆਰਾ NDMA ਨੂੰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵੀ ਕਾਰਸਿਨੋਜਨ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਤੁਹਾਡੇ 'ਚ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਨੇ ਤਣਾਅ, ਜਾਣੋ ਇਸ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਹੈ ਬਚਾਅ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.