ਰੋਪੜ: ਝੋਨੇ ਦੀ ਰਹਿੰਦ ਖੂਹੰਦ ਨੂੰ ਸਾੜਨਾ ਸਾਡੇ ਖ਼ੇਤਰੀ ਸੰਕਟ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਕ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਝੋਨੇ ਦੀ ਕਟਾਈ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਕਣਕ ਦੀ ਫਸਲ ਦੀ ਬੀਜਾਈ ਲਈ ਖੇਤ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਮੌਜੂਦ ਸਮੇਂ ਦੀ ਘਾਟ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਹਰ ਵਰ੍ਹੇ ਝੋਨੇ ਦੀ ਪਰਾਲੀ ਅਤੇ ਪੁਆਲ ਨੂੰ ਜਲਾਉਣ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੇਤ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮਸ਼ੀਨੀ ਖੇਤੀ ਦੇ ਆਗਮਨ ਅਤੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਵਧੀ ਕਿਰਤੀਆਂ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਹੀ ਸੰਯੁਕਤ ਹਾਰਵੇਸਟਰ (ਫਸਲ ਕੱਟਣ ਦੀ ਇੱਕ ਮਸ਼ੀਨ) ਝੋਨੇ ਦੀ ਫਸਲ ਵੱਢਣ ਦੇ ਲਈ ਉਪਯੋਗ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦ ਖੂਹੰਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਪਰਾਲੀ ਅਤੇ ਪੁਆਲ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਝੋਨੇ ਦੀ ਪੁਆਲ ਦਾ ਕੋਈ ਪੌਸ਼ਕ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਮੁੱਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਜਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਮੇਂ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਫਸਲੀ ਰਹਿੰਦ ਖੂਹੰਦ ਦੇ ਭੰਡਾਰਨ ਵਿਚ, ਖੇਤ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸਮਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਖੇਤ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਅਤੇ ਸਸਤੇ ਵਿਚ ਸਾਫ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਸਾੜ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰਾਲੀ ਦੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੜਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਿਨ ਪ੍ਰਤੀਦਿਨ ਵਿਗੜਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸੀਓ, ਐਸਓਐਕਸ ਅਤੇ ਐਨਓਐਕਸ ਜਿਹੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੈਸਾਂ ਪਰਾਲੀ ਦੇ ਸੜਨ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਆਈ.ਆਈ. ਟੀ ਰੋਪੜ ਦੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਯੋਜਿਤ ਖੋਜ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 80 ਫ਼ੀਸਦੀ ਝੋਨੇ ਦੀ ਪਰਾਲੀ ਅਤੇ 50 ਫੀਸਦੀ ਕਣਕ ਦੀ ਪੁਆਲ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਸਾੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਦੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਆਈ. ਆਈ. ਟੀ ਰੋਪੜ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਾਲੀ ਪਰਾਲੀ ਹਟਾਉਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਈਜ਼ਾਦ ਕਰਕੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਲਈ ਨਵੀਨਤਮ ਹੱਲ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੁਰੰਤ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਵੱਢ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕੰਬਾਈਨ ਮਸ਼ੀਨ ਦੇ ਨਾਲ ਕਟਾਈ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਹੀ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸੀ ਵੀ ਟਰੈਕਟਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਚਾਲਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਾਲੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।ਇਹ ਮਸ਼ੀਨ ਦੋਵੇਂ ਝੋਨੇ ਅਤੇ ਕਣਕ ਦੀ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਵੱਢਣ ਦੇ ਲਈ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਸ਼ੀਨ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਚਾਲਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ
ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਲਾਗਤ ਲਗਭਗ 5 ਤੋਂ 6 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਇਹ ਟਰੈਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਸੰਚਾਲਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਟਰੈਕਟ ਤੇ ਟਰਾਲੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜੋੜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
