ETV Bharat / state

ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦੀ ਲਾਸਾਨੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂੰ ਅਕੀਦਤ, ਭਾਗ-4

ਪੋਹ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਲਾਸਾਨੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਹਫ਼ਤੇ 'ਤੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਸਫ਼ਰ-ਏ-ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰਦਿਆਂ ਰੋਪੜ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਛੰਨ ਬਾਬਾ ਕੁੰਮਾ ਮਾਸ਼ਕੀ ਜੀ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਆਓ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਈਏ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਛੰਨ ਬਾਬਾ ਕੁੰਮਾ ਮਾਸ਼ਕੀ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਾਨਮੱਤਾ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ।

ਫ਼ੋਟੋ
ਫ਼ੋਟੋ
author img

By

Published : Dec 23, 2019, 12:03 PM IST

Updated : Dec 24, 2019, 7:22 PM IST

ਰੋਪੜ: ਪੋਹ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਲਾਸਾਨੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਹਫ਼ਤੇ 'ਤੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਸਫ਼ਰ-ਏ-ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰਦਿਆਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਛੰਨ ਬਾਬਾ ਕੁੰਮਾ ਮਾਸ਼ਕੀ ਜੀ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਦੱਸ ਦਈਏ, ਇਹ ਉਹ ਇਤਿਹਾਸਿਤ ਥਾਂ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਨੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨਾਲ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਛੋੜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਰਾਤ ਗੁਜ਼ਾਰੀ ਸੀ।

ਵੀਡੀਓ

ਦੱਸ ਦਈਏ ਜਦੋਂ ਸਰਸਾ ਨਦੀ 'ਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਵਿਛੋੜਾ ਪੈ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਵੇਲੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਆਪਣੇ ਮਾਸੂਮ ਬਾਲਾਂ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਜੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਫਤਿਹ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ-ਕਿਨਾਰੇ ਲੱਗੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਕੋਈ ਘਰ ਨਹੀਂ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਤੇ ਫਿਰ ਇੱਕ ਕਾਨਿਆ ਦੀ ਛੰਨ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਆਪਣੇ ਪੌਤਰਿਆਂ ਨਾਲ ਉਸ ਛੰਨ ਵੱਲ ਚਾਲੇ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਛੰਨ ਦੇ ਮਾਲਿਕ ਕੁੰਮਾਂ ਮਾਸ਼ਕੀ ਜੀ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ 2 ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰੇ-ਪਿਆਰੇ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਬੜੀ ਖ਼ੁਸੀ ਹੁੰਦੀ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਵਾਲ ਵੀ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕਿ ਇਹ ਕੌਣ ਹਨ ਤੇ ਕਿੱਥੋਂ ਆਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬੁਲਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਵਿਛੋੜਾ ਪੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨਾਲ ਪਹਿਲੀ ਰਾਤ ਗੁਜ਼ਾਰੀ ਸੀ।

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਈਏ, ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਆਪਣੀ ਦਾਦੀ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਨਾਲ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹਾਂ ਤੋਂ ਤੁਰੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਫ਼ਰ-ਏ-ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇ ਨਾਂਅ ਤੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੁੰਮਾ ਮਾਸ਼ਕੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ ਤੇ ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਸੋ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਟੀਮ ਆਪਣੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਦਿਆਂ ਆਪਣੇ ਤੀਜੇ ਪੜਾਅ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਰੋਪੜ: ਪੋਹ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਲਾਸਾਨੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਹਫ਼ਤੇ 'ਤੇ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਸਫ਼ਰ-ਏ-ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰਦਿਆਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਛੰਨ ਬਾਬਾ ਕੁੰਮਾ ਮਾਸ਼ਕੀ ਜੀ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਦੱਸ ਦਈਏ, ਇਹ ਉਹ ਇਤਿਹਾਸਿਤ ਥਾਂ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਨੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨਾਲ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਛੋੜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਰਾਤ ਗੁਜ਼ਾਰੀ ਸੀ।

ਵੀਡੀਓ

ਦੱਸ ਦਈਏ ਜਦੋਂ ਸਰਸਾ ਨਦੀ 'ਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਵਿਛੋੜਾ ਪੈ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਵੇਲੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਆਪਣੇ ਮਾਸੂਮ ਬਾਲਾਂ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਜੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਫਤਿਹ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ-ਕਿਨਾਰੇ ਲੱਗੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਕੋਈ ਘਰ ਨਹੀਂ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਤੇ ਫਿਰ ਇੱਕ ਕਾਨਿਆ ਦੀ ਛੰਨ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਆਪਣੇ ਪੌਤਰਿਆਂ ਨਾਲ ਉਸ ਛੰਨ ਵੱਲ ਚਾਲੇ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਛੰਨ ਦੇ ਮਾਲਿਕ ਕੁੰਮਾਂ ਮਾਸ਼ਕੀ ਜੀ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ 2 ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰੇ-ਪਿਆਰੇ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਬੜੀ ਖ਼ੁਸੀ ਹੁੰਦੀ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਵਾਲ ਵੀ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕਿ ਇਹ ਕੌਣ ਹਨ ਤੇ ਕਿੱਥੋਂ ਆਏ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬੁਲਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਵਿਛੋੜਾ ਪੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨਾਲ ਪਹਿਲੀ ਰਾਤ ਗੁਜ਼ਾਰੀ ਸੀ।

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਈਏ, ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਆਪਣੀ ਦਾਦੀ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਜੀ ਨਾਲ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹਾਂ ਤੋਂ ਤੁਰੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਫ਼ਰ-ਏ-ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇ ਨਾਂਅ ਤੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕੁੰਮਾ ਮਾਸ਼ਕੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ ਤੇ ਕੁਝ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਸੋ ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਟੀਮ ਆਪਣੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਦਿਆਂ ਆਪਣੇ ਤੀਜੇ ਪੜਾਅ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

Intro:ਵਾਟਾਂ ਲੰਮੀਆਂ ਤੇ ਰਸਤਾ ਪਹਾੜ ਦਾ ਤੁਰੇ ਜਾਂਦੇ ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਲਾਲ ਜੀ ,ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਤੇ ਵਿਛੋੜਾ ਪੈ ਗਿਆ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦਾ ਸੁਣ ਲਓ ਹਾਲ ਜੀ . ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਛੋੜਾ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਏ ਜਿੱਥੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਛੋੜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਰਾਤ ਗੁਜ਼ਾਰੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਰਸਤੇ ਉੱਪਰ ਜਗ੍ਹਾ ਜਗ੍ਹਾ ਸਫਰ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇ ਬੋਰਡ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਮਿਲੇ . ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇ ਇਸ ਸਫ਼ਰ ਉੱਤੇ ਜਦ ਅਸੀਂ ਖੁਦ ਅੱਜ ਗੁਜ਼ਰੇ ਤਾਂ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਨੂੰ ਸੋਚ ਕੇ ਹੀ ਰੂਹ ਕੰਬ ਗਈ .


Body:ਓਪਨਿੰਗ ਪੀ ਟੂ ਸੀ ......


ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਖੇਰੂ ਖੇਰੂ ਹੋ ਗਿਆ .ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਬਾਬਾ ਜੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਫਤਿਹ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਬਾਈ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਰਸੋਈਏ ਗੰਗੂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਰਸਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਕੰਢੇ ਚੱਲਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ . ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਲਾਹ ਮਿਲਿਆ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਕੁੰਮਾ ਮਾਸ਼ਕੀ ਸੀ . ਜਿਸ ਨੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਅਤੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਚੋਪੜੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਰਾਤ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਵੇਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੇੜੇ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਪਾਰ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀ . ਜਿਸ ਜਗ੍ਹਾ ਉੱਪਰ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਨੇ ਬਾਕੀ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਵਿਛੜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਰਾਤ ਗੁਜ਼ਾਰੀ ਸੀ ਉਸ ਜਗ੍ਹਾ ਉੱਪਰ ਅੱਜ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਮਾਤਾ ਗੁਜ਼ਰ ਕੌਰ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜਾਦੇ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਛੰਨ ਬਾਬਾ ਕੁੰਮਾ ਮਾਸ਼ਕੀ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਵਜੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ . ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਆਪਣੀ ਦਾਦੀ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਨਾਲ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਸਤਿਆਂ ਤੋਂ ਤੁਰੇ ਸੀ ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਸਤਿਆਂ ਨੂੰ ਸਫਰ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ .

ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਵਨ ਟੂ ਵਨ

ਕਲੋਜ਼ਿੰਗ ਪੀ ਟੂ ਸੀ


Conclusion:ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਫਰ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ . ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਚੱਲਾਂਗੇ ਇਸੇ ਸਫ਼ਰ ਦੇ ਅਗਲੇ ਪੜਾਅ ਦੇ ਵੱਲ .
Last Updated : Dec 24, 2019, 7:22 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.