ETV Bharat / state

China Made Lamps : ਚਾਈਨਾ ਮੇਡ ਦੀਵਿਆਂ ਨੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਈ ਮਾਰ, ਦੀਵੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਨਹੀਂ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਸਮਾਨ, ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਹੋਇਆ ਮੁਸ਼ਕਿਲ

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਮੇਤ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਦੀਵੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੂੰ ਚੀਨ ਤੋਂ ਬਣ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਦੀਵੇ ਮਾਤ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਸਸਤੇ ਭਾਅ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਚਾਈਨਾ ਮੇਡ ਦੀਵੇ (China Made Lamps ) ਖਰੀਦ ਰਹੇ ਨੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਾਨ ਨਹੀਂ ਵਿਕ ਰਿਹਾ। ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।

China Made Lamps in Amritsar have reduced the sales of clay lamps
China Made Lamps : ਚਾਈਨਾ ਮੇਡ ਦੀਵਿਆਂ ਨੇ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਬਣੇ ਦੀਵਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਈ ਮਾਰ,ਦੀਵੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਨਹੀਂ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਸਮਾਨ,ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਹੋਇਆ ਮੁਸ਼ਕਿਲ
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Nov 3, 2023, 5:33 PM IST

'ਦੀਵੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਨਹੀਂ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਸਮਾਨ'

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ : ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਦਿਵਾਲੀ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਿੰਦੂ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਦੀਵਾ ਹੁਣ ਲਗਾਤਾਰ ਹੀ ਹਾਸ਼ੀਏ ਵੱਲ ਧੱਕਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਿਜਲੀ ਲੜੀਆਂ ਦੇ ਆਮਦ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵੇ ਦੀ ਮੰਗ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਦੀਵਾ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਵਿੱਚ ਕਿਰਤ ਅਤੇ ਕਲਾ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਦੀਵਾ ਨਾ ਕੇਵਲ ਦਿਵਾਲੀ ਮੌਕੇ ਸਗੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਰਾਤਾਂ ਨੂੰ ਰੋਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ (Commercialization and marketing) ਵਪਾਰੀਕਰਨ ਅਤੇ ਬਜ਼ਾਰੀਕਰਨ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਸਨ ਅਤੇ ਇਹ ਆਪਸੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਹੀ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਗੂੜੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਪਿਆਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਧਾਰ ਸੀ।

ਚੀਨ 'ਚ ਬਣੇ ਦੀਵਿਆਂ ਨੇ ਪਾਈ ਮਾਰ: ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ ਬਰਾਦਰੀ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਕਾਫੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵੇ ਬਣਾਉਂਣ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ (Clay lamp making business) ਕਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ ਪਰ ਲਗਾਤਾਰ ਹੀ ਦਿਵਾਲੀ ਦੇ ਸੀਜਨ ਵਿੱਚ ਚਾਈਨਾ ਦੇ ਦੀਵੇ ਜਦੋਂ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਉੱਤੇ ਕਾਫੀ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰਵਾਸੀ ਇਸ ਵਾਰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵੇ ਹੀ ਜਗਾਉਣ ਤਾਂ ਜੋ ਕਿ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਵੀ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਚਲ ਸਕੇ।

ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਦਿਵਾਲੀ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਲੜੀਆਂ (Electric chains) ਅਤੇ ਚਾਈਨਾ ਦੇ ਦੀਵੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਘਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਣਦੇ ਆ ਰਹੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵਿਆਂ ਨੂੰ ਲੋਕ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦ ਰਹੇ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਘਮਿਆਰਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਖਾਸਾ ਰੋਸ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਇਸ ਵਾਰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵੇ ਜ਼ਰੂਰ ਖਰੀਦ ਕੇ ਜਗਾਉਣ।

ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ ਬਰਾਦਰੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਰੋਸ: ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਸਦੇ ਪਰਜਾਪਤ ਸਮਾਜ ਦੇ ਲੋਕ ਇਹ ਬਰਤਨ ਘੜੇ, ਧੋਲੇ, ਤਪਲੇ, ਝਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁੱਜੇ ਆਦੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੀਵੇ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵਿਆਂ ਦੀ ਵਿੱਕਰੀ ਘੱਟ ਹੋਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ ਬਰਾਦਰੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਰੋਸ (Outrage among the Prajapati community) ਪਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

'ਦੀਵੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਨਹੀਂ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਸਮਾਨ'

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ : ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਦਿਵਾਲੀ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਿੰਦੂ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਦੀਵਾ ਹੁਣ ਲਗਾਤਾਰ ਹੀ ਹਾਸ਼ੀਏ ਵੱਲ ਧੱਕਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਿਜਲੀ ਲੜੀਆਂ ਦੇ ਆਮਦ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵੇ ਦੀ ਮੰਗ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਦੀਵਾ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਵਿੱਚ ਕਿਰਤ ਅਤੇ ਕਲਾ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਤਨ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਦੀਵਾ ਨਾ ਕੇਵਲ ਦਿਵਾਲੀ ਮੌਕੇ ਸਗੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਰਾਤਾਂ ਨੂੰ ਰੋਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ (Commercialization and marketing) ਵਪਾਰੀਕਰਨ ਅਤੇ ਬਜ਼ਾਰੀਕਰਨ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਸਨ ਅਤੇ ਇਹ ਆਪਸੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਹੀ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਗੂੜੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਪਿਆਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਧਾਰ ਸੀ।

ਚੀਨ 'ਚ ਬਣੇ ਦੀਵਿਆਂ ਨੇ ਪਾਈ ਮਾਰ: ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ ਬਰਾਦਰੀ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਕਾਫੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵੇ ਬਣਾਉਂਣ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ (Clay lamp making business) ਕਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਾਂ ਪਰ ਲਗਾਤਾਰ ਹੀ ਦਿਵਾਲੀ ਦੇ ਸੀਜਨ ਵਿੱਚ ਚਾਈਨਾ ਦੇ ਦੀਵੇ ਜਦੋਂ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਉੱਤੇ ਕਾਫੀ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰਵਾਸੀ ਇਸ ਵਾਰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵੇ ਹੀ ਜਗਾਉਣ ਤਾਂ ਜੋ ਕਿ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਵੀ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਚਲ ਸਕੇ।

ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਕੁੱਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਦਿਵਾਲੀ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਲੜੀਆਂ (Electric chains) ਅਤੇ ਚਾਈਨਾ ਦੇ ਦੀਵੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਘਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਣਦੇ ਆ ਰਹੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵਿਆਂ ਨੂੰ ਲੋਕ ਨਹੀਂ ਖਰੀਦ ਰਹੇ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਘਮਿਆਰਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਖਾਸਾ ਰੋਸ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਇਸ ਵਾਰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵੇ ਜ਼ਰੂਰ ਖਰੀਦ ਕੇ ਜਗਾਉਣ।

ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ ਬਰਾਦਰੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਰੋਸ: ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਸਦੇ ਪਰਜਾਪਤ ਸਮਾਜ ਦੇ ਲੋਕ ਇਹ ਬਰਤਨ ਘੜੇ, ਧੋਲੇ, ਤਪਲੇ, ਝਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁੱਜੇ ਆਦੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੀਵੇ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵਿਆਂ ਦੀ ਵਿੱਕਰੀ ਘੱਟ ਹੋਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਜਾਪਤੀ ਬਰਾਦਰੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਰੋਸ (Outrage among the Prajapati community) ਪਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.