ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ: ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ 75 ਵੇਂ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੀ ਪੂਰਵ ਸੰਧਿਆ 'ਤੇ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਦੇ ਕਤਲੇਆਮ ਵਿੱਚ ਜਾਣੇ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵਿਖੇ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਪਾਰਕ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਇਸ ਯਾਦਗਾਰ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, ਕਿ ਗੌਰੀ ਕਤਲੇਆਮ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਇਹ ਦੂਜੀ ਯਾਦਗਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਅਣਜਾਣ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਹੈ।
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਵਾਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਅਸਲ ਯਾਦਗਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਜੋ ਇਸ ਦੁਖਾਂਤ ਵਿੱਚ ਘਟਨਾ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾਂ ਮਾਰੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਗਿਣਤੀ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਡੀ.ਸੀ ਦਫ਼ਤਰ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ 448 ਦੇ ਨਾਂ ਦੱਸੇ ਹਨ। ਜੋ ਜਨਰਲ ਡਾਇਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਗੋਲੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਏ ਸਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਗਵਰਨਰ ਮਾਈਕਲ ਓਡਵਾਇਰ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾਈ ਸੀ।
ਉਸ ਦਿਨ 1250 ਗੋਲੀਆਂ ਚੱਲੀਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਯਾਦਗਾਰ ਅਮ੍ਰਿਤ ਆਨੰਦ ਪਾਰਕ, ਰਣਜੀਤ ਅਵੇਨਿਊ ਵਿਖੇ 3.5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ 1.5 ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਯਾਦਗਾਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਚ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਭਰਨ ਲਈ ਰਾਜ ਭਰ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਉਸ ਨੂੰ ਢੁੱਕਵੀਂ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਵਜੋਂ ਲਿਆਂਦੀ ਗਈ ਸੀ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜੀ.ਐਨ.ਡੀ.ਯੂ ਨੇ ਪੋਰਟ ਬਲੇਅਰ ਦੀ ਸੈਲੂਲਰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਕਰਨ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖੋਜ ਟੀਮ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਖੋਜ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਨਾਵਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯਾਦਗਾਰ ਦੇ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਨਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਜਗ੍ਹਾ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਸਮਾਰਕ ਦੇ ਕਾਲੇ ਅਤੇ ਸਲੇਟੀ ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਪੱਥਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਉੱਤੇ 488 ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਕਰੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਇਹ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 25 ਜਨਵਰੀ, 2021 ਨੂੰ ਯਾਦਗਾਰ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 15 ਅਗਸਤ, 2021 ਤੱਕ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਪਾਰਕ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮਾਮਲਿਆਂ, ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਅਤੇ ਲੋਕ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅਣਸੁਖਾਵੇਂ ਨਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ਫੁੱਲ ਭੇਟ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਕਤਲੇਆਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ 29 ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਫੋਟੋ ਲਈ ਪੋਜ਼ ਵੀ ਦਿੱਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਤਲੇਆਮ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਬੰਗਾਲੀ ਕਲਾਕਾਰ ਮੋਲੋਯ ਘੋਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ।
ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਸਮਾਰਕ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਚਿੱਟੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਥੰਮ੍ਹ ਹਨ। ਜੋ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਉਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਥੰਮ੍ਹ ਅਸਮਾਨ ਵੱਲ ਉੱਠ ਰਹੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ। ਪੰਜ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਉਮਰ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹਨ।ਬੱਚੇ, ਅੱਲ੍ਹੜ ਉਮਰ ਦੇ, ਨੌਜਵਾਨ, ਅੱਧਖੜ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗ, ਉਹ ਹੱਥ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਉਂਗਲਾਂ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਇਕਜੁੱਟ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵੀ ਹਨ। ਪੱਥਰ ਦਾ ਚਿੱਟਾ ਰੰਗ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਲੀਦਾਨ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਗੋਲਾਕਾਰ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰੀ ਕਾਲਾ ਪੱਥਰ ਜਿਸ ਤੋਂ ਇਹ ਥੰਮ੍ਹ ਉੱਠਦੇ ਹਨ ਖਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਖਾਲੀਪਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- ਕੈਪਟਨ ਨੇ ਗੋਲਡਨ ਜੁਬਲੀ ਸੈਂਟਰ ਦਾ ਰੱਖਿਆ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ
