ETV Bharat / science-and-technology

Chandrayaan 3 ਦੀ ਚੰਨ ਉੱਤੇ ਹੋਈ ਲੈਂਡਿਗ, ਜਾਣੋ ਲਾਂਚਿੰਗ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਲੈਂਡਿੰਗ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ - ਚੰਦਰ ਮਿਸ਼ਨ

ਭਾਰਤ ਦੇ ਤੀਸਰੇ ਚੰਦਰ ਮਿਸ਼ਨ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦਾ ਮਕਸਦ ਚੰਦਰਮਾਂ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸੌਫ਼ਟ ਲੈਂਡਿੰਗ, ਚੰਦਰਮਾਂ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਰੋਵਰ ਦਾ ਰੋਟੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਇਨ-ਸੀਟੂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ ਹੈ।

Chandrayaan 3
Chandrayaan 3
author img

By ETV Bharat Punjabi Team

Published : Aug 23, 2023, 12:42 PM IST

Updated : Aug 23, 2023, 10:37 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: 140 ਕਰੋੜ ਭਾਰਤੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਤੀਜੇ ਚੰਦਰਮਾਂ ਮਿਸ਼ਨ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੀ ਸੌਫ਼ਟ ਲੈਂਡਿੰਗ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ਭਰ 'ਚ ਲੋਕ ਇਸਰੋ ਦੇ ਸਫ਼ਲ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਭਗਵਾਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਅੱਜ ਚੰਦਰਮਾਂ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੀ ਸੌਫਟ ਲੈਂਡਿੰਗ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ ਸ਼ਾਮ 6:05 ਮਿੰਟ ਹੋਈ ਹੈ। ਵਿਕਰਮ ਲੈਂਡਰ ਦੇ ਪਾਵਰਡ ਲੈਂਡਿੰਗ ਅੱਜ ਸ਼ਾਮ 5:45 'ਤੇ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਸੀ। ਮਿਸ਼ਨ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਲੈਂਡਿੰਗ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਬੁੱਧਵਾਰ ਸ਼ਾਮ 5:20 ਮਿੰਟ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।

41 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾ ਇਸਦੇ ਲਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਕ੍ਰਮ 'ਤੇ ਇਕ ਝਾਤ ਮਾਰੋ।

11 ਜੁਲਾਈ 2023: ਚੰਦਰਯਾਨ 3 ਦੀ ਲਾਂਚ ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ 24 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਚਲਣ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਕਿਰੀਆਂ ਦੀ ਰਿਹਰਸਲ ਪੂਰੀ ਹੋਈ।

14 ਜੁਲਾਈ 2023: ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਦੁਪਹਿਰ 2.35 ਵਜੇ ਜੀਐਸਐਲਬੀ ਮਾਰਕ 3 ਹੈਵੀ ਲਿਫਟ ਲਾਂਚ ਵਾਹਨ 'ਤੇ ਸ਼੍ਰੀਹਰਿਕੋਟਾ ਦੇ ਸਤਿਸ਼ ਧਵਨ ਪੁਲਾੜ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਰਵਾਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਨੇ ਚੰਦਰਮਾਂ ਵੱਲ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਫ਼ਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।

15 ਜੁਲਾਈ 2023: ਪਹਿਲਾ ਔਰਬਿਟ-ਉਭਾਰਣ ਵਾਲਾ ਅਭਿਆਸ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦੇ ਪੁਲਾੜ ਨੂੰ 41762 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 173 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ।

17 ਜੁਲਾਈ 2023: ਦੂਜੀ ਔਰਬਿਟ ਪ੍ਰਕਿਰੀਆਂ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੁਲਾੜ ਨੂੰ 41603 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 226 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਚੱਕਰ 'ਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

22 ਜੁਲਾਈ 2023: ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਨੂੰ 71351 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 233 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਚੱਕਰ 'ਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

1 ਅਗਸਤ 2023: ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਖੇਤਰ 'ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ 288 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 369328 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ 'ਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸਲੂਣਰ ਚੱਕਰ 'ਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

5 ਅਗਸਤ 2023: ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਨੂੰ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚੰਦਰਮਾਂ ਦੇ ਚੱਕਰ 'ਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

6 ਅਗਸਤ 2023: ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਿਰੀਆਂ ਤੋਂ ਗੁਜ਼ਰਿਆਂ। ਜਿਸਨੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਿਤ ਕੀਤਾ, ਜੋਂ ਚੰਦਰਮਾਂ ਦੇ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਕਰੀਬੀ ਬਿੰਦੂ 'ਤੇ 170 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ।

9 ਅਗਸਤ 2023: ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ 174 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 1437 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

14 ਅਗਸਤ 2023: ਚੰਦਰਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਚੱਕਰ ਸਰਕੂਲਰ ਚਰਨ 'ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪੁਲਾੜ 151 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 179 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਚੱਕਰ ਦੇ ਕਰੀਬ ਗੋਲਕਾਰ ਚੱਕਰ 'ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਗਿਆ।

17 ਅਗਸਤ 2023: ਲੈਂਡਰ ਮੋਡੀਊਲ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਸਫ਼ਰ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਪ੍ਰੋਪਲਸ਼ਨ ਮੋਡੀਊਲ ਤੋਂ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਅਲੱਗ ਹੋ ਗਿਆ।

19 ਅਗਸਤ 2023: ਲੈਂਡਰ ਮੋਡੀਊਲ ਦਾ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਡੀਬੂਸਟਿੰਗ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਚੱਕਰ ਘਟਾ ਕੇ 113 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 157 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਰਹਿ ਗਿਆ।

20 ਅਗਸਤ 2023: ਦੂਜੇ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਡੀਬੂਸਟਿੰਗ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਲੈਂਡਰ ਮੋਡੀਊਲ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ 25 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 134 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਘੱਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

23 ਅਗਸਤ 2023 : ਚੰਦਰਮਾ ਉੱਪਰ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੇ ਵਿਕਰਮ ਲੈਂਡਰ ਦੀ ਸਾਫਟ ਲੈਂਡਿੰਗ ਹੋਈ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: 140 ਕਰੋੜ ਭਾਰਤੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਤੀਜੇ ਚੰਦਰਮਾਂ ਮਿਸ਼ਨ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੀ ਸੌਫ਼ਟ ਲੈਂਡਿੰਗ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ਭਰ 'ਚ ਲੋਕ ਇਸਰੋ ਦੇ ਸਫ਼ਲ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਭਗਵਾਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਅੱਜ ਚੰਦਰਮਾਂ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੀ ਸੌਫਟ ਲੈਂਡਿੰਗ ਲਈ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਸਮੇਂ ਲਗਭਗ ਸ਼ਾਮ 6:05 ਮਿੰਟ ਹੋਈ ਹੈ। ਵਿਕਰਮ ਲੈਂਡਰ ਦੇ ਪਾਵਰਡ ਲੈਂਡਿੰਗ ਅੱਜ ਸ਼ਾਮ 5:45 'ਤੇ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਸੀ। ਮਿਸ਼ਨ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਲੈਂਡਿੰਗ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਬੁੱਧਵਾਰ ਸ਼ਾਮ 5:20 ਮਿੰਟ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।

41 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾ ਇਸਦੇ ਲਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਕ੍ਰਮ 'ਤੇ ਇਕ ਝਾਤ ਮਾਰੋ।

11 ਜੁਲਾਈ 2023: ਚੰਦਰਯਾਨ 3 ਦੀ ਲਾਂਚ ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ 24 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਚਲਣ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਕਿਰੀਆਂ ਦੀ ਰਿਹਰਸਲ ਪੂਰੀ ਹੋਈ।

14 ਜੁਲਾਈ 2023: ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਦੁਪਹਿਰ 2.35 ਵਜੇ ਜੀਐਸਐਲਬੀ ਮਾਰਕ 3 ਹੈਵੀ ਲਿਫਟ ਲਾਂਚ ਵਾਹਨ 'ਤੇ ਸ਼੍ਰੀਹਰਿਕੋਟਾ ਦੇ ਸਤਿਸ਼ ਧਵਨ ਪੁਲਾੜ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਰਵਾਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਨੇ ਚੰਦਰਮਾਂ ਵੱਲ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਫ਼ਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।

15 ਜੁਲਾਈ 2023: ਪਹਿਲਾ ਔਰਬਿਟ-ਉਭਾਰਣ ਵਾਲਾ ਅਭਿਆਸ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦੇ ਪੁਲਾੜ ਨੂੰ 41762 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 173 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ।

17 ਜੁਲਾਈ 2023: ਦੂਜੀ ਔਰਬਿਟ ਪ੍ਰਕਿਰੀਆਂ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੁਲਾੜ ਨੂੰ 41603 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 226 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਚੱਕਰ 'ਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

22 ਜੁਲਾਈ 2023: ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਨੂੰ 71351 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 233 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਚੱਕਰ 'ਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

1 ਅਗਸਤ 2023: ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਖੇਤਰ 'ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ 288 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 369328 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ 'ਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸਲੂਣਰ ਚੱਕਰ 'ਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

5 ਅਗਸਤ 2023: ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਨੂੰ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚੰਦਰਮਾਂ ਦੇ ਚੱਕਰ 'ਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

6 ਅਗਸਤ 2023: ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਿਰੀਆਂ ਤੋਂ ਗੁਜ਼ਰਿਆਂ। ਜਿਸਨੇ ਖੁਦ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਿਤ ਕੀਤਾ, ਜੋਂ ਚੰਦਰਮਾਂ ਦੇ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਕਰੀਬੀ ਬਿੰਦੂ 'ਤੇ 170 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ।

9 ਅਗਸਤ 2023: ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ 174 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 1437 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

14 ਅਗਸਤ 2023: ਚੰਦਰਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਚੱਕਰ ਸਰਕੂਲਰ ਚਰਨ 'ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪੁਲਾੜ 151 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 179 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਚੱਕਰ ਦੇ ਕਰੀਬ ਗੋਲਕਾਰ ਚੱਕਰ 'ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਗਿਆ।

17 ਅਗਸਤ 2023: ਲੈਂਡਰ ਮੋਡੀਊਲ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਸਫ਼ਰ ਨਿਕਲਣ ਲਈ ਪ੍ਰੋਪਲਸ਼ਨ ਮੋਡੀਊਲ ਤੋਂ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਅਲੱਗ ਹੋ ਗਿਆ।

19 ਅਗਸਤ 2023: ਲੈਂਡਰ ਮੋਡੀਊਲ ਦਾ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਡੀਬੂਸਟਿੰਗ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਚੱਕਰ ਘਟਾ ਕੇ 113 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 157 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਰਹਿ ਗਿਆ।

20 ਅਗਸਤ 2023: ਦੂਜੇ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਡੀਬੂਸਟਿੰਗ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਲੈਂਡਰ ਮੋਡੀਊਲ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ 25 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ x 134 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਘੱਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

23 ਅਗਸਤ 2023 : ਚੰਦਰਮਾ ਉੱਪਰ ਚੰਦਰਯਾਨ-3 ਦੇ ਵਿਕਰਮ ਲੈਂਡਰ ਦੀ ਸਾਫਟ ਲੈਂਡਿੰਗ ਹੋਈ।

Last Updated : Aug 23, 2023, 10:37 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.