ETV Bharat / science-and-technology

ਜਾਣੋ, ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਕਾਰਗਰ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੇਲੀਜੇਂਸ

ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਾਹਿਰ ਕਰਨਲ ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੇਲੀਜੇਂਸ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਹੀ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਡਰਿਆ ਹੋਇਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 21 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਕੋਰੋਨਾ ਵਿਸ਼ਵ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।

artificial-intelligence-in-overcoming-covid-19-crisis
ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਕਾਰਗਰ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੇਲੀਜੇਂਸ
author img

By

Published : Aug 12, 2020, 2:14 PM IST

Updated : Feb 16, 2021, 7:31 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕਰਨਲ ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਾਈਬਰ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਣ ਕਾਰਨ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕ ਖ਼ੌਫ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਵਧਣਾ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕਈ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਟੀਕੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਣ ਵਾਲੀ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਲਾਗ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸੰਕਟ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਲਾਗ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਬਚਾਅ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਏ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ।

ਬੱਸ ਇਥੇ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਅਤੇ ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ, ਸਪੀਚ ਰਿਕਗਨੀਸ਼ਨ, ਡੇਟਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ, ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ, ਡੀਪ ਲਰਨਿੰਗ ਵਿੱਚ ਉੱਨਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਚੈਟ ਬੋਟਾਂ ਅਤੇ ਫੇਸ਼ੀਅਲ ਰਿਕਗਨੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਡਾਇਗਨੋਸਿਸ, ਟੈਲੀਮੇਡੀਸੀਨ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਕਾਂਟੈਕਟ ਟਰੇਸਿੰਗ ਅਤੇ ਟੀਕੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

artificial-intelligence-in-overcoming-covid-19-crisis
ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਕਾਰਗਰ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੇਲੀਜੇਂਸ

ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ -19 ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ।

ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਵਿੱਚ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਦਿਨ ਦੇ ਅਪਡੇਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਾਂਟੈਕਟ ਟਰੇਸਿੰਗ ਨੂੰ ਵੀ ਸੰਭਾਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ -19 ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਨਟੈਕਟ ਟਰੇਸਿੰਗ ਇਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਹੈ।

ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਨਿੱਜੀ ਟੈਸਟਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸੰਪਰਕਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਕਰਨ ਲਈ ਆਖਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਾਂਟੈਕਟ ਟਰੇਸਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਅਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹੁਣ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਸਮਾਜਕ ਦੂਰੀ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ।

ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੇਲੀਜੇਂਸ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਸ ਅਤੇ ਹਾਟ ਸਪਾਟਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਕੇ ਲਾਗ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਾਂਟੈਕਟ ਟਰੇਸਿੰਗ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨਿਰੰਤਰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਡਾਟਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ।

ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੰਕਰਮਣ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਿਤ ਥਾਵਾਂ, ਵਾਇਰਸ ਅਤੇ ਬਿਸਤਰੇ ਦੀ ਲੋੜ ਅਤੇ ਇਸ ਸੰਕਟ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਿਹਤ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਸ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋਵੇਗੀ।

ਕਰਨਲ ਇੰਦਰਜੀਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਸੰਕਰਮਣ ਦੇ ਫੈਲਣ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇਹ ਹੋਰ ਮਹਾਂਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਲੜਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਤਕਨੀਕ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਰੋਕਥਾਮ ਉਪਾਅ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਵਧੇਰੀ ਰੋਕਥਾਮ ਵਾਲੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਥੋੜਾ ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਕਿ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਉਪਲਬਧਤਾ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਜੇ ਵੱਡੇ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਇਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਸਮਰਥਨ ਸਾਧਨ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਸਵੀਕਾਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਥਰਮਲ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਯੁਕਤ ਮਾਨਤਾ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਐਕਸੈਸ ਕੰਟਰੋਲ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਥਰਮਲ ਕੈਮਰੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬੁਖਾਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹੁਣ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਅਧਾਰਤ ਮਲਟੀਸੈਂਸਰੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵਾਲੇ ਕੈਮਰੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ, ਹਸਪਤਾਲਾਂ, ਨਰਸਿੰਗ ਹੋਮਾਂ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹੈ। ਤਕਨੀਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬੁਖਾਰ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਫੇਸ ਮਾਸਕ ਪਾਇਆ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।

ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਪਲਬਧ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਕੇ ਦਵਾਈ ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਡਰੱਗ ਟੈਸਟਿੰਗ ਨੂੰ ਰੀਅਲ-ਟਾਈਮ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਸਟੈਂਡਰਡ ਟੈਸਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ।

ਇਹ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੋਂ ਕਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਟੀਕੇ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਲੀਨਿਕਲ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ।

ਕਰਨਲ ਇੰਦਰਜੀਤ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਕਾਰਨ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮਸ 'ਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਬਾਰੇ ਮਿੱਥਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੋਇਆ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਕਿੰਨੀ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ ਇਸਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਅੰਕੜੇ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਜਿਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।

ਟਵਿੱਟਰ, ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ, ਗੂਗਲ, ​​ਯੂਟਿਊਬ ਅਤੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਵਰਗੇ ਤਕਨੀਕੀ ਦਿੱਗਜ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਸ਼ਿੰਗ, ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਮਾਲਵੇਅਰ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ।

ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਡੇਟਾ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸੈੱਟ ਦੀ ਸਮਝ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕੀਮਤੀ ਸਾਧਨ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਕੋਵਿਡ -19 ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ, ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ, ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ, ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਗਿਆਨ, ਰਚਨਾਤਮਕਤਾ, ਅਤੇ ਨਵਾਚਾਰ ਵਰਗੀਆਂ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀਆਂ, ਕੋਵਿਡ -19 ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਲੜਨ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣਗੀਆਂ।

ਕਰਨਲ ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਟਵਿੱਟਰ ਹੈਂਡਲ- @inderbarara 'ਤੇ ਜਾਂ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਅਕਾਉਂਟ-inderbarara 'ਤੇ ਫ਼ੋਲੋ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕਰਨਲ ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਾਈਬਰ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਣ ਕਾਰਨ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕ ਖ਼ੌਫ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਵਧਣਾ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਕਈ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਟੀਕੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਣ ਵਾਲੀ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਲਾਗ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸਿਹਤ ਸੰਕਟ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਲਾਗ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਬਚਾਅ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਏ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ।

ਬੱਸ ਇਥੇ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਅਤੇ ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ, ਸਪੀਚ ਰਿਕਗਨੀਸ਼ਨ, ਡੇਟਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ, ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ, ਡੀਪ ਲਰਨਿੰਗ ਵਿੱਚ ਉੱਨਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਚੈਟ ਬੋਟਾਂ ਅਤੇ ਫੇਸ਼ੀਅਲ ਰਿਕਗਨੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਡਾਇਗਨੋਸਿਸ, ਟੈਲੀਮੇਡੀਸੀਨ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਕਾਂਟੈਕਟ ਟਰੇਸਿੰਗ ਅਤੇ ਟੀਕੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

artificial-intelligence-in-overcoming-covid-19-crisis
ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਕਾਰਗਰ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੇਲੀਜੇਂਸ

ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕੋਵਿਡ -19 ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ।

ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਵਿੱਚ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਦਿਨ ਦੇ ਅਪਡੇਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਾਂਟੈਕਟ ਟਰੇਸਿੰਗ ਨੂੰ ਵੀ ਸੰਭਾਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੋਵਿਡ -19 ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਨਟੈਕਟ ਟਰੇਸਿੰਗ ਇਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਹੈ।

ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਨਿੱਜੀ ਟੈਸਟਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸੰਪਰਕਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਕਰਨ ਲਈ ਆਖਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਾਂਟੈਕਟ ਟਰੇਸਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਅਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹੁਣ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਸਮਾਜਕ ਦੂਰੀ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ।

ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੇਲੀਜੇਂਸ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਸ ਅਤੇ ਹਾਟ ਸਪਾਟਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਕੇ ਲਾਗ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਾਂਟੈਕਟ ਟਰੇਸਿੰਗ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਨਿਰੰਤਰ ਨਿਗਰਾਨੀ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਡਾਟਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ।

ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੰਕਰਮਣ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਿਤ ਥਾਵਾਂ, ਵਾਇਰਸ ਅਤੇ ਬਿਸਤਰੇ ਦੀ ਲੋੜ ਅਤੇ ਇਸ ਸੰਕਟ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਿਹਤ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਸ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋਵੇਗੀ।

ਕਰਨਲ ਇੰਦਰਜੀਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਸੰਕਰਮਣ ਦੇ ਫੈਲਣ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇਹ ਹੋਰ ਮਹਾਂਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਲੜਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਤਕਨੀਕ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਰੋਕਥਾਮ ਉਪਾਅ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਵਧੇਰੀ ਰੋਕਥਾਮ ਵਾਲੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰੇਗੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਥੋੜਾ ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਕਿ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਉਪਲਬਧਤਾ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਜੇ ਵੱਡੇ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਇਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਸਮਰਥਨ ਸਾਧਨ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਫੈਲਣ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਸਵੀਕਾਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਥਰਮਲ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਯੁਕਤ ਮਾਨਤਾ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਐਕਸੈਸ ਕੰਟਰੋਲ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਥਰਮਲ ਕੈਮਰੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬੁਖਾਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹੁਣ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਅਧਾਰਤ ਮਲਟੀਸੈਂਸਰੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵਾਲੇ ਕੈਮਰੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ, ਹਸਪਤਾਲਾਂ, ਨਰਸਿੰਗ ਹੋਮਾਂ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹੈ। ਤਕਨੀਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬੁਖਾਰ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਨੂੰ ਟਰੈਕ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਫੇਸ ਮਾਸਕ ਪਾਇਆ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।

ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਪਲਬਧ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਕੇ ਦਵਾਈ ਦੀ ਖੋਜ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ। ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਡਰੱਗ ਟੈਸਟਿੰਗ ਨੂੰ ਰੀਅਲ-ਟਾਈਮ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਸਟੈਂਡਰਡ ਟੈਸਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ।

ਇਹ ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੋਂ ਕਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਟੀਕੇ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਲੀਨਿਕਲ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ।

ਕਰਨਲ ਇੰਦਰਜੀਤ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਕਾਰਨ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮਸ 'ਤੇ ਕੋਰੋਨਾ ਬਾਰੇ ਮਿੱਥਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹੋਇਆ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਕਿੰਨੀ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ ਇਸਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਅੰਕੜੇ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਜਿਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।

ਟਵਿੱਟਰ, ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ, ਗੂਗਲ, ​​ਯੂਟਿਊਬ ਅਤੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਵਰਗੇ ਤਕਨੀਕੀ ਦਿੱਗਜ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਸ਼ਿੰਗ, ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਮਾਲਵੇਅਰ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ।

ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ ਡੇਟਾ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸੈੱਟ ਦੀ ਸਮਝ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕੀਮਤੀ ਸਾਧਨ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਕੋਵਿਡ -19 ਸੰਕਟ ਵਿੱਚ, ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਿਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੇਂਸ, ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ, ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਗਿਆਨ, ਰਚਨਾਤਮਕਤਾ, ਅਤੇ ਨਵਾਚਾਰ ਵਰਗੀਆਂ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀਆਂ, ਕੋਵਿਡ -19 ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਲੜਨ ਅਤੇ ਬਚਾਅ ਲਈ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣਗੀਆਂ।

ਕਰਨਲ ਇੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਟਵਿੱਟਰ ਹੈਂਡਲ- @inderbarara 'ਤੇ ਜਾਂ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਅਕਾਉਂਟ-inderbarara 'ਤੇ ਫ਼ੋਲੋ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

Last Updated : Feb 16, 2021, 7:31 PM IST

For All Latest Updates

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.