ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੁਵਕ ਦਿਵਸ: ਇਸ ਥੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧੇਗਾ ਭਾਰਤ

ਨੌਜਵਾਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇਸ਼ ਤੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਦੇਸ਼ ਤੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਤੇ ਨਵੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 35 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਾਲੇ 65 ਕਰੋੜ ਨੌਜਵਾਨ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਜਨ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸੇਧ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਚੰਗੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਮਾਜ ਦੀ ਭਲਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਲਈ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਲਈ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੁਨਿਆ ਭਰ ਦੇ ਵਿਕਸਿਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਲਈ ਹੋਣਹਾਰ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤੀ ਬਣਨਾ ਪਏਗਾ।

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੁਵਕ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੁਵਕ ਦਿਵਸ ਜਾਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨੌਜਵਾਨ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਸਬੰਧੀ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਂਸਭਾ ਨੇ 17 ਦਸੰਬਰ 1999 ਨੂੰ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ ਕਿ 12 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੁਵਕ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੁਵਕ ਦਿਵਸ ਸਾਲ 2000 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ 1985 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੁਵਾ ਸਾਲ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਜਾਣੋ, ਕਿਵੇਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੁਵਕ ਦਿਵਸ

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਹਰ ਸਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੁਵਕ ਦਿਵਸ ਲਈ ਵਿਸ਼ਾ ਚੁਣਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੁਵਕ ਦਿਵਸ ਸਬੰਧੀ ਕਈ ਸਮਾਗਮ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ `ਤੇ ਇਹ ਸਮਾਗਮ ਪਰੇਡ, ਸਮਾਰੋਹ, ਮੇਲੇ, ਤਿਉਹਾਰ, ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਆਦਿ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਇਸ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਫ਼ੈਲਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਢਾਂਚਾਗਤ ਪਹੁੰਚ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿੱਦਿਅਕ ਰੇਡੀਓ ਸ਼ੋਅ, ਜਨਤਕ ਬੈਠਕਾਂ ਜਾਂ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਇਸ ਦਿਨ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੁਵਕ ਦਿਵਸ 2020 ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼

2020 ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੁਵਕ ਦਿਵਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ 'ਯੂਥ ਇੰਗੇਜ਼ਮੈਂਟ ਆਫ਼ ਗਲੋਬਲ ਐਕਸ਼ਨ'। ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਨਿਕ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਮੀਰ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਰਸਮੀਂ ਸੰਸਥਾਗਤ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਅਤੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਵਧਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਆਈਵਾਈਡੀ 2020 ਦਾ ਉਦੇਸ਼

ਆਈਵਾਈਡੀ 2020 ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਕੁਸ਼ਲ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿੰਨ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਧਾਰਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨੌਜਵਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।

• ਸਥਾਨਕ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ।
• ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਕਾਨੂੰਨ, ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲਾਗੂ ਹੋਣਾ।
• ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ।

ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਕੈਂਪੇਨਿੰਗ

31 ਡੇਅਸਯੂਥ, ਇੱਕ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਮੁਹਿੰਮ ਹੈ ਜੋ ਅਗਸਤ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਿਵਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਅਤੇ ਪਾਲਣ ਕਰੇਗੀ ਤਾਂ ਜੋ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਗਲੋਬਲ ਐਕਸ਼ਨ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।

ਭਾਰਤੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ 'ਤੇ ਕੋਵਿਡ-19 ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ

ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਛੂਟ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਦਰ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸੈਂਟਰ ਫ਼ਾਰ ਮਾਨੀਟਰਿੰਗ ਇੰਡੀਅਨ ਆਰਥਿਕਤਾ (ਸੀਐਮਆਈਈ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ 17 ਮਈ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਦਰ 24 ਫ਼ੀਸਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਲਗਪਗ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਾਂਗ ਹੀ ਹੈ, ਭਾਵ 20 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਵਿੱਚ ਢਿੱਲ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਦਰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ।

ਸੀਐਮਆਈਈ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਦਰ 21 ਮਾਰਚ ਨੂੰ 7.4 ਫ਼ੀਸਦੀ ਸੀ ਜੋ ਕਿ 5 ਮਈ ਨੂੰ ਵਧ ਕੇ 25.5 ਫ਼ੀਸਦੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ 20 ਤੋਂ 30 ਸਾਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ 2 ਕਰੋੜ 70 ਲੱਖ ਨੌਜਵਾਨ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਗੁਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸ਼ਹਿਰੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਦਰ 30.9 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਯੂਥ (ਕੇਂਦਰ) ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕੌਸ਼ਲ ਵਿਕਾਸ ਯੋਜਨਾ:

ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕੌਸ਼ਲ ਵਿਕਾਸ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਸ਼ਲ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ 2016 ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਲ 2016 ਤੋਂ 2020 ਤੱਕ 73 ਲੱਖ 47 ਹਜ਼ਾਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕੌਸ਼ਲ ਵਿਕਾਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿਚੋਂ 16 ਲੱਖ 61 ਹਜ਼ਾਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ 137 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਟ੍ਰੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੁਦਰਾ ਯੋਜਨਾ

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੁਦਰਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਪਣਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਘੱਟ ਰੇਟਾਂ ਉੱਤੇ ਕਰਜ਼ਾ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਕੀਮ ਤਿੰਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਅਧੀਨ ਕਰਜ਼ੇ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬੱਚੇ, ਬਾਲਗ ਅਤੇ ਜਵਾਨ। ਮੁਦਰਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਸਿਸ਼ੂ ਲੋਨ ਅਧੀਨ 50,000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਲੋਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਕਿਸ਼ੋਰ ਲੋਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਅਤੇ 5 ਲੱਖ ਤੋਂ 10 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਜਵਾਨੀ (ਤਰੁਣ ਅਵਸਥਾ) ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਹੁਣ ਤੱਕ 11 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ।

ਕੌਸ਼ਲ ਭਾਰਤ ਮਿਸ਼ਨ (5 ਸਾਲ ਪੂਰੇ)

ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਹੁਨਰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰਾਂ ਤੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕਠੇ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, `ਹੁਨਰਮੰਦ ਭਾਰਤ` ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਮਿਸ਼ਨ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਹੁਨਰ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਅਤੇ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰੇਗਾ, ਬਲਕਿ ਗਤੀ ਅਤੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨਾਲ ਸਕੇਲਿੰਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫ਼ੈਸਲੇ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਲਿਆਵੇਗਾ। ਕੌਸ਼ਲ ਭਾਰਤ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਪੀਐਮਕੇਵੀਵਾਈ ਦੇ ਤਹਿਤ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ 69.03 ਲੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਪੀ.ਐਮ.ਕੇ.ਵਾਈ.ਵਾਈ. ਅਧੀਨ 2020 ਤੱਕ ਇੱਕ ਕਰੋੜ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਹੈ। ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 9,28,884 ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀਆਂ (ਐਸ.ਸੀ.) ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹਨ ਅਤੇ 2,69,054 ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਨਜਾਤੀ (ਐਸ.ਟੀ.) ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹਨ।

ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ, ਨਵੀਨਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ, ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ, ਬੌਧਿਕ ਜਾਇਦਾਦ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਤੇ ਕਲਾਸ ਬਿਲਡਿੰਗ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਸਰਬੋਤਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ‘ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ’ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। 'ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ' ਨੇ ਨਿਰਮਾਣ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ 25 ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇੰਟਰੈਕਟਿਵ ਵੈੱਬ ਪੋਰਟਲਾਂ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਿਕਸਿਤ ਬਰੋਸ਼ਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਐਫ਼ਡੀਆਈ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਉਤਪਾਦਾਂ, ਨਿਰਮਾਣ ਤੇ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਪਹਿਲ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੁੱਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਪਲਬਧੀਆਂ:

ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 6 ਉਦਯੋਗਗਿਕ ਗਲਿਆਰੇ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਲਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਦਯੋਗਿਕ ਸ਼ਹਿਰ ਵੀ ਆਉਣਗੇ।

ਭਾਰਤ 2017-2018 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਨੇਪਾਲ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਨੂੰ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਬਿਜ਼ਲੀ ਦੇ 7203 ਐਮਯੂ ਦਾ ਸ਼ੁੱਧ ਬਰਾਮਦਕਾਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।

ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ 648 ਮੈਗਾਵਾਰਟ ਦਾ ਸੌਰ ਉਰਜਾ ਪਲਾਂਟ 21 ਸਤੰਬਰ 2016 ਨੂੰ ਚਾਲੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਡਬਲਯੂਏਜੀਸੀ 3 ਅਤੇ ਡਬਲਯੂਏਜੀ 11 ਕਲਾਸ ਦੇ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 10,000 ਅਤੇ 12,000 ਐਚਪੀ ਦੇ ਦੋ ਬ੍ਰੇਕਿੰਗ ਪ੍ਰੋਟੋਟਾਈਪ ਇੰਜਣਾਂ ਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ ਡੀਜ਼ਲ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵਜ਼ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕੀਤੇ ਲੋਕੋਮੋਟਿਵਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਕੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮੇਡਟੇਕ ਜ਼ੋਨ (ਏਐਮਟੀਜੇਟ) ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਜੂਨ 2014 ਤੋਂ ਅਗਸਤ 2018 ਦੌਰਾਨ 88 ਕੋਲਡ ਚੇਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ 3.9 ਲੱਖ ਟਨ ਦੀ ਫੂਡ ਪ੍ਰਾਸੈਸਿੰਗ ਸਮਰੱਥਾ ਪੈਦਾ ਹੋਈ।

ਬਰੇਲੀ, ਲਖਨ ਅਤੇ ਕੱਛ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਮੈਗਾ ਕਲੱਸਟਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 14505 ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੇ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ।

ਬੇਟੀ ਬਚਾਓ, ਬੇਟੀ ਪੜ੍ਹਾਉ

ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਟੀਚਾ ਸਿੱਖਿਆ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ `ਤੇ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਬੇਟੀ ਬਚਾਓ ਬੇਟੀ ਪੜ੍ਹਾਉ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਉਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਯੋਜਨਾ 100 ਕਰੋੜ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਫੰਡ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬੇਟੀ ਬਚਾਓ ਬੇਟੀ ਪੜ੍ਹਾਓ ਯੋਜਨਾ `ਤੇ 2014-15 ਤੋਂ 2018-19 ਦੌਰਾਨ ਕੁੱਲ 648 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 159 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਜਿ਼ਲ੍ਹਿਆਂ ਅਤੇ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜੇ ਗਏ ਹਨ। ਐਚ.ਐਮ.ਐਚ.ਐਫ. ਦੇ ਐਚ.ਐਮ.ਆਈ.ਐਸ. ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ `ਤੇ ਐਫ.ਵਾਈ. ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਲਿੰਗ ਅਨੁਪਾਤ 926 ਤੋਂ 931 ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਟਾਰਟਅਪ ਇੰਡੀਆ

ਸਟਾਰਟਅਪ ਇੰਡੀਆ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਪਹਿਲ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਟਾਰਟਅਪ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉੱਦਮਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। 31 ਦਸੰਬਰ 2019 ਤੱਕ ਡੀਪੀਆਈਆਈਟੀ ਦੁਆਰਾ 555 ਜਿ਼ਲ੍ਹਿਆਂ ਦੇ 26,804 ਸਟਾਰਟਅਪਰਾਂ ਨੂੰ ਸਟਾਰਟਅਪ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ 12 ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਔਸਤ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਨਾਲ 24,848 ਸਟਾਰਟਅਪ ਦੁਆਰਾ 3,06,848 ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੀ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਫ਼ਿੱਟ ਇੰਡੀਆ ਮੁਹਿੰਮ

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਡ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ `ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ 'ਫ਼ਿੱਟ ਇੰਡੀਆ ਮੁਹਿੰਮ' ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ ਮੁਹਿੰਮ ਹੈ ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਯੂਜੀਸੀ ਨੇ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਜਾਰੀ ਕਰ ਕੇ ਸਾਰੀਆਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਨੂੰ 'ਫ਼ਿੱਟ ਇੰਡੀਆ ਮੁਹਿੰਮ’ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ, ਓਲੰਪਿਕ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ (ਆਈਓਏ), ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਪੋਰਟਸ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਅਦਾਰਿਆਂ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕਮੇਟੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਫ਼ਿੱਟ ਇੰਡੀਆ ਅੰਦੋਲਨ ਬਾਰੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦੇਣ ਲਈ ਗਠਿਤ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ, ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ, ਕੋਚਾਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ, ਟ੍ਰੇਨਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿਖਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਸਾਲ 2019-20 ਲਈ ਕੁੱਲ 10.85 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਕਲਾਰੀਪਾਇਟੱਟੂ, ਗਤਕਾ ਅਤੇ ਥਾਂਗ-ਟਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਅਥਲੀਟ 10,000 / - ਰੁਪਏ ਦੀ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੀ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿੱਪ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਐਨਐਸਐਫ ਦੁਆਰਾ ਸਿਫ਼ਾਰਿਸ਼ ਕੀਤੇ ਅਨੁਸਾਰ 1 ਅਕਤੂਬਰ 2019 ਤੋਂ 185 ਐਥਲੀਟ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿੱਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 10 ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ

• ਮਲਾਲਾ ਯੂਸੁਫ਼ਜ਼ਈ (ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਾਰਕੁਨ)
• ਗ੍ਰੇਟਾ ਧੁਨਵਰਗ (ਵਾਤਾਵਰਨ ਕਾਰਕੁਨ)
• ਆਨੰਦ ਕੁਮਾਰ (ਗਣਿਤ ਵਿਗਿਆਨੀ)
• ਅਰਨਿਆ ਜੌਹਰ (ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਸੈਂਸੇਸ਼ਨ ਬ੍ਰਾਊਨ ਗਰਲਜ਼ ਦੀ ਗਾਈਡ ਸੀਰੀਜ਼ )
• ਅਯਾਨ ਚਾਵਲਾ (ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੀ ਸੀਈਓ)
• ਰਿਤੇਸ਼ ਅਗਰਵਾਲ (ਓਯੋ ਰੂਮਸ ਦੇ ਸੀਈਓ)
• ਅਫ਼ਰੋਜ਼ ਸ਼ਾਹ (ਵਾਤਾਵਰਨ ਕਾਰਕੁਨ)
• ਪੀਵੀ ਸਿੰਧੂ (ਬੈਡਮਿੰਟਨ ਖਿਡਾਰੀ)
• ਆਦਿੱਤੀ ਗੁਪਤਾ (ਭਾਰਤੀ ਲੇਖਕ ਤੇ ਮੈਨਸਟ੍ਰੋਪੀਡੀਆ ਕਾਮਿਕ ਦੀ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ)
• ਲਕਸ਼ਮੀ ਅਗਰਵਾਲ (ਸੋਸ਼ਲ ਐਕਟੀਵਿਸਟ ਫਾਇਟਿੰਗ ਐਸਿਡ ਸਰਵਾਈਵਰ)