ETV Bharat / business

Tax ਦਾ ਫੰਡਾ : ਪਹੇਲੀ, ਖੇਡ ਅਤੇ ਕਾਮਿਕਸ ਰਾਹੀਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਿੱਖਣਗੇ ਟੈਕਸੇਸ਼ਨ

author img

By

Published : Jun 13, 2022, 9:27 AM IST

ਟੈਕਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਟੈਕਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਕ ਅਨੋਖੀ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ‘ਖੇਡ ਰਾਹੀਂ ਸਿੱਖਣ’ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਖਰਤਾ ਫੈਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ...

IT Dept Uses Games Puzzles comics to spread Tax Literacy Among Children
IT Dept Uses Games Puzzles comics to spread Tax Literacy Among Children

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਟੈਕਸ ਅਫਸਰਾਂ ਲਈ ਆਮ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਸਾਖਰਤਾ ਫੈਲਾਉਣਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸੈਂਟਰਲ ਬੋਰਡ ਆਫ ਡਾਇਰੈਕਟ ਟੈਕਸ (ਸੀ.ਬੀ.ਡੀ.ਟੀ.) ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ 'ਚ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਟੈਕਸ ਦੀ ਸਮਝ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਅਨੋਖੀ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਟੈਕਸ ਅਥਾਰਟੀਆਂ ਨੇ 'ਲਰਨਿੰਗ ਥ੍ਰੂ ਗੇਮਜ਼' ਤਰੀਕਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਟੈਕਸ ਸਾਖਰਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਤਰੀਕਾ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ। ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਗੇਮਾਂ, ਪਹੇਲੀਆਂ ਅਤੇ ਕਾਮਿਕਸ ਹੈ (Tax Literacy Among Children) ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।

ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਜਨ ਸੰਪਰਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਰੇਂਜ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ 25 ਸਾਲਾਂ ਨੂੰ ‘ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਾਲ’ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣਗੇ। ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਸਕੂਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੈੱਟ ਵੀ ਵੰਡਿਆ।

ਸੱਪ-ਪੌੜੀ ਅਤੇ ਟੈਕਸ: ਸੀਬੀਡੀਟੀ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨਵੇਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸੱਪ, ਪੌੜੀਆਂ ਅਤੇ ਟੈਕਸਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਬੋਰਡ ਗੇਮ ਟੈਕਸ ਸਮਾਗਮਾਂ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਸੰਬੰਧੀ ਚੰਗੀਆਂ ਅਤੇ ਬੁਰੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਖੇਡ ਸਧਾਰਨ, ਅਨੁਭਵੀ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਪੌੜੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੁਰੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਸੱਪਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ: ਇਕ ਹੋਰ ਖੇਡ ਹੈ ਮੇਕਿੰਗ ਆਫ ਇੰਡੀਆ। ਇਹ ਸਹਿਯੋਗੀ ਖੇਡ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ 50 ਮੈਮਰੀ ਕਾਰਡਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰਾਹੀਂ ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਗੇਮ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਹੈ ਕਿ ਟੈਕਸ ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਸਹਿਕਾਰੀ ਹੈ, ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਨਹੀਂ।

3D ਪਹੇਲੀ : ਸਕੂਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਤੀਜੀ ਗੇਮ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ - 3D ਪਹੇਲੀ ਹੈ। ਗੇਮ ਵਿੱਚ 30 ਟੁਕੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਹਰੇਕ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਸੰਕਲਪਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ ਦਾ 3-ਅਯਾਮੀ ਢਾਂਚਾ ਬਣੇਗਾ ਜੋ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਵੇਗਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਟੈਕਸਾਂ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਹੈ।

ਡਿਜੀਟਲ ਕਾਮਿਕ ਕਿਤਾਬਾਂ: ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੇਡ ਡਿਜੀਟਲ ਕਾਮਿਕ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਬਾਲਗਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਦੇ ਸੰਕਲਪਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਲੌਟਪਾਟ ਕਾਮਿਕਸ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਮੋਟੂ-ਪਤਲੂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਾਰਟੂਨ ਪਾਤਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਟੀਕ ਅਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸੰਵਾਦਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਉਤਪਾਦ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਦਫਤਰਾਂ ਦੇ ਨੈਟਵਰਕ ਰਾਹੀਂ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਬੁੱਕ ਸਟੋਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵੰਡਣ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ’ਤੇ ਵੀ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਰੇਟਿੰਗ ਏਜੰਸੀ ਫਿਚ ਰੇਟਿੰਗਸ ਵਲੋਂ 2022-23 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ 8.5 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 7.8 ਫੀਸਦੀ ਕੀਤਾ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਟੈਕਸ ਅਫਸਰਾਂ ਲਈ ਆਮ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਸਾਖਰਤਾ ਫੈਲਾਉਣਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸੈਂਟਰਲ ਬੋਰਡ ਆਫ ਡਾਇਰੈਕਟ ਟੈਕਸ (ਸੀ.ਬੀ.ਡੀ.ਟੀ.) ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ 'ਚ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਟੈਕਸ ਦੀ ਸਮਝ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਅਨੋਖੀ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਟੈਕਸ ਅਥਾਰਟੀਆਂ ਨੇ 'ਲਰਨਿੰਗ ਥ੍ਰੂ ਗੇਮਜ਼' ਤਰੀਕਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਟੈਕਸ ਸਾਖਰਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਤਰੀਕਾ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ। ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਗੇਮਾਂ, ਪਹੇਲੀਆਂ ਅਤੇ ਕਾਮਿਕਸ ਹੈ (Tax Literacy Among Children) ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਗਈ ਹੈ।

ਇਸ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਜਨ ਸੰਪਰਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਰੇਂਜ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ 25 ਸਾਲਾਂ ਨੂੰ ‘ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਾਲ’ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣਗੇ। ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰ ਸਕੂਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੈੱਟ ਵੀ ਵੰਡਿਆ।

ਸੱਪ-ਪੌੜੀ ਅਤੇ ਟੈਕਸ: ਸੀਬੀਡੀਟੀ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨਵੇਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸੱਪ, ਪੌੜੀਆਂ ਅਤੇ ਟੈਕਸਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਬੋਰਡ ਗੇਮ ਟੈਕਸ ਸਮਾਗਮਾਂ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਸੰਬੰਧੀ ਚੰਗੀਆਂ ਅਤੇ ਬੁਰੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਖੇਡ ਸਧਾਰਨ, ਅਨੁਭਵੀ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਪੌੜੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੁਰੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਸੱਪਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ: ਇਕ ਹੋਰ ਖੇਡ ਹੈ ਮੇਕਿੰਗ ਆਫ ਇੰਡੀਆ। ਇਹ ਸਹਿਯੋਗੀ ਖੇਡ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ 50 ਮੈਮਰੀ ਕਾਰਡਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰਾਹੀਂ ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਗੇਮ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਹੈ ਕਿ ਟੈਕਸ ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਸਹਿਕਾਰੀ ਹੈ, ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਨਹੀਂ।

3D ਪਹੇਲੀ : ਸਕੂਲੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਤੀਜੀ ਗੇਮ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ - 3D ਪਹੇਲੀ ਹੈ। ਗੇਮ ਵਿੱਚ 30 ਟੁਕੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਹਰੇਕ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਸੰਕਲਪਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਟੁਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ ਦਾ 3-ਅਯਾਮੀ ਢਾਂਚਾ ਬਣੇਗਾ ਜੋ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇਵੇਗਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਟੈਕਸਾਂ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਹੈ।

ਡਿਜੀਟਲ ਕਾਮਿਕ ਕਿਤਾਬਾਂ: ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖੇਡ ਡਿਜੀਟਲ ਕਾਮਿਕ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਬਾਲਗਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਦੇ ਸੰਕਲਪਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਲੌਟਪਾਟ ਕਾਮਿਕਸ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਮੋਟੂ-ਪਤਲੂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਾਰਟੂਨ ਪਾਤਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਟੀਕ ਅਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸੰਵਾਦਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਉਤਪਾਦ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲੇ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਦਫਤਰਾਂ ਦੇ ਨੈਟਵਰਕ ਰਾਹੀਂ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਬੁੱਕ ਸਟੋਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵੰਡਣ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ’ਤੇ ਵੀ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਰੇਟਿੰਗ ਏਜੰਸੀ ਫਿਚ ਰੇਟਿੰਗਸ ਵਲੋਂ 2022-23 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ 8.5 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 7.8 ਫੀਸਦੀ ਕੀਤਾ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.