ETV Bharat / business

India China Trade Relations : ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਤਣਾਅ, ਫਿਰ ਵੀ ਵਧ ਰਿਹਾ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਵਪਾਰ - INDIA CHINA TRADE INCREASED TO 135 DOLLARS

ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਦੁਵੱਲਾ ਵਪਾਰ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਬਣਨ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਰੁਕਾਵਟ ਚੀਨੀ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਸਾਡੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਹੈ। ਤਾਜ਼ਾ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਆਯਾਤ ਨਿਰਯਾਤ ਦਾ ਪਾੜਾ 100 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਸਾਲਾਨਾ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਚੀਨ ਨੂੰ 17.48 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤਾ ਜਦਕਿ 118.9 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦਾ ਆਯਾਤ ਕੀਤਾ।

India China Trade Relations
India China Trade Relations
author img

By

Published : Jan 15, 2023, 9:13 PM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਿਵਾਦ ਹੁੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ 'ਚ ਖਟਾਸ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਭਾਰਤ ਦੀ ਚੀਨ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਦਰਾਮਦ-ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ 100 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਭਾਰਤ 'ਚ ਚੀਨ ਤੋਂ ਦਰਾਮਦ ਸਾਲਾਨਾ ਆਧਾਰ 'ਤੇ 21.7 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 118.9 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, 2022 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਚੀਨ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ 37.9 ਫੀਸਦੀ ਘਟ ਕੇ 17.48 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਚੀਨ ਤੋਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ? ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਬਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਭਾਰਤ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਲਈ ਆਯਾਤ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਭਾਰਤ 'ਚ ਚੀਨ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਸਾਲਾਨਾ ਆਧਾਰ 'ਤੇ 21.7 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 118.9 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਲ 2021-22 'ਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 3 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦਾ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸਾਮਾਨ ਖਰੀਦਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ, ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ, ਸਪੇਅਰ ਪਾਰਟਸ, ਸਾਊਂਡ ਰਿਕਾਰਡਰ, ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ ਦਸ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਚਾਰਟ ਵਿੱਚ ਹੈ....

ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸਾਮਾਨਪ੍ਰਮਾਣੂ ਰਿਐਕਟਰਬਾਇਲਰਜੈਵਿਕ ਰਸਾਇਣਕਪਲਾਸਟਿਕ ਦਾ ਸਾਮਾਨ
ਖਾਦਵਾਹਨ ਉਪਕਰਣਰਸਾਇਣਕ ਉਤਪਾਦਲੋਹੇ ਅਤੇ ਸਟੀਲਅਲਮੀਨੀਅਮ

ਭਾਰਤ ਚੀਨ ਨੂੰ ਕੀ ਵੇਚਦਾ ਹੈ? ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, 2022 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਚੀਨ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ 37.9 ਫੀਸਦੀ ਘਟ ਕੇ 17.48 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਪਾਰ ਘਾਟਾ 101.02 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਇਹ 2021 ਦੇ 69.38 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ।

ਅਲਮੀਨੀਅਮ ਅਤੇ ਲੋਹਾਕਪਾਹਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੱਚਾ ਮਾਲਕਾਪਰ ਅਤੇ ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਪੱਥਰਕੁਦਰਤੀ ਹੀਰੇ ਅਤੇ ਰਤਨ ਪੱਥਰ
ਸੋਇਆਬੀਨਚੌਲਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂਮੱਛੀ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦ

ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੀਨ ਨਾਲ 8 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਵਪਾਰ

ਸਾਲਵਪਾਰ (ਅੰਕੜੇ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰਾਂ ਵਿੱਚ)
2021-22 $94.57 ਬਿਲੀਅਨ
2020-21$65.21 ਬਿਲੀਅਨ
2019-20 $65.26 ਬਿਲੀਅਨ
2018-19$70.31 ਬਿਲੀਅਨ
2017-18$76.38 ਬਿਲੀਅਨ
2016-17$61.28 ਬਿਲੀਅਨ
2015-16$61.7 ਬਿਲੀਅਨ
2014-15 $60.41 ਬਿਲੀਅਨ

ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧ: Tradingeconomics ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ 469.28 ਅਰਬ ਰੁਪਏ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਏਈ ਨੇ 179.69 ਅਰਬ ਰੁਪਏ, ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਨੇ 118.23 ਅਰਬ ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੇ 83.21 ਅਰਬ ਰੁਪਏ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਭਾਵ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਨਿਰਯਾਤਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਚੀਨ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ 2021 'ਚ ਸਾਲਾਨਾ ਆਧਾਰ 'ਤੇ 34.28 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 28.03 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- China Claims Regarding Covid: ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਨਵੀਂ ਲਹਿਰ ਦਾ ਸਿਖਰ ਲੰਘਿਆ, ਹੁਣ ਤੱਕ 60 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਿਵਾਦ ਹੁੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ 'ਚ ਖਟਾਸ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਭਾਰਤ ਦੀ ਚੀਨ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰਤਾ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਦਰਾਮਦ-ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ 100 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਭਾਰਤ 'ਚ ਚੀਨ ਤੋਂ ਦਰਾਮਦ ਸਾਲਾਨਾ ਆਧਾਰ 'ਤੇ 21.7 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 118.9 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, 2022 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਚੀਨ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ 37.9 ਫੀਸਦੀ ਘਟ ਕੇ 17.48 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਚੀਨ ਤੋਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ? ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਬਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਭਾਰਤ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਲਈ ਆਯਾਤ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਭਾਰਤ 'ਚ ਚੀਨ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਸਾਲਾਨਾ ਆਧਾਰ 'ਤੇ 21.7 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 118.9 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਲ 2021-22 'ਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਕਰੀਬ 3 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦਾ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸਾਮਾਨ ਖਰੀਦਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ, ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ, ਸਪੇਅਰ ਪਾਰਟਸ, ਸਾਊਂਡ ਰਿਕਾਰਡਰ, ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ ਦਸ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਚਾਰਟ ਵਿੱਚ ਹੈ....

ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਸਾਮਾਨਪ੍ਰਮਾਣੂ ਰਿਐਕਟਰਬਾਇਲਰਜੈਵਿਕ ਰਸਾਇਣਕਪਲਾਸਟਿਕ ਦਾ ਸਾਮਾਨ
ਖਾਦਵਾਹਨ ਉਪਕਰਣਰਸਾਇਣਕ ਉਤਪਾਦਲੋਹੇ ਅਤੇ ਸਟੀਲਅਲਮੀਨੀਅਮ

ਭਾਰਤ ਚੀਨ ਨੂੰ ਕੀ ਵੇਚਦਾ ਹੈ? ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, 2022 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਚੀਨ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ 37.9 ਫੀਸਦੀ ਘਟ ਕੇ 17.48 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਪਾਰ ਘਾਟਾ 101.02 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਇਹ 2021 ਦੇ 69.38 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ।

ਅਲਮੀਨੀਅਮ ਅਤੇ ਲੋਹਾਕਪਾਹਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੱਚਾ ਮਾਲਕਾਪਰ ਅਤੇ ਗ੍ਰੇਨਾਈਟ ਪੱਥਰਕੁਦਰਤੀ ਹੀਰੇ ਅਤੇ ਰਤਨ ਪੱਥਰ
ਸੋਇਆਬੀਨਚੌਲਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂਮੱਛੀ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦ

ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੀਨ ਨਾਲ 8 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਵਪਾਰ

ਸਾਲਵਪਾਰ (ਅੰਕੜੇ ਅਰਬਾਂ ਡਾਲਰਾਂ ਵਿੱਚ)
2021-22 $94.57 ਬਿਲੀਅਨ
2020-21$65.21 ਬਿਲੀਅਨ
2019-20 $65.26 ਬਿਲੀਅਨ
2018-19$70.31 ਬਿਲੀਅਨ
2017-18$76.38 ਬਿਲੀਅਨ
2016-17$61.28 ਬਿਲੀਅਨ
2015-16$61.7 ਬਿਲੀਅਨ
2014-15 $60.41 ਬਿਲੀਅਨ

ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧ: Tradingeconomics ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ 469.28 ਅਰਬ ਰੁਪਏ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਏਈ ਨੇ 179.69 ਅਰਬ ਰੁਪਏ, ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਨੇ 118.23 ਅਰਬ ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਚੀਨ ਨੇ 83.21 ਅਰਬ ਰੁਪਏ ਦੀ ਖਰੀਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਭਾਵ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਨਿਰਯਾਤਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਚੀਨ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ 2021 'ਚ ਸਾਲਾਨਾ ਆਧਾਰ 'ਤੇ 34.28 ਫੀਸਦੀ ਵਧ ਕੇ 28.03 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਿਆ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- China Claims Regarding Covid: ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਨਵੀਂ ਲਹਿਰ ਦਾ ਸਿਖਰ ਲੰਘਿਆ, ਹੁਣ ਤੱਕ 60 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.