ETV Bharat / bharat

ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਦੋਸਤੀ ਕਰਕੇ 67 ਲੱਖ ਦੀ ਠੱਗੀ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕੀਤਾ ਕਾਬੂ

author img

By

Published : Apr 5, 2022, 4:58 PM IST

ਉਜੈਨ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਾਈਬਰ ਸੈੱਲ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਕਲੀਅਰੈਂਸ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਮੋਟੀ ਰਕਮ ਵਸੂਲਣ ਵਾਲੇ ਚਾਰ ਬਦਮਾਸ਼ ਠੱਗਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਰੁਦਰਪੁਰ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਹਨ ਅਤੇ ਦੋ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਾਗਰਿਕ ਹਨ। ਇਹ ਠੱਗ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਦੋਸਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਨ, ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗੇ ਤੋਹਫ਼ੇ ਭੇਜ ਕੇ ਕਸਟਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਨਜ਼ੂਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਪੈਸੇ ਬਟੋਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਆਹ ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਰੋਸੇ 'ਚ ਲੈ ਕੇ ਧੋਖਾਦੇਹੀ ਨੂੰ ਅੰਜ਼ਾਮ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।

ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਦੋਸਤੀ ਕਰਕੇ 67 ਲੱਖ ਦੀ ਠੱਗੀ
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਦੋਸਤੀ ਕਰਕੇ 67 ਲੱਖ ਦੀ ਠੱਗੀ

ਉਜੈਨ। ਸਾਈਬਰ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਇੱਕ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸੰਤ ਨਗਰ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਲੜਕੀ ਨੇ 2018 ਵਿੱਚ ਮਾਧਵਨਗਰ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ 67 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਠੱਗੀ ਮਾਰਨ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ ਸੀ ਅਤੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਾਗਰਿਕ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਵਿਆਹ ਦਾ ਝਾਂਸਾ ਦੇ ਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਠੱਗੀ ਮਾਰੀ ਹੈ। ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਂਦਿਆਂ ਧਾਰਾ 420 ਤਹਿਤ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਪੁਲਸ ਨੇ 2020 'ਚ ਸਟੇਟ ਸਾਈਬਰ ਸੈੱਲ ਨੂੰ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਸਾਈਬਰ ਇੰਚਾਰਜ ਰੀਮਾ ਕੁਰਿਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੁੱਲ 4 ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਕਰੋੜਾਂ ਦੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਮਿਲਿਆ: ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਦੇ 20 ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ 2016 ਤੋਂ 2019 ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 6 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਰਕਮ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਾਗਰਿਕ ਭਾਰਤ 'ਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਰਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਦੇ ਜੁਰਮ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਦਾ ਮੈਡੀਕਲ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਰਿਮਾਂਡ ਲੈ ਕੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। 2021 'ਚ ਵੀ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਰੇਵਾ ਤੋਂ ਇਕ ਦੋਸ਼ੀ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਬੂਤ ਮਿਲਦੇ ਰਹੇ, ਹੁਣ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ।

ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਹੋਈ ਸੀ ਦੋਸਤੀ: ਸੰਤ ਨਗਰ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਇਕ ਲੜਕੀ ਨੇ 2018 'ਚ ਥਾਣਾ ਮਾਧਵਨਗਰ 'ਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 2017 'ਚ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਲੁਈਸ ਡਰਕ ਨਾਂ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੁਈਸ ਨੇ ਵਿਆਹ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹੇ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਕਈ ਮਹਿੰਗੇ ਤੋਹਫ਼ੇ, ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਅਤੇ ਨਕਦੀ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਆ ਕੇ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਕਰਤਾ ਨੇ ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਕਰਤਾ ਕੋਲੋਂ ਲੁਈਸ ਡਰਕ ਵੱਲੋਂ ਮਹਿੰਗੇ ਤੋਹਫ਼ੇ, ਗਹਿਣੇ, ਸੋਨਾ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕਰੰਸੀ ਆਦਿ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਬਰਾਮਦ ਹੋਈਆਂ।

ਕਲੀਅਰੈਂਸ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਠੱਗੀ: ਮਾਲ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤਕਰਤਾ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਨਜ਼ੂਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ, ਫੁਟਕਲ ਟੈਕਸ, ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ, ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਆਦਿ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ 3 ਸਾਲਾਂ 'ਚ 20 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ 'ਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਲੂਈ ਡਰਕ ਕਦੇ ਵੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ, ਬਸ ਮਾਲ ਭੇਜਦਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ, ਫੁਟਕਲ ਟੈਕਸ, ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ, ਅੱਤਵਾਦੀ ਵਿਰੋਧੀ ਆਦਿ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਪੈਸੇ ਲੈਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਜਦੋਂ 1 ਸਾਲ ਤੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਸ਼ੱਕ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ 2018 ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ।

ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ ਧੋਖਾ ਦਿੰਦੇ ਸੀ: ਨਾਈਜੀਰੀਅਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਐਡੀਕ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਅਤੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਲੜਕੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਆਈਡੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਰੋਧੀ ਲਿੰਗ ਭਾਵ ਔਰਤ ਤੋਂ ਮਰਦ ਅਤੇ ਮਰਦ ਤੋਂ ਔਰਤ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਫਰੈਂਡ ਰਿਕਵੈਸਟ ਭੇਜਦਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਲਈ ਕਈ ਮਹਿੰਗੇ ਤੋਹਫ਼ੇ, ਕੱਪੜੇ, ਮਹਿੰਗੇ ਫ਼ੋਨ, ਹੀਰਿਆਂ ਦੇ ਗਹਿਣੇ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕਰੰਸੀ ਭੇਜਣ ਦਾ ਬਹਾਨਾ ਲਗਾ ਕੇ ਵਿਆਹ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਮੁਲਜ਼ਮ ਫੌਜੀ ਉਮਰ ਵਾਸੀ ਸੋਮਾਲੀਆ, ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਵਾਸੀ ਰੁਦਰਪੁਰ, ਉਤਰਾਖੰਡ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ, ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ, ਐਂਟੀ ਟੈਰੋਰਿਸਟ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾਏ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:- ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕੈਦੀ ਵਾਂਗ ਦਰੱਖਤ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹਿਆਂ ਹੋਇਆ ਇਹ ਬੱਚਾ

ਠੱਗ ਐਸ਼ੋ-ਆਰਾਮ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀ ਰਹੇ ਸਨ:ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਲਜ਼ਮ ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜੀਜਾ ਮੋਹਿਤ ਸਿੰਘ ਉਰਫ਼ ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਰਕਮ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਖਾਤੇ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਉਹ ਉਸ ਖਾਤਾਧਾਰਕ ਨੂੰ 10% ਹਿੱਸਾ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। ਪੀੜਤਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਆਉਣ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲਦਿਆਂ ਹੀ ਉਹ ਏ.ਟੀ.ਐਮ ਅਤੇ ਚੈੱਕਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਕੇ ਆਪਣਾ ਹਿੱਸਾ ਵੰਡਦਾ ਸੀ। ਮੁਲਜ਼ਮ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਮਹਿੰਗੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਲੜਕੀਆਂ, ਨਵੇਂ ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ ਕੱਪੜੇ ਖਰੀਦਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਠੱਗਾਂ ਦੀ ਰਕਮ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਸਨ।

ਸਾਈਬਰ ਸੈੱਲ ਨੇ ਟੀਮ ਦਾ ਕੀਤਾ ਗਠਨ: ਉਜੈਨ ਦੀ ਸਾਈਬਰ ਟੀਮ ਨੇ ਸਬੂਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਟੀਮ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ, ਗੁੜਗਾਉਂ, ਰਾਮਪੁਰ, ਬਰੇਲੀ, ਰੁਦਰਪੁਰ ਭੇਜਿਆ। ਟੀਮ ਲਗਾਤਾਰ 6 ਦਿਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕਰਦੀ ਰਹੀ। ਟੀਮ ਨੂੰ ਰੁਦਰਪੁਰ 'ਚ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ, ਜਿੱਥੇ ਮੁਲਜ਼ਮ ਮੋਹਿਤ ਉਰਫ਼ ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਉਸ ਦੇ ਸਾਲੇ ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ, ਜੋ ਕਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਏ.ਡੀ.ਕੇ, ਨਾਈਜੀਰੀਅਨ ਨਿਵਾਸੀ ਅਤੇ ਸੋਮਾਲੀਆ ਨਿਵਾਸੀ ਫੌਜੀ ਉਮਰ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਨੂੰ ਸਬੂਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਹਿਰਾਸਤ 'ਚ ਲਿਆ ਗਿਆ। . ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕਰਨ 'ਤੇ ਮੋਹਿਤ ਸਿੰਘ ਉਰਫ਼ ਰਾਜੀਵ ਨੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਜਾਅਲੀ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਲਾਇਸੈਂਸ ਅਤੇ ਪੈਨ ਕਾਰਡ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਦੋ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਆਪਣੇ ਜੀਜਾ ਮੁਲਜ਼ਮ ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ।

ਮੁਲਜ਼ਮ ਲੋਕੇਸ਼ਨ ਬਦਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸੀ: ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀ ਜਾਅਲੀ ਫਰਮ ਬਣਾ ਕੇ ਨਾਈਜੀਰੀਅਨ ਦੋਸਤ ਕ੍ਰਿਸਚੀਅਨ ਏਡੀਕੇ ਅਤੇ ਸੋਮਾਲੀਆ ਨਿਵਾਸੀ ਦੋਸਤ ਫੌਜੀ ਉਮਰ ਨੂੰ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾ ਕੇ ਨਕਦ ਰਾਸ਼ੀ ਦੇ ਕੇ 10 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ 10 ਫੀਸਦੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਿੰਦਾ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਸਨ। ਮੁਲਜ਼ਮ ਲੋਕੇਸ਼ਨ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਮਕਾਨ ਦੇ ਪਤੇ 'ਤੇ ਥਾਂ-ਥਾਂ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਸੀ।

ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਕੋਲੋਂ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤਾ ਸਮਾਨ: ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਕੋਲੋਂ ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡ, ਪੈਨ ਕਾਰਡ, ਚੈੱਕ ਬੁੱਕ, ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਅਤੇ ਲੈਪਟਾਪ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲੀਸ ਰਿਮਾਂਡ ’ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ’ਚ ਪਈ ਰਕਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਸਬੰਧੀ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਆਰੋਪੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ -

  • ਮੋਹਿਤ ਸਿੰਘ ਉਰਫ ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਵਾਸੀ ਰੁਦਰਪੁਰ, ਉਤਰਾਖੰਡ
  • ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਵਾਸੀ ਰੁਦਰਪੁਰ, ਉਤਰਾਖੰਡ
  • ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਐਡੀਕ ਨਿਵਾਸੀ ਨਾਈਜੀਰੀਆ
  • ਫੌਜੀ ਓਮਰ ਨਿਵਾਸੀ ਸੋਮਾਲੀਆ

ਸਾਈਬਰ ਸੈੱਲ ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸਲਾਹ: ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੇ ਖੁਲਾਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਟੇਟ ਸਾਈਬਰ ਸੈੱਲ ਨੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।

  • ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਹੋਰ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ 'ਤੇ ਅਜਨਬੀਆਂ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਨਾ ਕਰੋ।
  • ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾ ਕਰੋ।
  • ਮਹਿੰਗੇ ਤੋਹਫ਼ੇ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ, ਸੋਨੇ-ਹੀਰੇ ਦੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨਾ ਹੋਵੋ।
  • ਜੇਕਰ QR ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਕੱਢਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰੋ
  • ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਾ ਦਿਓ।

ਉਜੈਨ। ਸਾਈਬਰ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਇੱਕ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸੰਤ ਨਗਰ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਲੜਕੀ ਨੇ 2018 ਵਿੱਚ ਮਾਧਵਨਗਰ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ 67 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਠੱਗੀ ਮਾਰਨ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ ਸੀ ਅਤੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਾਗਰਿਕ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਵਿਆਹ ਦਾ ਝਾਂਸਾ ਦੇ ਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਠੱਗੀ ਮਾਰੀ ਹੈ। ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਂਦਿਆਂ ਧਾਰਾ 420 ਤਹਿਤ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਸਾਈਬਰ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਪੁਲਸ ਨੇ 2020 'ਚ ਸਟੇਟ ਸਾਈਬਰ ਸੈੱਲ ਨੂੰ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਸਾਈਬਰ ਇੰਚਾਰਜ ਰੀਮਾ ਕੁਰਿਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੁੱਲ 4 ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਕਰੋੜਾਂ ਦੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਮਿਲਿਆ: ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਦੇ 20 ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ 2016 ਤੋਂ 2019 ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 6 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਰਕਮ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਦੋ ਨਾਗਰਿਕ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਾਗਰਿਕ ਭਾਰਤ 'ਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਰਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਦੇ ਜੁਰਮ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਦਾ ਮੈਡੀਕਲ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਰਿਮਾਂਡ ਲੈ ਕੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। 2021 'ਚ ਵੀ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਰੇਵਾ ਤੋਂ ਇਕ ਦੋਸ਼ੀ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਬੂਤ ਮਿਲਦੇ ਰਹੇ, ਹੁਣ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ।

ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਹੋਈ ਸੀ ਦੋਸਤੀ: ਸੰਤ ਨਗਰ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਇਕ ਲੜਕੀ ਨੇ 2018 'ਚ ਥਾਣਾ ਮਾਧਵਨਗਰ 'ਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 2017 'ਚ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਲੁਈਸ ਡਰਕ ਨਾਂ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੁਈਸ ਨੇ ਵਿਆਹ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹੇ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਕਈ ਮਹਿੰਗੇ ਤੋਹਫ਼ੇ, ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣੇ ਅਤੇ ਨਕਦੀ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਆ ਕੇ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਕਰਤਾ ਨੇ ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਕਰਤਾ ਕੋਲੋਂ ਲੁਈਸ ਡਰਕ ਵੱਲੋਂ ਮਹਿੰਗੇ ਤੋਹਫ਼ੇ, ਗਹਿਣੇ, ਸੋਨਾ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕਰੰਸੀ ਆਦਿ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਬਰਾਮਦ ਹੋਈਆਂ।

ਕਲੀਅਰੈਂਸ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਲੱਖਾਂ ਦੀ ਠੱਗੀ: ਮਾਲ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤਕਰਤਾ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਨਜ਼ੂਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ, ਫੁਟਕਲ ਟੈਕਸ, ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ, ਅੱਤਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਆਦਿ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ 3 ਸਾਲਾਂ 'ਚ 20 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ 'ਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਲੂਈ ਡਰਕ ਕਦੇ ਵੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ, ਬਸ ਮਾਲ ਭੇਜਦਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ, ਫੁਟਕਲ ਟੈਕਸ, ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ, ਅੱਤਵਾਦੀ ਵਿਰੋਧੀ ਆਦਿ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਪੈਸੇ ਲੈਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਜਦੋਂ 1 ਸਾਲ ਤੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਸ਼ੱਕ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ 2018 ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ।

ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ ਧੋਖਾ ਦਿੰਦੇ ਸੀ: ਨਾਈਜੀਰੀਅਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਐਡੀਕ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਖੂਬਸੂਰਤ ਅਤੇ ਆਕਰਸ਼ਕ ਲੜਕੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਆਈਡੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਰੋਧੀ ਲਿੰਗ ਭਾਵ ਔਰਤ ਤੋਂ ਮਰਦ ਅਤੇ ਮਰਦ ਤੋਂ ਔਰਤ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਫਰੈਂਡ ਰਿਕਵੈਸਟ ਭੇਜਦਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਲਈ ਕਈ ਮਹਿੰਗੇ ਤੋਹਫ਼ੇ, ਕੱਪੜੇ, ਮਹਿੰਗੇ ਫ਼ੋਨ, ਹੀਰਿਆਂ ਦੇ ਗਹਿਣੇ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕਰੰਸੀ ਭੇਜਣ ਦਾ ਬਹਾਨਾ ਲਗਾ ਕੇ ਵਿਆਹ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਮੁਲਜ਼ਮ ਫੌਜੀ ਉਮਰ ਵਾਸੀ ਸੋਮਾਲੀਆ, ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਵਾਸੀ ਰੁਦਰਪੁਰ, ਉਤਰਾਖੰਡ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ, ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ, ਐਂਟੀ ਟੈਰੋਰਿਸਟ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾਏ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:- ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕੈਦੀ ਵਾਂਗ ਦਰੱਖਤ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹਿਆਂ ਹੋਇਆ ਇਹ ਬੱਚਾ

ਠੱਗ ਐਸ਼ੋ-ਆਰਾਮ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀ ਰਹੇ ਸਨ:ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਲਜ਼ਮ ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜੀਜਾ ਮੋਹਿਤ ਸਿੰਘ ਉਰਫ਼ ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਰਕਮ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਖਾਤੇ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਉਹ ਉਸ ਖਾਤਾਧਾਰਕ ਨੂੰ 10% ਹਿੱਸਾ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। ਪੀੜਤਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਆਉਣ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲਦਿਆਂ ਹੀ ਉਹ ਏ.ਟੀ.ਐਮ ਅਤੇ ਚੈੱਕਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਕੇ ਆਪਣਾ ਹਿੱਸਾ ਵੰਡਦਾ ਸੀ। ਮੁਲਜ਼ਮ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਮਹਿੰਗੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਲੜਕੀਆਂ, ਨਵੇਂ ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ ਕੱਪੜੇ ਖਰੀਦਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਠੱਗਾਂ ਦੀ ਰਕਮ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਸਨ।

ਸਾਈਬਰ ਸੈੱਲ ਨੇ ਟੀਮ ਦਾ ਕੀਤਾ ਗਠਨ: ਉਜੈਨ ਦੀ ਸਾਈਬਰ ਟੀਮ ਨੇ ਸਬੂਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਟੀਮ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ, ਗੁੜਗਾਉਂ, ਰਾਮਪੁਰ, ਬਰੇਲੀ, ਰੁਦਰਪੁਰ ਭੇਜਿਆ। ਟੀਮ ਲਗਾਤਾਰ 6 ਦਿਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕਰਦੀ ਰਹੀ। ਟੀਮ ਨੂੰ ਰੁਦਰਪੁਰ 'ਚ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ, ਜਿੱਥੇ ਮੁਲਜ਼ਮ ਮੋਹਿਤ ਉਰਫ਼ ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਉਸ ਦੇ ਸਾਲੇ ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ, ਜੋ ਕਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਏ.ਡੀ.ਕੇ, ਨਾਈਜੀਰੀਅਨ ਨਿਵਾਸੀ ਅਤੇ ਸੋਮਾਲੀਆ ਨਿਵਾਸੀ ਫੌਜੀ ਉਮਰ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਨੂੰ ਸਬੂਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਹਿਰਾਸਤ 'ਚ ਲਿਆ ਗਿਆ। . ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕਰਨ 'ਤੇ ਮੋਹਿਤ ਸਿੰਘ ਉਰਫ਼ ਰਾਜੀਵ ਨੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਜਾਅਲੀ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਲਾਇਸੈਂਸ ਅਤੇ ਪੈਨ ਕਾਰਡ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਦੋ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਆਪਣੇ ਜੀਜਾ ਮੁਲਜ਼ਮ ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ।

ਮੁਲਜ਼ਮ ਲੋਕੇਸ਼ਨ ਬਦਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸੀ: ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀ ਜਾਅਲੀ ਫਰਮ ਬਣਾ ਕੇ ਨਾਈਜੀਰੀਅਨ ਦੋਸਤ ਕ੍ਰਿਸਚੀਅਨ ਏਡੀਕੇ ਅਤੇ ਸੋਮਾਲੀਆ ਨਿਵਾਸੀ ਦੋਸਤ ਫੌਜੀ ਉਮਰ ਨੂੰ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾ ਕੇ ਨਕਦ ਰਾਸ਼ੀ ਦੇ ਕੇ 10 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਸੀ। ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ 10 ਫੀਸਦੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਿੰਦਾ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਸਨ। ਮੁਲਜ਼ਮ ਲੋਕੇਸ਼ਨ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਮਕਾਨ ਦੇ ਪਤੇ 'ਤੇ ਥਾਂ-ਥਾਂ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਸੀ।

ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਕੋਲੋਂ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤਾ ਸਮਾਨ: ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਕੋਲੋਂ ਏਟੀਐਮ ਕਾਰਡ, ਪੈਨ ਕਾਰਡ, ਚੈੱਕ ਬੁੱਕ, ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਅਤੇ ਲੈਪਟਾਪ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲੀਸ ਰਿਮਾਂਡ ’ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ’ਚ ਪਈ ਰਕਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਸਬੰਧੀ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਆਰੋਪੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ -

  • ਮੋਹਿਤ ਸਿੰਘ ਉਰਫ ਰਾਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਵਾਸੀ ਰੁਦਰਪੁਰ, ਉਤਰਾਖੰਡ
  • ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਵਾਸੀ ਰੁਦਰਪੁਰ, ਉਤਰਾਖੰਡ
  • ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਐਡੀਕ ਨਿਵਾਸੀ ਨਾਈਜੀਰੀਆ
  • ਫੌਜੀ ਓਮਰ ਨਿਵਾਸੀ ਸੋਮਾਲੀਆ

ਸਾਈਬਰ ਸੈੱਲ ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸਲਾਹ: ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੇ ਖੁਲਾਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਟੇਟ ਸਾਈਬਰ ਸੈੱਲ ਨੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।

  • ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਹੋਰ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ 'ਤੇ ਅਜਨਬੀਆਂ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਨਾ ਕਰੋ।
  • ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾ ਕਰੋ।
  • ਮਹਿੰਗੇ ਤੋਹਫ਼ੇ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ, ਸੋਨੇ-ਹੀਰੇ ਦੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨਾ ਹੋਵੋ।
  • ਜੇਕਰ QR ਕੋਡ ਨੂੰ ਸਕੈਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਕੱਢਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰੋ
  • ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਾ ਦਿਓ।
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.