ETV Bharat / bharat

ਭਾਗਵਤ ਗੀਤਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ - ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਗੁਣਾਂ

ਭਾਗਵਤ ਗੀਤਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼

The Message of Bhagwat Gita
The Message of Bhagwat Gita
author img

By

Published : Jul 23, 2022, 1:23 AM IST

ਭਾਗਵਤ ਗੀਤਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼



ਭਾਗਵਤ ਗੀਤਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼





ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਸਵਧਰਮ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਫਰਜ਼ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਦਾ ਪਾਪ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਵੀ ਗੁਆ ਦੇਵੇਗਾ। ਸੁੱਖ-ਦੁੱਖ, ਨਫੇ-ਨੁਕਸਾਨ, ਜਿੱਤ-ਹਾਰ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਆਪਣਾ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਨਿਰਸਵਾਰਥ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਵਿੱਚ ਨਾ ਤਾਂ ਘਾਟਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਨਿਘਾਰ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਤਰੱਕੀ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਵੱਡੇ ਡਰ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਆਪਣਾ ਧਰਮ, ਜੋ ਗੁਣਾਂ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਦਰਤ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ, ਕਾਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਉੱਤਮ ਹੈ। ਪ੍ਰਭੂ ਜੋ ਸਭ ਜੀਵਾਂ ਦਾ ਮੂਲ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਬ-ਵਿਆਪਕ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਹੜਾ ਵਿਅਕਤੀ ਕੁਦਰਤ, ਆਤਮਾ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪਰਮ ਆਤਮਾ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਸਮਝਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਯਕੀਨੀ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ। ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਸਥਿਰ, ਕੇਵਲ ਕਿਰਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਜਾਣਕਾਰ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮਨੁੱਖ ਪਰਮ ਆਤਮਾ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ, ਕਰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਸਥਾਪਿਤ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਜੇਕਰ ਮਨੁੱਖ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਫਲ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਆਤਮ-ਸਥਿਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਤਿਗੁਣ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਪਾਪ ਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਇਸ ਗੁਣ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹਨ, ਉਹ ਸੁਖ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਬੱਝੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਗਿਆਨ ਨਾਲੋਂ ਚੰਗਾ ਸਿਮਰਨ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਉੱਤਮ ਹੈ ਕਰਮ ਦੇ ਫਲ ਦਾ ਤਿਆਗ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹੇ ਤਿਆਗ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਪਰਮ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਭਾਗਵਤ ਗੀਤਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼



ਭਾਗਵਤ ਗੀਤਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼





ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਸਵਧਰਮ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਫਰਜ਼ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਦਾ ਪਾਪ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਵੀ ਗੁਆ ਦੇਵੇਗਾ। ਸੁੱਖ-ਦੁੱਖ, ਨਫੇ-ਨੁਕਸਾਨ, ਜਿੱਤ-ਹਾਰ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਆਪਣਾ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਨਿਰਸਵਾਰਥ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਵਿੱਚ ਨਾ ਤਾਂ ਘਾਟਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਨਿਘਾਰ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਤਰੱਕੀ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਵੱਡੇ ਡਰ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਆਪਣਾ ਧਰਮ, ਜੋ ਗੁਣਾਂ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਦਰਤ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ, ਕਾਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਉੱਤਮ ਹੈ। ਪ੍ਰਭੂ ਜੋ ਸਭ ਜੀਵਾਂ ਦਾ ਮੂਲ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਬ-ਵਿਆਪਕ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਭਗਤੀ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਹੜਾ ਵਿਅਕਤੀ ਕੁਦਰਤ, ਆਤਮਾ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪਰਮ ਆਤਮਾ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਸਮਝਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਯਕੀਨੀ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਵੀ ਹੋਵੇ। ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਸਥਿਰ, ਕੇਵਲ ਕਿਰਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਜਾਣਕਾਰ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮਨੁੱਖ ਪਰਮ ਆਤਮਾ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ, ਕਰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਸਥਾਪਿਤ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਜੇਕਰ ਮਨੁੱਖ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਫਲ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਆਤਮ-ਸਥਿਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਤਿਗੁਣ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਪਾਪ ਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਇਸ ਗੁਣ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹਨ, ਉਹ ਸੁਖ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਬੱਝੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਗਿਆਨ ਨਾਲੋਂ ਚੰਗਾ ਸਿਮਰਨ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਉੱਤਮ ਹੈ ਕਰਮ ਦੇ ਫਲ ਦਾ ਤਿਆਗ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹੇ ਤਿਆਗ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਪਰਮ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.