ETV Bharat / bharat

ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਮੌਕੇ ਜਾਣੋ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਸ਼ਟ ਦੂਰ, ਜਾਣੋ ਉਪਾਅ - Ganesh Festival

ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ (SANKASHTI CHATURTHI 2022) ਮੌਕੇ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਉਪਾਸਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜੋਕੇ ਦਿਨ ਜੋ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

SANKASHTI CHATURTHI 2022
SANKASHTI CHATURTHI 2022
author img

By

Published : Aug 25, 2022, 4:04 PM IST

Updated : Aug 31, 2022, 4:32 PM IST

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ (SANKASHTI CHATURTHI 2022) ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਮ ਤੋਂ ਹੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੰਪੂਰਨ ਕਸ਼ਟ ਦਾ ਮਤਲੱਬ ਹੈ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸੰਪੂਰਨ ਕਸ਼ਟ, ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਈ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦਾ ਵਰਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਕਟਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਵਰਤ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਕਸ਼ਟ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।




SANKASHTI CHATURTHI 2022
SANKASHTI CHATURTHI 2022





ਇਸ ਵਰਤ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸੱਤਵਾਂ ਕਾਇਦਾ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਥਾ ਹੈ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਜੀ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਪਰ ਵਿਆਹ ਵਿਚ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬੁਲਾਇਆ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਤੋਂ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਜੀ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਨਹੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਵਰਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਭਗਤ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਸਰਵਪ੍ਰਥਮ ਪੂਜਾ ਕਰਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਕਾਰਜ ਸੰਪੂਰਣ ਹੋ ਜਾਣਗੇ।


ਪੰਡਤ ਪ੍ਰਮੋਦ ਜੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਵਰਦਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇਹ ਸੰਕਟਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਲੱਗੇ। 23 ਨਵੰਬਰ ਭਾਵ ਅੱਜ ਵਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਜੋ ਵੀ ਵਰਤ ਰੱਖੇਗਾ ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਵਿਘਨ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਖਤਮ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਪਾਪ ਵੀ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣਗੇ।

ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਵਰਤ ਦੀ ਵਿਧੀ : ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਵੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉੱਠਣਾ ਹੈ। ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪਵਿੱਤਰ ਕਰ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ-ਅਰਚਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂਨੂੰ ਦੁੱਭੁ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੋ ਵੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ- ਮਠਿਆਈ ਜਾਂ ਫੁਲ, ਚੜਾਓ। ਉਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਰਾਤ 8.27 ਵਜੇ (subh muhurat Sankashti Chaturthi) ਚੰਦਰੋਦਏ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ।ਉਸ ਸਮੇਂ ਚੰਦਰ ਦੇਵ ਨੂੰ ਅਰਘਿਅ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ-ਅਰਚਨਾ ਕਰੋ।

ਚੰਦਰ ਦੇਵ ਨੂੰ ਅਰਘ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰੋ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੂਰੇ ਦਿਨਭਰ ਨਿਰਾਹਾਰ ਰਹਿ ਕੇ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਅਰਘ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰੋ।ਰਾਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੇ ਨਾਮ ਕੀਰਤਨ ਕਰੋ ਤਾਂ ਇਹ ਅਤਿ ਉੱਤਮ ਹੋਵੇਗਾ।

ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਮੰਤਰ : ਸੂਖਮ ਰੂਪ ਤੋਂ ਤੁਸੀ ਓਮ ਗਨ ਗਣਪਤਏ ਨਮ: ਦੀ 11 ਜਾਂ 21 ਮੰਤਰ ਮਾਲਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਉਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਇਸਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਿੱਧ ਮੰਤਰ ਹੋਵੇਗਾ।ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਮ ਗਜਾਨਨ ਭੂਤਗਣਾਦਿ ਸੇਵਿਤਂ ਕਪਿਤਥ , ਜੰਬੂ ਫਲ ਚਾਰੁ ਉਮਾ ਸ਼ਤੰ ਸੋਗ ਵਿਨਾਸ਼ ਕਰਿਆਕਰਮ ਨਮਾਮਿ , ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਪਾਦ , ਪੰਕਜਮ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਓਮ ਗਨ ਗਣਪਤਏ ਨਮ: ਜਾਂ ਓਮ ਗਣਪਤਏ ਨਮ: ਮੰਤਰ ਦੀ ਮਾਲਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤਹੁਾਨੂੰ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ ਫਲ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗਾ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ ਮੌਕੇ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਨੂੰ ਇੰਝ ਕਰੋ ਖੁਸ਼, ਜਾਣੋ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ ਤੇ ਮਹੱਤਤਾ

ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ (SANKASHTI CHATURTHI 2022) ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਾਮ ਤੋਂ ਹੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੰਪੂਰਨ ਕਸ਼ਟ ਦਾ ਮਤਲੱਬ ਹੈ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸੰਪੂਰਨ ਕਸ਼ਟ, ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਈ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦਾ ਵਰਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਮਾਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਕਟਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਵਰਤ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਕਸ਼ਟ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।




SANKASHTI CHATURTHI 2022
SANKASHTI CHATURTHI 2022





ਇਸ ਵਰਤ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸੱਤਵਾਂ ਕਾਇਦਾ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਥਾ ਹੈ , ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਜੀ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਪਰ ਵਿਆਹ ਵਿਚ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬੁਲਾਇਆ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਤੋਂ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਜੀ ਅਤੇ ਦੇਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਨਹੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸ਼ਿਵ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਵਰਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਭਗਤ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਸਰਵਪ੍ਰਥਮ ਪੂਜਾ ਕਰਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਕਾਰਜ ਸੰਪੂਰਣ ਹੋ ਜਾਣਗੇ।


ਪੰਡਤ ਪ੍ਰਮੋਦ ਜੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਵਰਦਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇਹ ਸੰਕਟਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਲੱਗੇ। 23 ਨਵੰਬਰ ਭਾਵ ਅੱਜ ਵਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਜੋ ਵੀ ਵਰਤ ਰੱਖੇਗਾ ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਵਿਘਨ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਖਤਮ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਪਾਪ ਵੀ ਨਸ਼ਟ ਹੋਣਗੇ।

ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਵਰਤ ਦੀ ਵਿਧੀ : ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਵੇਰੇ ਪ੍ਰਭਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉੱਠਣਾ ਹੈ। ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪਵਿੱਤਰ ਕਰ ਭਗਵਾਨ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ-ਅਰਚਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂਨੂੰ ਦੁੱਭੁ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੋ ਵੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ- ਮਠਿਆਈ ਜਾਂ ਫੁਲ, ਚੜਾਓ। ਉਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਰਾਤ 8.27 ਵਜੇ (subh muhurat Sankashti Chaturthi) ਚੰਦਰੋਦਏ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ।ਉਸ ਸਮੇਂ ਚੰਦਰ ਦੇਵ ਨੂੰ ਅਰਘਿਅ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਪੂਜਾ-ਅਰਚਨਾ ਕਰੋ।

ਚੰਦਰ ਦੇਵ ਨੂੰ ਅਰਘ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਆਰਤੀ ਕਰੋ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੂਰੇ ਦਿਨਭਰ ਨਿਰਾਹਾਰ ਰਹਿ ਕੇ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਅਰਘ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰੋ।ਰਾਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੇ ਨਾਮ ਕੀਰਤਨ ਕਰੋ ਤਾਂ ਇਹ ਅਤਿ ਉੱਤਮ ਹੋਵੇਗਾ।

ਸੰਕਸ਼ਟੀ ਚਤੁਰਥੀ ਮੰਤਰ : ਸੂਖਮ ਰੂਪ ਤੋਂ ਤੁਸੀ ਓਮ ਗਨ ਗਣਪਤਏ ਨਮ: ਦੀ 11 ਜਾਂ 21 ਮੰਤਰ ਮਾਲਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਉਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਇਸਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਿੱਧ ਮੰਤਰ ਹੋਵੇਗਾ।ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਮ ਗਜਾਨਨ ਭੂਤਗਣਾਦਿ ਸੇਵਿਤਂ ਕਪਿਤਥ , ਜੰਬੂ ਫਲ ਚਾਰੁ ਉਮਾ ਸ਼ਤੰ ਸੋਗ ਵਿਨਾਸ਼ ਕਰਿਆਕਰਮ ਨਮਾਮਿ , ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਪਾਦ , ਪੰਕਜਮ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਓਮ ਗਨ ਗਣਪਤਏ ਨਮ: ਜਾਂ ਓਮ ਗਣਪਤਏ ਨਮ: ਮੰਤਰ ਦੀ ਮਾਲਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤਹੁਾਨੂੰ ਇੱਛਾ ਅਨੁਸਾਰ ਫਲ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗਾ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਗਣੇਸ਼ ਚਤੁਰਥੀ ਮੌਕੇ ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਨੂੰ ਇੰਝ ਕਰੋ ਖੁਸ਼, ਜਾਣੋ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ ਤੇ ਮਹੱਤਤਾ

Last Updated : Aug 31, 2022, 4:32 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.