ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਪੜ੍ਹਨ-ਲਿਖਣ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਬੱਚੇ ਵੱਡੀਆਂ ਵਾਰਦਾਤਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੁਲੀਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਗੋਲੀਬਾਰੀ, ਲੁੱਟ-ਖੋਹ ਅਤੇ ਕਤਲ ਵਰਗੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾਬਾਲਗਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਪੁਲਿਸ ਲਈ ਸਿਰਦਰਦੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਜਾਫਰਾਬਾਦ ਥਾਣਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਘੋਂਡਾ ਇਲਾਕੇ 'ਚ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਕੈਬ ਡਰਾਈਵਰ ਅਰਜੁਨ ਨੂੰ ਚਾਰ ਨਾਬਾਲਗਾਂ ਨੇ ਗਲਾ ਘੁੱਟ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਚਾਰਾਂ ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਨੇਬ ਸਰਾਏ ਥਾਣਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਾਬਾਲਗ ਨੇ ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਲੁੱਟਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ 'ਤੇ ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਕੁਝ ਕੇਸ ਸਿਰਫ਼ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ।
ਦਰਅਸਲ, ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਦੀ ਨਰਸਰੀ ਬਣਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਾਵੀ ਹੋਣ ਲਈ ਨਾਬਾਲਗ ਵੱਡੀਆਂ ਵਾਰਦਾਤਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟਦੇ ਜਿਸ ਉਮਰ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਕਾਪੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਚਾਕੂਆਂ ਅਤੇ ਬੰਦੂਕਾਂ ਨਾਲ ਖੂਨੀ ਖੇਡ ਖੇਡ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਤੋਂ ਪੁਲਿਸ ਪੁੱਛ-ਗਿੱਛ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਬਾਲੀਵੁਡ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇਖ ਕੇ ਵੀ ਅਪਰਾਧ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।
ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਅਪਰਾਧ ਸ਼ਾਖਾ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਆਰਐਸ ਯਾਦਵ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਪੈਸੇ ਕਮਾਉਣ ਦੇ ਲਾਲਚ ਵਿੱਚ ਨਾਬਾਲਗ ਅਪਰਾਧਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਫੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਨੂੰਨ ਅਨੁਸਾਰ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਨਾਬਾਲਗ ਇੱਕ ਵਾਰ ਅਪਰਾਧ ਕਰਦੇ ਫੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਦੁਬਾਰਾ ਕਿਸੇ ਅਪਰਾਧ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਾ ਹੋਣ।
ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾਕਟਰ: ਇਹਬਾਸ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਡਿਪਟੀ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਡਾ: ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਅਪਰਾਧ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਸਿਰਫ਼ ਨਾਬਾਲਗਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ, ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਤੋਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਮਾਹੌਲ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਜੋ ਵੀ ਮਾਹੌਲ ਮਿਲੇਗਾ, ਉਹ ਉਸੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚ ਹੀ ਢਲ ਜਾਵੇਗਾ।
ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਜਿਹੜੇ ਬੱਚੇ ਛੋਟੇ-ਮੋਟੇ ਜੁਰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਘਿਨਾਉਣੇ ਅਪਰਾਧਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਸਿਰਫ ਉਹ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਾਂ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜੇਜੇ ਐਕਟ ਨਾਬਾਲਗਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਗਲਤ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਛਤਾਵਾ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਦੋਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਨਾ ਕਰੇ ਤਾਂ ਉਹ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਅਪਰਾਧਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਨਾਬਾਲਗਾਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਲੋੜ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨਾਬਾਲਗ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਣ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚੁੱਪ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣਾ ਵੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗੱਲਾਂ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣਨੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਸਾਲ ਨਾਬਾਲਗਾਂ ਵਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਗੰਭੀਰ ਅਪਰਾਧ:-
- 30 ਜਨਵਰੀ: ਕਾਲਕਾਜੀ ਵਿੱਚ ਨਾਬਾਲਗ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਨਾਬਾਲਗ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
- 08 ਮਾਰਚ: ਗੋਵਿੰਦਪੁਰੀ ਵਿੱਚ ਸੜਕੀ ਰੰਜਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਾਬਾਲਗ ਨੇ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਦਾ ਚਾਕੂ ਮਾਰ ਕੇ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
- 10 ਮਾਰਚ: ਮਹਿਰੌਲੀ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਝਗੜੇ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਨਾਬਾਲਗਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
