ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ 2021 ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਵਿਗੜਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਘਾਤਕ ਅਤੇ ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਕੋਪਿਕ PM2.5 ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਪਿਆ ਗਿਆ। ਔਸਤ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ 58.1 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਹੈ। ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਦੀ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ 10 ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।
ਸਵਿਸ ਫਰਮ IQAir ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਵਿਸ਼ਵ ਏਅਰ ਕੁਆਲਿਟੀ ਰਿਪੋਰਟ (World Air Quality Report) ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਦੇ 63 ਸ਼ਹਿਰ 100 ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਸ਼ਹਿਰ WHO ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ 'ਤੇ ਖਰਾ ਨਹੀਂ ਉਤਰਿਆ।
ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਵੀ ਮਾੜੀ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਲਗਾਤਾਰ ਦੂਜੇ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਰੀਬ 15 ਫੀਸਦੀ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ WHO ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 20 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਸੀ।
ਜਿਸਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਔਸਤ PM2.5 96.4 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਸੀ। ਜਦਕਿ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੀਮਾ 5 ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਭਿਵੜੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਜਗ੍ਹਾਂ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਪੂਰਬੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦਾ ਗਾਜ਼ੀਆਬਾਦ ਹੈ। ਚੋਟੀ ਦੇ 15 ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 10 ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਹਨ।
ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ 'ਜੀਵਨ ਸੂਚਕਾਂਕ' ਤੋਂ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਲਖਨਊ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਆਪਣੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 10 ਸਾਲ ਹੋਰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਡਬਲਯੂ.ਐਚ.ਓ. (WHO) ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦਾ ਪੱਧਰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
'IQAir' ਦੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ 'ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦਿਆਂ, ਅਵਿਨਾਸ਼ ਚੰਚਲ, ਮੁਹਿੰਮ ਪ੍ਰਬੰਧਕ, ਗ੍ਰੀਨਪੀਸ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ 'ਇਹ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹਵਾ 'ਚ ਸਾਹ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਵਿੱਚ PM-2.5 ਕਣਾਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਲਈ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਤਿੰਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- ਕੋਵਿਡ ਨਤੀਜਾ: ਇਸ ਸਾਲ ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ ਪਾਲਿਸੀਆਂ 'ਚ 26% ਦੀ ਉਛਾਲ
