ETV Bharat / bharat

ਕੀ ਕਰੋਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ 'ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ' ਮਚਾਵੇਗਾ ਤਾਂਡਵ? - ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ

ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਸਮੇਤ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਯੂਕੇ ਦੀ ਹੈਲਥ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ ਪੱਛਮੀ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਆਯਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ
ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ
author img

By

Published : Feb 16, 2022, 2:47 PM IST

ਨਾਈਜੀਰੀਆ: ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਸਮੇਤ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਯੂਕੇ ਦੀ ਹੈਲਥ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ ਪੱਛਮੀ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਆਯਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਕੀ ਹੈ ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ?

ਲਾਸਾ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ, ਪਰ ਗੰਭੀਰ ਲਾਗ ਹੈ ਜੋ ਲਾਸਾ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਚੂਹਿਆਂ ਦੇ ਲਾਰ ਅਤੇ ਮਲ ਨਾਲ ਦੂਸ਼ਿਤ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ 'ਚ ਸਰੀਰ 'ਚੋਂ ਖੂਨ ਵਗਣ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਣ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ।

ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ

ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ ਵਿੱਚ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਸਮਾਨ ਲੱਛਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਡਾਕਟਰੀ ਮਾਹਰ ਵੀ ਇਬੋਲਾ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਸੱਤ ਤੋਂ 21 ਦਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਅਦ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਲਾਸਾ ਵਿੱਚ ਫਲੂ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ-

  • ਬੁਖਾਰ
  • ਸਿਰ ਦਰਦ
  • ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਖਰਾਸ਼
  • ਦਸਤ ਅਤੇ ਉਲਟੀਆਂ

ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਸੋਜ ਅਤੇ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨੱਕ ਅਤੇ ਯੋਨੀ ਤੋਂ ਖੂਨ ਵਗਣਾ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਭ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ

ਇੱਕ ਅੰਕੜੇ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਲਾਸਾ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਬੋਲ਼ੇਪਣ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਗੰਧ ਦੀ ਕਮੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਹਰ ਤਿੰਨ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਡਿਗਰੀਆਂ ਤੱਕ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੁੰਦਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਹਰ ਚਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਬਹਿਰਾਪਨ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ ਦੀ ਲਾਗ ਆਮ ਸੰਪਰਕ (ਗਲੇ ਮਿਲਣ, ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਣ ਜਾਂ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਬੈਠਣ) ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ।

ਕੀ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ?

ਇਸ ਸਮੇਂ ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ ਲਈ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਇਲਾਜ ਜਾਂ ਟੀਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਦੋ ਟੀਕੇ ਟੈਸਟਿੰਗ ਲਈ ਰੱਖੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇੱਕ ਟੀਕਾ ਮਨੁੱਖੀ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਚੂਹਿਆਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੱਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ?

ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ ਨੂੰ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, WHO ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਤਰਜੀਹ ਜਰਾਸੀਮ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ - ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਬੋਲਾ ਅਤੇ ਡੇਂਗੂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਕੋਰੋਨਾ ਜਿੰਨਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਪਿਛਲੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਏ 27,409 ਨਵੇਂ ਮਾਮਲੇ, 347 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਹੋਈ ਮੌਤ

ਨਾਈਜੀਰੀਆ: ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਸਮੇਤ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਯੂਕੇ ਦੀ ਹੈਲਥ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ ਪੱਛਮੀ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਆਯਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਕੀ ਹੈ ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ?

ਲਾਸਾ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ, ਪਰ ਗੰਭੀਰ ਲਾਗ ਹੈ ਜੋ ਲਾਸਾ ਵਾਇਰਸ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਚੂਹਿਆਂ ਦੇ ਲਾਰ ਅਤੇ ਮਲ ਨਾਲ ਦੂਸ਼ਿਤ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ 'ਚ ਸਰੀਰ 'ਚੋਂ ਖੂਨ ਵਗਣ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਹ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਣ ਵਾਲੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ।

ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ

ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ ਵਿੱਚ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਸਮਾਨ ਲੱਛਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਡਾਕਟਰੀ ਮਾਹਰ ਵੀ ਇਬੋਲਾ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਸੱਤ ਤੋਂ 21 ਦਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਅਦ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਲਾਸਾ ਵਿੱਚ ਫਲੂ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਲੱਛਣ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ-

  • ਬੁਖਾਰ
  • ਸਿਰ ਦਰਦ
  • ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਖਰਾਸ਼
  • ਦਸਤ ਅਤੇ ਉਲਟੀਆਂ

ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਸੋਜ ਅਤੇ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨੱਕ ਅਤੇ ਯੋਨੀ ਤੋਂ ਖੂਨ ਵਗਣਾ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਭ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ

ਇੱਕ ਅੰਕੜੇ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਲਾਸਾ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਬੋਲ਼ੇਪਣ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕੋਰੋਨਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਗੰਧ ਦੀ ਕਮੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਹਰ ਤਿੰਨ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਡਿਗਰੀਆਂ ਤੱਕ ਸੁਣਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੁੰਦਾ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਹਰ ਚਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਬਹਿਰਾਪਨ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ ਦੀ ਲਾਗ ਆਮ ਸੰਪਰਕ (ਗਲੇ ਮਿਲਣ, ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਣ ਜਾਂ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਬੈਠਣ) ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ।

ਕੀ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ?

ਇਸ ਸਮੇਂ ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ ਲਈ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਇਲਾਜ ਜਾਂ ਟੀਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਦੋ ਟੀਕੇ ਟੈਸਟਿੰਗ ਲਈ ਰੱਖੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇੱਕ ਟੀਕਾ ਮਨੁੱਖੀ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਚੂਹਿਆਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੱਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੈ?

ਲਾਸਾ ਬੁਖਾਰ ਨੂੰ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, WHO ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਤਰਜੀਹ ਜਰਾਸੀਮ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ - ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਬੋਲਾ ਅਤੇ ਡੇਂਗੂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਕੋਰੋਨਾ ਜਿੰਨਾ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਪਿਛਲੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਏ 27,409 ਨਵੇਂ ਮਾਮਲੇ, 347 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਹੋਈ ਮੌਤ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.