ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਅੱਜ ਵਿਸ਼ਵ ਰੇਡੀਓ ਦਿਵਸ ਹੈ। ਰੇਡੀਓ ਬਾਰੇ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ... ਕਹਾਣੀਆਂ ਵੀ ਹੋਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਤਜਰਬੇ ਵੀ ਹੋਣਗੇ। ਰੇਡੀਓ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸਾਡਾ ਸਾਥੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ ਦਾ ਯੁੱਗ ਹੈ, ਰੇਡੀਓ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪਿਆਰ ਅੱਜ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ ਹੈ। ਜਾਣੋ ਵਿਸ਼ਵ ਰੇਡੀਓ ਦਿਵਸ ਦੀਆਂ ਖਾਸ ਗੱਲਾਂ...
ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਮਹੱਤਵ
ਹਰ ਸਾਲ 13 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਸ਼ਵ ਰੇਡੀਓ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਹਰ ਸਾਲ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੁਆਰਾ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰਕਾਂ, ਸੰਗਠਨਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਬੁਲਾ ਕੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਰੇਡੀਓ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਚਰਚਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਲਈ ਰੇਡੀਓ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ।
ਰੇਡੀਓ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ?
24 ਦਸੰਬਰ 1906 ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਰੇਜੀਨਾਲਡ ਫੇਸੇਨਡੇਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਾਇਲਨ ਵਜਾਈ ਅਤੇ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਰੇਡੀਓ ਆਪਰੇਟਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰੇਡੀਓ ਸੈੱਟਾਂ 'ਤੇ ਉਹ ਸੰਗੀਤ ਸੁਣਿਆ, ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਰੇਡੀਓ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਗਦੀਸ਼ ਚੰਦਰ ਬਾਸੂ ਅਤੇ ਗੁਗਲੀਏਲਮੋ ਮਾਰਕੋਨੀ ਨੇ 1900 ਵਿੱਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਲੈੱਸ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜ ਕੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਰੇਡੀਓ ਸੁਨੇਹੇ ਭੇਜਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਪਰ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਣਾ ਜਾਂ ਪ੍ਰਸਾਰਣ 1906 ਵਿੱਚ ਫੇਸੇਨਡੇਨ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।
ਰੇਡੀਓ ਦਿਵਸ ਕਦੋਂ ਤੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਵਿਸ਼ਵ ਰੇਡੀਓ ਦਿਵਸ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 2010 ਵਿੱਚ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਰੇਡੀਓ ਅਕੈਡਮੀ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਾਲ 2011 ਵਿੱਚ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਜਨਰਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਦੇ 36ਵੇਂ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਰੇਡੀਓ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 13 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਜਨਰਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਵਿੱਚ ਲਏ ਗਏ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਜਨਰਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਨੇ 14 ਜਨਵਰੀ 2013 ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹਰ ਸਾਲ 13 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਰੇਡੀਓ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਰੇਡੀਓ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ
ਲੋਕ ਰੇਡੀਓ ਨੂੰ ਆਕਾਸ਼ਵਾਣੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਦੇ ਸਨ। ਪਹਿਲਾਂ 103.5 ਦੀ ਫ੍ਰੀਕੁਐਂਸੀ ਕੇਵਲ ਵਿਵਿਧ ਭਾਰਤੀ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।
ਲੋਕ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਅਤੇ ਗੀਤ ਸੁਣਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਰੇਡੀਓ ਦੀ ਲੋਕਪ੍ਰਿਅਤਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫ੍ਰੀਕੁਐਂਸੀ ਰੇਡੀਓ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹਨ।
ਰੇਡੀਓ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗਿਆਨ ਦਾ ਸਾਧਨ ਵੀ ਹੈ
ਰੇਡੀਓ ਗਿਆਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਵੀ ਵਧੀਆ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਗੀਤਾਂ, ਨਾਟਕਾਂ, ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਵੀ ਜਾਣਨ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਐਫਐਮ ਸਰਕਾਰੀ ਭਲਾਈ ਸਕੀਮਾਂ, ਜਨਤਕ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸਫਾਈ, ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਰੇਡੀਓ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਸੰਚਾਰ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਭੰਡਾਰ।