ETV Bharat / bharat

ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਰਿਹਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੇ ਸੰਕੇਤ

ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਖਪਤ, ਜੋ ਕਿ ਮੰਗ ਪੱਖ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਆਰਥਿਕ ਰਿਕਵਰੀ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਸੂਚਕਾਂਕ (IIP) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਾਪਣ ਵਾਲੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਫੈਕਟਰੀ ਆਉਟਪੁੱਟ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਫ਼ਰਵਰੀ ਵਿੱਚ 1.7% ਦੀ ਮਾਮੂਲੀ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ।

India's factory output in February highlights economic weakness
India's factory output in February highlights economic weakness
author img

By

Published : Apr 14, 2022, 11:17 AM IST

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਦੇ ਫੈਕਟਰੀ ਆਉਟਪੁੱਟ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਸੂਚਕਾਂਕ (ਆਈ.ਆਈ.ਪੀ.) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੇ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ ਫ਼ਰਵਰੀ ਵਿੱਚ 1.7% ਦੀ ਮਾਮੂਲੀ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰੀ ਤਰਲਤਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਤੇ ਕੋਵਿਡ -19 ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਛੂਤ ਵਾਲੇ ਓਮਾਈਕ੍ਰੋਨ ਸੰਸਕਰਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤੀਜੀ ਲਹਿਰ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਮਾਰ ਰਹੀ, IIP ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਰਫ 1.7% ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਵੱਧਿਆ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਫ਼ਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਫੈਕਟਰੀ ਆਉਟਪੁੱਟ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਘੱਟ ਆਧਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ।

ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਉਮੀਦ : ਆਈਆਈਪੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੁਧਾਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਸਮਾਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ 9.4% ਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਰਿਕਾਰਡ ਬਜਟ ਅਲਾਟ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨਾਲ ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਖਪਤਕਾਰ ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਟਿਕਾਊ ਵਸਤੂਆਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ 8.2% ਅਤੇ 5.5% ਦੀ ਸੰਕੁਚਨ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਕੰਜ਼ਿਊਮਰ ਡਿਊਰੇਬਲਸ ਲਈ ਇਹ ਲਗਾਤਾਰ ਪੰਜਵਾਂ ਮਹੀਨਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਖਪਤਕਾਰ ਗੈਰ-ਟਿਕਾਊ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਾਧੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਰਵਰੀ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਸੁੰਗੜ ਗਿਆ।

ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਖਪਤ, ਜੋ ਕਿ ਮੰਗ ਪੱਖ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਆਰਥਿਕ ਰਿਕਵਰੀ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਫ਼ਰਵਰੀ 'ਚ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਪੂੰਜੀ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਵੀ ਇਹ ਝਲਕਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਦੋ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਨੇ ਫਰਵਰੀ 2020 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ ਫ਼ਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਉਤਪਾਦਨ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਈ ਸੀ।

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਇਸ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਪੂਰਵ-ਕੋਵਿਡ ਪੱਧਰ ਨਾਲੋਂ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਵਰਤੋਂ-ਅਧਾਰਿਤ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦਾ ਫੈਕਟਰੀ ਆਉਟਪੁੱਟ ਘੱਟ ਸੀ। ਇਸ ਸਾਲ ਫ਼ਰਵਰੀ ਵਿਚ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਰੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਜਲਦੀ ਹੱਲ ਦੇ ਕੋਈ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿਖ ਰਹੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਰੋਡਮੈਪ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਅਪਨਾਓ ਵਿੱਤੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ਦੇ ਫੈਕਟਰੀ ਆਉਟਪੁੱਟ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਸੂਚਕਾਂਕ (ਆਈ.ਆਈ.ਪੀ.) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਾਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੇ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ ਫ਼ਰਵਰੀ ਵਿੱਚ 1.7% ਦੀ ਮਾਮੂਲੀ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰੀ ਤਰਲਤਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਤੇ ਕੋਵਿਡ -19 ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਛੂਤ ਵਾਲੇ ਓਮਾਈਕ੍ਰੋਨ ਸੰਸਕਰਣ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤੀਜੀ ਲਹਿਰ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਮਾਰ ਰਹੀ, IIP ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਰਫ 1.7% ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਵੱਧਿਆ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਫ਼ਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਫੈਕਟਰੀ ਆਉਟਪੁੱਟ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਘੱਟ ਆਧਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ।

ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਉਮੀਦ : ਆਈਆਈਪੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੁਧਾਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਸਮਾਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ 9.4% ਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਰਿਕਾਰਡ ਬਜਟ ਅਲਾਟ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨਾਲ ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਖਪਤਕਾਰ ਟਿਕਾਊ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਟਿਕਾਊ ਵਸਤੂਆਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ 8.2% ਅਤੇ 5.5% ਦੀ ਸੰਕੁਚਨ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਕੰਜ਼ਿਊਮਰ ਡਿਊਰੇਬਲਸ ਲਈ ਇਹ ਲਗਾਤਾਰ ਪੰਜਵਾਂ ਮਹੀਨਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਖਪਤਕਾਰ ਗੈਰ-ਟਿਕਾਊ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਾਧੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਰਵਰੀ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਸੁੰਗੜ ਗਿਆ।

ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਖਪਤ, ਜੋ ਕਿ ਮੰਗ ਪੱਖ ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਆਰਥਿਕ ਰਿਕਵਰੀ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਫ਼ਰਵਰੀ 'ਚ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਪੂੰਜੀ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਵੀ ਇਹ ਝਲਕਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਦੋ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਨੇ ਫਰਵਰੀ 2020 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ ਫ਼ਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਉਤਪਾਦਨ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਕੋਵਿਡ -19 ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਈ ਸੀ।

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀਆਂ ਵਸਤਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਇਸ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਪੂਰਵ-ਕੋਵਿਡ ਪੱਧਰ ਨਾਲੋਂ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਵਰਤੋਂ-ਅਧਾਰਿਤ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦਾ ਫੈਕਟਰੀ ਆਉਟਪੁੱਟ ਘੱਟ ਸੀ। ਇਸ ਸਾਲ ਫ਼ਰਵਰੀ ਵਿਚ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਰੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਉਦਯੋਗਿਕ ਉਤਪਾਦਨ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਜਲਦੀ ਹੱਲ ਦੇ ਕੋਈ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਦਿਖ ਰਹੇ ਹਨ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਰੋਡਮੈਪ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਅਪਨਾਓ ਵਿੱਤੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.