ਭਾਗਵਤ ਗੀਤਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼
ਚੰਗਿਆਈ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਸਿਆਣਾ ਤਿਆਗੀ, ਜੋ ਨਾ ਮਾੜੇ ਕਰਮ ਨੂੰ ਘਿਰਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਚੰਗੇ ਕਰਮ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਕਰਮ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੰਦੇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਯੱਗ, ਦਾਨ ਅਤੇ ਤਪੱਸਿਆ ਦੇ ਕਰਮ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਛੱਡਣੇ ਚਾਹੀਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਨਿਰਸੰਦੇਹ, ਤਿਆਗ, ਦਾਨ ਅਤੇ ਤਪੱਸਿਆ ਮਹਾਂਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪਵਿੱਤਰ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਫਲ ਦੀ ਚਾਹਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਚੰਗੇ ਕਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਯੋਗੀ ਹੈ। ਜੋ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਉਹ ਸੰਤ ਅਖਵਾਉਣ ਦੇ ਲਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਰਮ ਜੋ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਕੇ ਭੁਲੇਖੇ ਵਿਚ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਬੰਧਨ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਜਾਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਹਿੰਸਾ ਜਾਂ ਦੁੱਖ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਤਾਮਸੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਰਮਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਦੇ ਪੰਜ ਕਾਰਨ ਹਨ। ਅਧਿਸ਼ਠਾਨ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਇਹ ਸਰੀਰ, ਕਰਤਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਆਤਮਾ, ਇੰਦਰੀਆਂ ਜੋ ਕਿ ਕਰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਸਾਧਨ ਹਨ, ਕਈ ਯਤਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਰਨਾ, ਬੋਲਣਾ ਆਦਿ ਅਤੇ ਪੰਜਵਾਂ ਕਾਰਨ ਹੈ ਪ੍ਰਬਧ ਜਾਂ ਪਰਮਾਤਮਾ। ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਤਨ, ਮਨ ਜਾਂ ਬਾਣੀ ਨਾਲ ਜੋ ਵੀ ਸਹੀ ਜਾਂ ਗਲਤ ਕਰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਉਪਰੋਕਤ ਪੰਜ ਕਾਰਨਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ। ਉਪਰੋਕਤ ਪੰਜਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰੇ ਬਿਨਾਂ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਕਰਤਾ ਮੰਨਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਿਸ਼ਚੇ ਹੀ ਉਸ ਵਿਰਲੇ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਅਸਲੀਅਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਸਦੀ। ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹਉਮੈ ਦੀ ਸੋਝੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਲ ਕਿਸੇ ਗੁਣ ਜਾਂ ਔਗੁਣ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਜੁੜੀ ਹੈ, ਉਹ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਕਰਮਾਂ ਦਾ ਬੰਧਨ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ।
