ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ, ਇੱਕ ਆਵਾਜ਼ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਜਗਾਇਆ ਤੇ ਇਹ ਆਵਾਜ਼ ਹੁਣ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇਕੱਠਿਆਂ ਕਰ ਕੇ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਲਖਨਊ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਰਾਜ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰੇ ਬਾਪੂ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦਾ ਖਜ਼ਾਨਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ 1936 ਵਿੱਚ ਲਖਨਊ ਦੇ ਗੋਖ਼ਲੇ ਮਾਰਗ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਤਾ ਸ਼ੀਲਾ ਕੌਲ ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ 'ਤੇ ਬਰਗਦ ਦਾ ਪੌਦਾ ਲਾਇਆ।
ਇਹ ਰੁੱਖ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਤੇ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਣ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਵੀ ਉਹ ਦਰਖ਼ਤ ਇੱਕ ਰੁੱਖ ਵਾਂਗ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਵਾਂਗ ਹੈ। ਆਓ ਇਸ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਬਾਪੂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਵਾਪਸ ਚੱਲੀਏ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੌਰਾਨ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਤੇ ਸਾਹ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਖਨਊ ਦਾ ਦੌਰਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਤੇ ਨਵਾਬਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਜਾਰੀ ਰਹੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ਇਕ ਦਹਾਕਾ ਪਹਿਲਾਂ, ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਲਖਨਊ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਤੇ ਸ਼ੀਲਾ ਕੌਲ ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ 'ਤੇ ਇਹ ਬੂਟਾ ਲਾਇਆ। ਇਹ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਰੁੱਖ ਹੁਣ ਬਾਪੂ ਦੀਆਂ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਨੇੜਿਓਂ ਵੇਖਣ ਨਾਲ ਇਹ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਵਿੱਚ ਬਾਪੂ ਹੋਰ ਨੇਤਾ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਯੋਗਦਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰਦਿਆਂ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਗਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਗੋਖ਼ਲੇ ਮਾਰਗ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਇਸ ਬਰਗਦ ਦੇ ਦਰੱਖਤ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਨਾਲ ਹੈਰਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਦੇ-ਕਦੇ, ਇਹ ਲੋਕ ਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵੇ ਜਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਰੁੱਖ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
