ETV Bharat / bharat

1971 ਦੇ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਯੁੱਧ ਚੋਂ ਜੰਮਿਆ ਸੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼

ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਦਾ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਅਹਿਮਿਅਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ ਹੀ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ 1971 ਦੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਹਰਾ ਕੇ ਇਤਿਹਾਸ ਰੱਚਿਆ ਸੀ।

author img

By

Published : Dec 16, 2019, 9:22 AM IST

1971 ਦੀ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਚਟਾਈ ਸੀ ਧੂੜ
ਫ਼ੋਟੋ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਸਾਲ 1971 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਜੰਗ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਗੋਡੇ ਟੇਕਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ 16 ਦਸੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਹਾਰ ਮੰਨ ਲਈ ਸੀ। ਇਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਦੇਸ਼ (ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼) ਬਣਿਆ। 1971 ਦੀ ਜੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਯੁੱਧ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਦੇਸ਼' ਵਿਜੇ ਦਿਵਸ 'ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਜਿੱਤ ਦੇ ਅਸਲ ਹੀਰੋਂ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਰੋੜਾ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 93,000 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੂੰ ਹਾਰ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਅਰੋੜਾ ਦਾ ਜਨਮ 13 ਫਰਵਰੀ 1916 ਨੂੰ ਜੇਹਲਮ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕਾਲਾ ਗੁਜਰਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਜਗ੍ਹਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ। ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਅਰੋੜਾ 1939 ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਅਨ ਮਿਲਟਰੀ ਅਕੈਡਮੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਪੰਜਾਬ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਵਿੱਚ ਕਮਿਸ਼ਨਡ ਅਫ਼ਸਰ ਬਣੇ। ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਅਰੋੜਾ ਬਰਮਾ ਵੀ ਗਏ ਸਨ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣੇ ਸਨ।

1971 ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਲੂਸਟਾਰ’ ਦੌਰਾਨ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਰਵੱਈਏ ਤੋਂ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਕਾਫੀ ਨਾਰਾਜ਼ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ 1984 ਵਿੱਚ ਦੰਗੇ ਭੜਕੇ, ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁੜੱਤਣ ਹੋਰ ਵਧ ਗਈ ਸੀ। 1973 ਵਿੱਚ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਅਰੋੜਾ ਫ਼ੌਜ ਤੋਂ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਹੋਏ। ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮਈ 2005 ਵਿੱਚ ਜਨਰਲ ਅਰੋੜਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਪਰ ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਵਿਜੈ ਦਿਵਸ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੇ ਹੌਂਸਲੇ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 1971 ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ ਹੀ ਸਾਡੀ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਜੋ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਿਆ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਕਿਆ ਰਹੇਗਾ।

  • विजय दिवस पर भारतीय सैनिकों के साहस, शौर्य और पराक्रम को नमन करता हूं। 1971 में आज के दिन हमारी सेना ने जो इतिहास रचा, वह सदा स्वर्णाक्षरों में अंकित रहेगा।

    — Narendra Modi (@narendramodi) December 16, 2019 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data=" ">

ਉੱਥੇ ਹੀ ਡੀਐਸਜੀਐਮਸੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮਨਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ ਨੇ ਫੌਜ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਨਰਲ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਰੋੜਾ ਦੀ ਬਹਾਦੁਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਯਾਦ ਕੀਤਾ।

  • विजय दिवस पर @adgpi के हर सैनिक को बधाई

    पूरे भारत को याद है 16 दिसंबर, 1971 जब लेफ्टिनेंट जनरल जगजीत सिंह अरोड़ा की अगवाई में भारतीय फ़ौजों ने पाकिस्‍तान सेना के आफिसर जनरल अमीर अब्‍दुल्‍ला खान नियाजी और उनके 93,000 सैनिकों को घुटने टेकने के लिए मजबूर कर दिया था #VijayDiwas pic.twitter.com/WjkYweI5F2

    — Manjinder S Sirsa (@mssirsa) December 16, 2019 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data=" ">

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਸਾਲ 1971 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਜੰਗ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਗੋਡੇ ਟੇਕਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ 16 ਦਸੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਹਾਰ ਮੰਨ ਲਈ ਸੀ। ਇਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਦੇਸ਼ (ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼) ਬਣਿਆ। 1971 ਦੀ ਜੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਯੁੱਧ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਦੇਸ਼' ਵਿਜੇ ਦਿਵਸ 'ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਜਿੱਤ ਦੇ ਅਸਲ ਹੀਰੋਂ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਰੋੜਾ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 93,000 ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੂੰ ਹਾਰ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਅਰੋੜਾ ਦਾ ਜਨਮ 13 ਫਰਵਰੀ 1916 ਨੂੰ ਜੇਹਲਮ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕਾਲਾ ਗੁਜਰਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਜਗ੍ਹਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ। ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਅਰੋੜਾ 1939 ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਅਨ ਮਿਲਟਰੀ ਅਕੈਡਮੀ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਪੰਜਾਬ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਵਿੱਚ ਕਮਿਸ਼ਨਡ ਅਫ਼ਸਰ ਬਣੇ। ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਅਰੋੜਾ ਬਰਮਾ ਵੀ ਗਏ ਸਨ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣੇ ਸਨ।

1971 ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ‘ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਬਲੂਸਟਾਰ’ ਦੌਰਾਨ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਰਵੱਈਏ ਤੋਂ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਕਾਫੀ ਨਾਰਾਜ਼ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ 1984 ਵਿੱਚ ਦੰਗੇ ਭੜਕੇ, ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁੜੱਤਣ ਹੋਰ ਵਧ ਗਈ ਸੀ। 1973 ਵਿੱਚ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਅਰੋੜਾ ਫ਼ੌਜ ਤੋਂ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਹੋਏ। ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮਈ 2005 ਵਿੱਚ ਜਨਰਲ ਅਰੋੜਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਪਰ ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਵਿਜੈ ਦਿਵਸ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੇ ਹੌਂਸਲੇ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 1971 ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ ਹੀ ਸਾਡੀ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਜੋ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਿਆ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਕਿਆ ਰਹੇਗਾ।

  • विजय दिवस पर भारतीय सैनिकों के साहस, शौर्य और पराक्रम को नमन करता हूं। 1971 में आज के दिन हमारी सेना ने जो इतिहास रचा, वह सदा स्वर्णाक्षरों में अंकित रहेगा।

    — Narendra Modi (@narendramodi) December 16, 2019 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data=" ">

ਉੱਥੇ ਹੀ ਡੀਐਸਜੀਐਮਸੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮਨਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ ਨੇ ਫੌਜ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਨਰਲ ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਰੋੜਾ ਦੀ ਬਹਾਦੁਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਯਾਦ ਕੀਤਾ।

  • विजय दिवस पर @adgpi के हर सैनिक को बधाई

    पूरे भारत को याद है 16 दिसंबर, 1971 जब लेफ्टिनेंट जनरल जगजीत सिंह अरोड़ा की अगवाई में भारतीय फ़ौजों ने पाकिस्‍तान सेना के आफिसर जनरल अमीर अब्‍दुल्‍ला खान नियाजी और उनके 93,000 सैनिकों को घुटने टेकने के लिए मजबूर कर दिया था #VijayDiwas pic.twitter.com/WjkYweI5F2

    — Manjinder S Sirsa (@mssirsa) December 16, 2019 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data=" ">
Intro:Body:

v


Conclusion:
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.